Przede wszystkim należy wyjaśnić – nie istnieje taka jednostka chorobowa jak psychoza paranoidalna, chociaż wiele osób posługuje się tym hasłem do wyszukiwania informacji na temat objawów zespołu paranoidalnego. Psychoza jako taka również nie jest jednostką chorobową, która byłaby ujęta w kodach medycznych ICD-10. Czym w takim razie jest psychoza, a czym zespół paranoidalny?

Objawy paranoidalne – czym jest psychoza?

Jak wyżej wspomniano, psychoza nie jest wydzieloną jednostką chorobową. Jest to ogólny stan umysłu, który polega na zaburzonym odbieraniu rzeczywistości. Sposób myślenia osób z psychozą jest zdezorganizowany, a one same przekonane są o prawdziwości swoich przeżyć i odczuć. Pacjent w stanie psychozy jest przekonany o tym, że funkcjonuje zupełnie normalnie, nie jest krytyczny wobec swoich urojeń i omamów. Są one brane przez niego za całkowicie realne. Przykładem mogą być tutaj omamy w postaci widzenia obiektów nieistniejących w prawdziwym życiu. Osoba z psychozą może widzieć np. kota, psa czy nawet innego człowieka, który w rzeczywistości nie istnieje. Podobnie stan psychozy może polegać na byciu przekonanym o swojej winie, nadchodzącej karze lub zupełnej pewności, że jest się śledzonym.

W mowie potocznej „psychoza” może być określana jako wszelkie zachowania „nienormalne”. Przyczyny psychozy są różne. Psychoza jest więc stanem samym w sobie, a nie chorobą. Na przykład schizofrenia paranoidalna jest jednostką chorobową, która należy do grupy psychoz, czyli zachowań nienormalnych, podyktowanych zaburzonym odbiorem rzeczywistości. Termin taki jak paranoidalna psychoza nie jest więc właściwy, ponieważ łączy w sobie zupełnie różne terminy, takie jak zespół paranoidalny, który jest jednostką chorobową, i psychoza, która jest niewłaściwym postrzeganiem rzeczywistości.

Objawy paranoidalne – czym jest zespół paranoidalny?

Zespół paranoidalny to inaczej grupa objawów o chaotycznym charakterze, która nie tworzy spójnej całości. Osoba chora doświadcza zaburzeń myślenia, odczuwania, a nawet odbioru otaczającej rzeczywistości. Zespół paranoidalny może być oddzielną jednostką chorobową, ale również początkiem różnych chorób psychicznych, np. schizofrenii paranoidalnej. Objawy paranoidalne mogą być częścią depresji o psychotycznym przebiegu – wtedy jest to zespół paranoidalno-depresyjny.

Warto wiedzieć: Jak rozpoznać depresję endogenną? Przyczyny, objawy i leczenie tego zaburzenia psychicznego

Jednym z objawów zespołu paranoidalnego są urojenia, czyli zaburzenia toku myślenia. U ich podstaw leżą fałszywe przekonania lub błędne osądy danych sytuacji. Jak wyglądają urojenia? Osoba chora może być przekonana o tym, że jest śledzona, obserwowana, że ktoś chce jej zrobić krzywdę. Mogą występować również inne urojenia, przykładowo ogromne poczucie misji ratowania świata przed zagładą. Urojenia mogą mieć też formę poczucia sprawstwa, siły fizycznej i psychicznej, bardzo dużej pewności siebie. Tego typu objawy często pojawiają się w fazie manii w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej.

Kolejne objawy zespołu paranoidalnego to zaburzenia postrzegania zmysłowego, czyli różnego rodzaju omamy. Osoba chora może odczuwać dziwne zapachy, widzieć nieistniejące obiekty, zwierzęta i ludzi, słyszeć głosy w głowie lub poza nią. Pojawiają się objawy odczuwania, np. że jest się dotykanym lub że ktoś jest obok. Zaburzony może być ogólny odbiór rzeczywistości, np. w postaci poczucia życia w baśniowym świecie. 

Jaką wybrać terapię? Zobaczcie na filmie: