Przepuklina wrodzona u dziecka zazwyczaj nie wymaga leczenia i ustępuje samoistnie w ciągu pierwszych 3 lat życia. Inaczej sprawa wygląda w przypadku zmian nabytych. Objawy przepukliny pępkowej, a właściwie okołopępkowej, u dorosłych częściej wiążą się z wystąpieniem powikłań i należy leczyć je operacyjnie.
Zobacz także: Co to jest przepuklina? Rodzaje, przyczyny, leczenie choroby
Objawy przepukliny pępkowej – skąd się biorą?
Przepuklina to nieprawidłowe uwypuklenie struktur znajdujących się wewnątrz ciała przez otwór w powłokach, w miejscu, w którym są one osłabione. Może być wrodzona lub nabyta, czyli pojawić się w ciągu życia.
Jednym z rodzajów przepuklin jest przepuklina pępkowa. Objawia się uwypukleniem worka mogącego zawierać jelita przez pępek. Stanowi on bowiem naturalnie występujące miejsce osłabienia przedniej ściany jamy brzusznej. Typowe zmiany pojawiają się u dzieci i są widoczne od urodzenia. Ich przyczyna nie jest do końca poznana. Wynikają z niezarośnięcia pierścienia pępkowego po narodzinach. Szczególnie narażone na jej powstanie są niemowlęta urodzone przedwcześnie lub o niskiej masie urodzeniowej. Objawy przepukliny pępkowej mogą pojawić się również w późniejszym czasie u dorosłych, a czynnikami ryzyka są: nadwaga, zaparcia, choroby przebiegające z uporczywym kaszlem oraz wielokrotne porody.
Objawy przepukliny pępkowej u dzieci
Prawdziwa przepuklina pępkowa występuje jedynie u dzieci; szacuje się, że aż u 1 na 6 noworodków. Zwykle można zaobserwować przemieszczanie się worka przepuklinowego przez otwarty otwór pępowinowy, najczęściej w trakcie płaczu. Nie zawsze widoczna jest od razu po urodzeniu, zauważa się ją także w miarę upływu czasu wraz ze wzmacnianiem się powłok brzucha i wytwarzaniem się większego ciśnienia w jamie brzusznej. Przepuklina jest miękka i daje się bardzo łatwo odprowadzić. Rzadko wiąże się z poważnymi powikłaniami, takimi jak uwięźnięcie, i nie jest bolesna.
Objawy przepukliny pępkowej zazwyczaj znikają w ciągu pierwszych 3 lat życia dziecka, zawsze jednak ocenić powinien je lekarz pediatra. Jeśli samoistnie nie miną, konieczne jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego, szczególnie w przypadku, gdy są duże lub drożny pierścień pępkowy powyżej 2. roku życia ma wielkość od 1,5 cm do 2 cm.
Przepuklina pępkowa u dorosłych – objawy
Przepuklina pępkowa u dorosłych zdarza się o wiele rzadziej niż u dzieci. Zwykle zmiana wrodzona jest wykrywana wcześniej i usuwana, jeśli nie zniknie samoistnie. Częściej u dorosłych występuje przepuklina okołopępkowa. Atakuje zwykle kobiety, które wielokrotnie rodziły. Zaobserwować ją można jako uwypuklenie powyżej lub poniżej pępka w kresie białej.
Objawy przepukliny okołopępkowej zależą w głównej mierze od lokalizacji. Może pojawić się uczucie dyskomfortu oraz bólu w miejscu występowania zmiany, a także zaczerwienienie, owrzodzenie na powierzchni skóry. W przypadku przepukliny okołopępkowej istnieje ryzyko wystąpienia powikłań, dlatego powinna ona być zawsze leczona operacyjnie.
Przepuklina pępkowa objawić się może w 3. trymestrze ciąży. Zwykle dotyczy wówczas kobiet, które w przeszłości przeszły cięcie cesarskie lub operację.
Co przyczynia się do rozwoju przepukliny? Jak można ją leczyć? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Objawy przepukliny pępkowej – uwięźnięcie
Groźnym powikłaniem, które może wystąpić zarówno u dorosłych, jak i u dzieci, jest uwięźnięcie przepukliny. Manifestuje się ono zaczerwienieniem worka, jego stwardnieniem oraz bolesnością. Dodatkowo nie udaje się odprowadzić (wcisnąć) przepukliny z powrotem do jamy brzusznej. Niepokojące objawy to ponadto: nudności, wymioty, zatrzymanie się gazów oraz stolca. Chory cierpiący na uwięźnięcie przepukliny wymaga szybkiej operacji, gdyż jego stan ciągle się pogarsza.
Leczenie objawów przepukliny pępkowej
Osoby, u których stwierdza się występowanie przepukliny, kierowane są do chirurga ogólnego lub chirurga dziecięcego, który ocenia konieczność wykonania operacji usuwającej przepuklinę. Zabiegu w trybie planowym wymagają zwykle wszyscy dorośli, dzieci po 3. roku życia z przepukliną pępkową i zawsze z przepukliną okołopępkową. W trybie pilnym operację przeprowadza się u pacjentów, u których obserwuje się objawy związane z uwięźnięciem przepukliny. Metoda operacji dobierana jest na podstawie rodzaju zmiany. U kobiet starających się o dziecko przepuklina pępkowa o małych wrotach powinna być zaopatrzona szwem niewchłanialnym, natomiast o dużych wymaga zaopatrzenia wszczepem syntetycznym.
Po wykonanym zabiegu konieczna jest kontrola. Początkowo mogą być wyczuwalne szwy zamykające pierścień pępkowy, po jakimś czasie jednak w miejscu tym powstaje blizna. Należy wziąć pod uwagę, że przepukliny mogą nawracać, w szczególności w przypadku otyłych pacjentów, dlatego każde pojawienie się zmiany wymaga wizyty u lekarza.
Bibliografia:
1. Garden O.: Chirurgia. Podręcznik dla studentów. Elsevier Urban&Partner, Wrocław 2003.
2. Ciley R.: Disorders of the umbilicus. [w:] Grosfel J., O'Neill J., Coran A., Fonkalsrud E. (eds.): Pediatric Surgery. Mosby Elsevier, wyd. 6.