Objaw rossolimo to rzadko sprawdzany objaw w praktyce klinicznej. Jest to nie tyle objaw, ile odruch patologiczny pojawiający się w przypadku uszkodzenia układu piraminowego. Objaw Rossolimo zawdzięcza swoją nazwę rosyjskiemu neurologowi Grigorijowi Iwanowiczowi Rossolimo, który na przełomie XIX i XX wieku opisał zjawisko podeszwowego zgięcia palców stopy w odpowiedzi na uderzenie w opuszki tych palców, w przypadku uszkodzenia układu piramidowego. W praktyce klinicznej celem oceny funkcji tego układu wykorzystuje się raczej objaw Babińskiego. Zarówno objaw Rossolimo, jak i odruch Babińskiego powinien być obustronnie ujemny, co nie dotyczy jednak dzieci do końca 3. roku życia. Nie są to objawy pozwalające na postawienie diagnozy, lecz pozwalające na właściwe ukierunkowanie dalszych badań.

Objaw Rossolimo i układ Babińskiego

Objaw Rossolimo polega na podeszwowym zgięciu stopy w odpowiedzi na szybkie uderzanie w opuszki palców stóp. Jest on opisywany w literaturze, jednak zamiast niego w praktyce klinicznej wykorzystuje się objaw Babińskiego, czyli podrażnienie stopy w bocznej części co prowadzi patologicznie do grzbietowego zgięcia palucha. U dzieci te odruchy zanikają przed końcem 3 roku życia i są najlepiej widoczne i uznawane za fizjologię w okresie noworodkowym i niemowlęcym. U dzieci bowiem jeszcze przez pewien czas dochodzi do mielinizacji włókien nerwowych, dojrzewania ośrodkowego układu nerwowego, stąd w tej grupie wiekowej badane odruchy neurologiczne i ich interpretacja są zupełnie odmienne.

Zobaczcie, jak jest zbudowany i jakie funkcje pełni układ nerwowy człowieka:

Jak wykonuje się objaw Rossolimo?

Objaw Rossolimo jak każdy objaw neurologiczny musi być sprawdzony obustronnie. W warunkach fizjologicznych u dzieci starszych i dorosłych pod wpływem uderzenia w opuszki palców stóp właściwie nic się nie dzieje. Reakcje związane z nadwrażliwością tej okolicy (łaskotki) nie są absolutnie brane pod uwagę. Jeśli jednak z jakichś przyczyn dochodzi do uszkodzenia układu piramidowego, wtedy palce stóp ulegną zgięciu ku podeszwie stopy. Wtedy mówi się, że objaw Rossolimo był dodatni. Może być on dodatni jednostronnie lub obustronnie.

Takie badanie wykonywane może być przez lekarza każdej specjalności, nie wymaga żadnych dodatkowych przyrządów, jest więc bardzo proste i szeroko dostępne. Jednak mimo tego zostało wyparte przez badanie objawu Babińskiego, które daje zdecydowanie rzetelniejsze objawy.

Należy pamiętać, że brak jakiejkolwiek reakcji na wywoływanie objawu Rossolimo, jak i Babińskiego oznacza próbę ujemną, czyli wynik prawidłowy.

Objaw Rossolimo dodatni – przyczyny, co robić?

Jak już wcześniej wspomniano, dodatni objaw Rossolimo, jak i Babińskiego przed ukończeniem przez dziecko 3. roku życia, nie świadczy o patologii. Jednak w późniejszych latach życia jak najbardziej. Należy na jego podstawie podejrzewać uszkodzenie w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, szczególnie w obrębie układu piramidowego, a konkretnie struktur odpowiedzialnych za wykonywanie ruchów dowolnych czy utrzymywanie postawy ciała.

Przyczynami dodatniego objawu Rossolimo czy Babińskiego mogą być:

• udar mózgu zarówno o podłożu niedokrwiennym, jak i krwotocznym,
  
• stwardnienie zanikowe boczne,
  
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
  
• pierwotne nowotwory OUN czy rozsiane procesy nowotworowe,
  
• urazy OUN.
  

Stwierdzenie dodatniego objawu neurologicznego nie obliguje do postawienia diagnozy, a jedynie stanowi wskazanie do poszerzenia diagnostyki. W tym celu wykonuje się badania obrazowe w postaci tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego, jak również czasami badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. Dopiero po pełnej diagnostyce i określeniu rzeczywistej przyczyny dodatniego odruchu neurologicznego jak odruch Rossolimo, można podjąć jakiekolwiek czynności terapeutyczne. Nie leczy się nigdy samego, pojedynczego dodatniego objawu neurologicznego.