Olej kokosowy rafinowany to jeden z rodzajów słynnego już oleju pozyskiwanego z miąższu orzechów palmy kokosowej. Różnica między olejem kokosowym rafinowanym a nierafinowanym jest taka, że olej nierafinowany uzyskuje się w wyniku tłoczenia na zimno, przy użyciu procesów mechanicznych. Nie wykorzystuje się do tego wysokiej temperatury ani tym bardziej substancji chemicznych. Olej rafinowany natomiast, w procesie pozyskiwania go z miąższu kokosów, jest ogrzewany, oczyszczany z osadów, często ponownie aromatyzowany i utwardzany. Nie pozostaje to bez konsekwencji dla jego właściwości, koloru, konsystencji, zapachu i smaku.
Olej kokosowy świetnie sprawdzi się jako naturalny kosmetyk. Jak z niego korzystać? Zobaczcie na filmie:
Olej kokosowy rafinowany czy nierafinowany
Olej kokosowy nierafinowany, zwany jest inaczej olejem tłoczonym na zimno. Dzięki temu, że do jego pozyskiwania nie stosuje się wysokiej temperatury, olej ten zachowuje większość bioaktywnych substancji, takich jak wapń, żelazo, cynk, witamina K i witamina E i antyoksydanty. Nie zostaje też pozbawiony swojego charakterystycznego aromatu i smaku. Jego konsystencja jest półstała, co oznacza, że przechowywany w temperaturze pokojowej, staje się białą, miękką masą (jednak nie przybiera formy płynnej).
Olej kokosowy rafinowany poddawany jest skomplikowanemu procesowi rafinacji. W obecności wysokiej temperatury i nierzadko także z wykorzystaniem substancji chemicznych traci większość bioaktywnych substancji i cennych właściwości. W związku z tym pozostaje tłuszczem, który zawiera tylko śladowe ilości witamin i minerałów.
Badania kliniczne, które potwierdzają prozdrowotne właściwości oleju kokosowego, dotyczą oleju nierafinowanego lub oleju typu virgin (olej tego typu pozyskiwany jest z mleka świeżego, dojrzałego miąższu kokosa na drodze fermentacji, odwirowania lub ogrzania i chłodzenia), a nie oleju rafinowanego.
Mimo iż olej kokosowy rafinowany nie posiada cennych dla zdrowia i wyglądu substancji, jego zaletą jest niska cena – może kosztować kilka razy mniej niż olej kokosowy tłoczony na zimno. Jest też wydajny, można przechowywać go poza lodówką i nie obawiać się, że zjełczeje. Osoby, które nie przepadają za charakterystycznym, kokosowym aromatem ucieszy fakt, że olej rafinowany pozbawiony jest niemal całkowicie smaku i zapachu. Ponadto jest odporny na działanie wysokiej temperatury i, lepiej niż olej nierafinowany, nadaje się do smażenia.
W związku z powyższym, osoby poszukujące jedynie oleju do smażenia, który jest niedrogi i wydajny, mogą skusić się na zakup oleju kokosowego rafinowanego. Natomiast wszystkim tym, którym zależy na korzystaniu z oleju wykazującego cenne właściwości pielęgnacyjne, a nawet zdrowotne, poleca się droższy olej kokosowy nierafinowany.
Olej kokosowy rafinowany do smażenia
Tłuszcze roślinne (więc także i olej kokosowy), zawierają cenne dla zdrowia, jednak nietrwałe, nienasycone kwasy tłuszczowe. Już w czasie nieodpowiedniego przechowywania – np. w słonecznym miejscu i w wysokiej temperaturze, tłuszcze te ulegają procesom jełczenia. W trakcie smażenia, kiedy temperatura tłuszczu wzrasta nawet do 200 st. C, następuje jego rozpad na wolne kwasy tłuszczowe i glicerol, a następnie w aldehydy i ketony. Z glicerolu powstaje akroleina – substancja szkodliwa dla zdrowia, której przypisuje się właściwości rakotwórcze.
Z uwagi na opisane wyżej reakcje, do smażenia warto wybierać tłuszcze, które mają tak zwany wysoki punkt dymienia. Punktem dymienia określa się najniższą temperaturę, przy której ogrzewany olej rozpada się na wolne kwasy tłuszczowe i glicerol oraz traci wartości odżywcze. Do takich zalicza się olej kokosowy rafinowany, którego punkt dymienia to 180-200 st. C.
Jeśli więc szukać zalet oleju kokosowego rafinowanego, wskazać można jego przydatność do smażenia.
Olej kokosowy znajduje zastosowanie nie tylko w kosmetyce. Jak jeszcze można go wykorzystać? Odpowiedź na filmie:
Olej kokosowy rafinowany a zawartość tłuszczów nasyconych
Zarówno olej kokosowy rafinowany, jak i nierafinowany, zawierają dużą ilość nasyconych kwasów tłuszczowych – jest ich aż 92%. Tylko 8% to korzystne dla zdrowia kwasy tłuszczowe nienasycone. W związku z tym część organizacji zdrowotnych (np. Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne) nie rekomenduje włączenia oleju kokosowego do codziennej diety i tłumaczy, że przez dużą zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych, olej kokosowy może przyczyniać się do zwiększenia ryzyka zachorowania np. na choroby sercowo-naczyniowe.
Z drugiej strony należy zwrócić uwagę na budowę łańcuchów węglowych w kwasach tłuszczowych. Wyróżnić można kwasy długołańcuchowe i średniołańcuchowe, którym przypisuje się różne właściwości. To właśnie łańcuchy średniej długości występują w oleju kokosowym. Badania nie potwierdzają szkodliwego wpływu na zdrowie kwasów średniołańcuchowych.
Olej kokosowy rafinowany – właściwości zdrowotne i pielęgnacyjne?
Zwolennicy oleju kokosowego podkreślają jego liczne właściwości prozdrowotne i pielęgnacyjne, które wynikają z zawartości antyoksydantów, witamin i minerałów. Można wymienić:
- działanie bakterio i grzybobójcze,
- wpływ na zmniejszanie stanów zapalnych w organizmie,
- przyspieszenie gojenia się ran,
- obniżanie ryzyka zakrzepów,
- przeciwdziałanie próchnicy i zapaleniom jamy ustnej,
- łagodzenie stanów zapalnych skóry,
- działanie nawilżające i wygładzające skórę
- działanie nawilżające i wzmacniające włosy,
- wsparcie w walce z trądzikiem.
Należy jednak pamiętać, że potwierdzone badaniami właściwości oleju, dotyczą oleju nierafinowanego – tłoczonego na zimno, a nie oleju rafinowanego. Olej rafinowany zawiera śladowe ilości bioaktywnych substancji i jego korzystny wpływ na zdrowie, na włosy czy skórę, nie został potwierdzony.
Co radzą nam dietetycy w kwestii zdrowego odżywiania? Zobaczcie, jak wyrobić sobie zdrowe nawyki żywieniowe: