Wyrostek robaczkowy to uwypuklenie kątnicy (jelita ślepego) o długości około 8–10 cm. Umiejscowiony jest w prawym dole biodrowym. Może swobodnie zwisać do miednicy lub ułożyć się między pętlami jelitowymi. Prawdopodobnie pełni on ważną funkcję w układzie immunologicznym, ponieważ gromadzą się w nim bakterie, które dobrze wpływają na organizm człowieka. Jeżeli dojdzie do zatrzymania treści pokarmowej, powstaje stan zapalny, czyli ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. Objawia się ono silnym bólem brzucha, nudnościami, wymiotami, bolesnością uciskową w prawym dole biodrowym i podwyższoną temperaturą ciała. W takim przypadku konieczna jest operacja wyrostka robaczkowego: laparoskopowa lub klasyczna.
Kiedy konieczna jest operacja wyrostka robaczkowego?
Operacja usunięcia wyrostka robaczkowego (appendektomia) jest przeprowadzana w sytuacji, kiedy dojdzie do pojawienia się stanu zapalnego w obrębie tego narządu. Powstaje on, kiedy zostanie upośledzona drożność światła wyrostka robaczkowego. Przyczyną jest kamień kałowy, pasożyty (najczęściej owsiki) lub rozrost tkanki chłonnej.
Operację wyrostka robaczkowego przeprowadza się także, kiedy dojdzie do perforacji wyrostka robaczkowego i utworzy się ropień okołowyrostkowy. Obejmuje on okoliczne tkanki i zwykle nie rozprzestrzenia się na otrzewną. Zabieg wykonuje się po wcześniejszym leczeniu antybiotykami.
Operacja wyrostka robaczkowego – laparoskopia
Operacja wyrostka robaczkowego laparoskopowo ma na celu całkowite usunięcie narządu, w którym rozwinął się stan zapalny, a także ewentualnych skutków trwającego procesu patologicznego. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym. Zaletą laparoskopii jest krótszy czas rekonwalescencji i mniejsze ryzyko wystąpienia powikłań.
Laparoskopowa operacja wyrostka robaczkowego polega na wykonaniu niewielkich, 0,5–1 centymetrowych nacięć w powłokach brzusznych (zazwyczaj trzech). Służą one do wprowadzenia do jamy otrzewnowej trokarów – prowadnic, w których umieszcza się narzędzia endoskopowe i kamerę. Wyrostek robaczkowy zostaje odcięty i wyciągnięty z jamy brzusznej. Na nacięcia zakładane są szwy.
Operacja wyrostka robaczkowego metodą laparoskopową nie może być przeprowadzona u każdego pacjenta. Zaleca się ją przede wszystkim w sytuacji, kiedy stan zapalny nie jest zbytnio nasilony i nie doszło do perforacji wyrostka. O odpowiedniej metodzie zabiegu zawsze decyduje chirurg po zbadaniu chorego i zapoznaniu się z wynikami badań.
Wyrostek robaczkowy – operacja metodą klasyczną
W sytuacji, kiedy laparoskopowa operacja wyrostka robaczkowego nie jest możliwa, zabieg przeprowadza się metodą klasyczną, czyli z rozcięciem powłok brzusznych. Ta metoda jest wybierana w przypadku:
- perforacji wyrostka robaczkowego;
- ropnia okołowyrostkowego;
- nasilonego procesu zapalnego;
- kiedy pacjent jest otyły;
- nietypowej budowy anatomicznej.
Cięcie wykonuje się w punkcie McBurneya – w ⅓ odległości między pępkiem a górnym prawym kolcem kości biodrowej. Jest ono skośne i długie na 5–10 cm. Chirurg podwiązuje naczynia krwionośne i odcina wyrostek od jelita ślepego. Jego pozostałość umieszcza w kątnicy i zakłada szew. Operacja przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym.
Ile trwa operacja wyrostka robaczkowego?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, ile trwa operacja wyrostka robaczkowego. Wiele zależy od budowy anatomicznej pacjenta, od wybranej metody zabiegu i umiejętności chirurga. Zazwyczaj pacjent spędza na sali operacyjnej 30–90 minut.
Rekonwalescencja po operacji wyrostka robaczkowego
Rekonwalescencja po laparoskopowej operacji wyrostka robaczkowego trwa krócej niż po zabiegu metodą klasyczną. Związane jest to z mniejszą raną pooperacyjną. W pierwszym przypadku pacjent wraca do zdrowia po około 3 tygodniach, w drugim zajmuje to 1–2 miesiące.
Niezależnie od metody operacji wyrostka robaczkowego pacjent powinien przestrzegać zaleceń lekarskich. Przede wszystkim należy zgłosić się do poradni chirurgicznej na ustalone kontrole i zdjęcie szwów. Zabronione jest podnoszenie ciężkich przedmiotów i intensywny wysiłek fizyczny. Każdy pacjent powinien także stosować specjalną dietę.
Bezpośrednio po zabiegu pacjent może spożywać wyłącznie płyny (wodę, herbatę, napar z rumianku) w niewielkich ilościach. W kolejnych dniach wprowadza się tzw. dietę kleikową, czyli ryż lub drobne kasze gotowane na wodzie. Następnie można podawać zmiksowane zupy warzywne, rozmoczone pieczywo lub rozcieńczone soki owocowe. Jeżeli jelita pracują prawidłowo, pacjent przechodzi na dietę lekkostrawną.
Zobacz film i dowiedz się, jak jest zbudowany układ pokarmowy:
Bibliografia:
1. D. Janczak, Zapalenie wyrostka robaczkowego, [w:] „Chirurgia po Dyplomie”, 2017, 06, https://podyplomie.pl/chirurgia/29225,zapalenie-wyrostka-robaczkowego, [dostęp: 11.09.2019].