Olej kokosowy pozyskiwany jest w wyniku tłoczenia i rozgrzania twardego miąższu orzechów palmy kokosowej. Ma zwykle postać bezbarwnego płynu lub mętnej, białej masy. Przechowywany w niskiej temperaturze może twardnieć i przybierać stałą konsystencję. Wszystko zależy od temperatury przechowywania oraz sposobu pozyskiwania oleju (olej kokosowy nierafinowany lub rafinowany). Zwolennicy oleju kokosowego przypisują mu liczne właściwości zdrowotne i kosmetyczne.

Olej kokosowy znajduje zastosowanie nie tylko w kosmetyce, ale także w kuchni. Jak jeszcze można go wykorzystać? Odpowiedź na filmie:

Olej kokosowy rafinowany czy nierafinowany

Właściwości oleju kokosowego w dużej mierze zależą od sposobu jego tłoczenia. Olej ten może być pozyskiwany na zimno lub przy użyciu wysokiej temperatury i środków chemicznych. Olej tłoczony na zimno to olej nierafinowany, natomiast olej poddany oczyszczaniu pod wpływem temperatury (czyli rafinacji) to olej rafinowany.

Olej kokosowy nierafinowany pozyskiwany jest w wyniku procesów mechanicznych, do których zalicza się tłoczenie, sedymentację, filtrację lub wirowanie, bez użycia wysokiej temperatury. Dzięki temu olej nie traci swoich właściwości i zachowuje wyjątkowy kokosowy zapach oraz smak. W porównaniu do oleju rafinowanego jest dwu lub trzykrotnie droższy (zwykle kosztuje w granicach 50-70 zł za litr), jednak charakteryzuje się wyższą jakością oraz zawartością większej ilości składników odżywczych.

Olej kokosowy rafinowany – podobnie jak jego nierafinowany odpowiednik – pozyskuje się z suszonego miąższu kokosów. Proces ten przebiega jednak zupełnie inaczej niż tłoczenie oleju na zimno. Aby otrzymać rafinat, konieczne jego ogrzanie, oczyszczenie z osadów, wybielenie, aromatyzowanie. Zdarza się, że na końcu olej jest także utwardzany. W wyniku tych procesów olej pozbawiany jest większości witamin i antyoksydantów, które są niezwykle cenne dla zdrowia.

Nie oznacza to jednak, że olej rafinowany jest pozbawiony jakichkolwiek zalet. Lepiej niż olej nierafinowany nadaje się do smażenia (jest bardziej odporny na działanie wysokiej temperatury), dłużej zachowuje świeżość (w związku z tym po otwarciu można długo go przechowywać, nawet w temperaturze pokojowej) i jest znacznie tańszy.

Podsumowując, olej kokosowy tłoczony na zimno zachowuje więcej składników aktywnych, które mogą korzystnie wpływać na zdrowie (także na skórę i włosy), a ponadto posiada naturalny aromat i smak. Olej rafinowany jest bardziej odporny na działanie wysokich temperatur, w związku z czym nadaje się do smażenia czy pieczenia.

Olej kokosowy świetnie sprawdzi się jako naturalny kosmetyk. Jak z niego korzystać? Zobaczcie na filmie:

Olej kokosowy nierafinowany – za i przeciw

Wśród lekarzy i dietetyków zdania na temat oleju kokosowego są nadal podzielone. Jedni uważają, że olej ten może zapobiegać chorobom układu krążenia czy chorobom serca, inni wręcz przeciwnie – uważają, że olej kokosowy ma negatywny wpływ na zdrowie człowieka.

Przyczyną tak skrajnych opinii jest zawartość dużej ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, które występują też m.in. w potrawach mięsnych i mają niekorzystny wpływ na zdrowie. Kwasy nasycone przyczyniają się do zwiększenia ryzyka zachorowania np. na choroby sercowo-naczyniowe. Szacuje się, że olej kokosowy zawiera aż 92% nasyconych kwasów tłuszczowych i tylko 8% kwasów tłuszczowych nienasyconych. Zalecana dzienna dawka kwasów nasyconych to maksymalnie 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego (a nienasyconych – 20-25%).

W czerwcu 2017 roku Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (American Heart Association, w skrócie AHA) ogłosiło, że olej kokosowy (ze względu na zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych) stawiany jest w tym samym rzędzie, co smalec, masło czy tłuszcz wołowy, argumentując, że w takim samym stopniu zwiększa stężenie złego cholesterolu (LDL) we krwi, a co za tym idzie także chorób sercowo-naczyniowych.

Z drugiej jednak strony warto zwrócić uwagę na to, kwasy nasycone mogą różnić się od siebie budową. Rozróżnia się kwasy o różnej długości łańcuchów węglowych. W oleju kokosowym występują głównie kwasy średniołańcuchowe, które mają inne właściwości niż kwasy długołańcuchowe (występujące w tłuszczach zwierzęcych). Badania nie potwierdzają negatywnego wpływu kwasów średniołańcuchowych na zdrowie człowieka.

Zobacz także: Kawa z olejem kokosowym – napój o właściwościach odchudzających. Jakie ma inne pozytywne działanie?

Warto pamiętać także o zawartości w nierafinowanym oleju kokosowym składników bioaktywnych, do których zaliczyć można wapń, żelazo, cynk, witaminy E i K. Rafinowany olej kokosowy posiada tylko śladowe ilości tych składników, które zanikają jeszcze bardziej np. podczas smażenia. W związku z tym tylko olej kokosowy nierafinowany może wykazywać prozdrowotne i pielęgnacyjne właściwości.

Sprawdź, ciekawostki na temat oleju koksowego: 

Olej kokosowy nierafinowany – zastosowanie lecznicze

Ze względu na zawartość witamin i minerałów, olej kokosowy może mieć następujące właściwości zdrowotne:

• łagodzenie stanów zapalnych skóry,
  
• zmniejszanie stanów zapalnych w organizmie,
  
• obniżanie ryzyka zakrzepów krwi,
  
• przyspieszanie gojenia się ran,
  
• ma działanie antybakteryjne, antywirusowe i grzybobójcze, dzięki czemu może przeciwdziałać próchnicy i infekcjom jamy ustnej.
  

Olej kokosowy nierafinowany – zastosowanie kosmetyczne

Mimo podzielonych opinii na temat właściwości prozdrowotnych oleju kokosowego, nierafinowany olej kokosowy ma wiele właściwości pielęgnacyjnych i sprawdza się, jako uniwersalny kosmetyk do ciała i włosów.

Przede wszystkim doskonale nawilża i wygładza skórę – dzięki zawartości witamin i minerałów oraz kwasów tłuszczowych, które wnikają w głąb skóry. Można stosować go np. zamiast kremu do twarzy lub kremu pod oczy na noc. Dzięki właściwościom antybakteryjnym olej kokosowy pomaga zwalczać trądzik. Ponadto chroni skórę przed działaniem promieni ultrafioletowych.

Olej kokosowy może służyć, jako kosmetyk, który nawilża i wzmacnia włosy. Działanie to zawdzięcza bioaktywnym składnikom oraz trójglicerydom kwasu laurynowego, które mogą wnikać głęboko pod łuski włosów.

Zobacz także: Olej kokosowy na włosy – jakie ma właściwości i jak go stosować. Naturalne maseczki na włosy