Nerwiak Mortona to potoczna nazwa zespołu bólowego okolic śródstopia. Schorzenie to ma wiele nazw: neuralgia Mortona, metatarsalgia Mortona, zespół Mortona. Najczęściej mówi się jednak o nerwiaku Mortona, co nie jest do końca prawidłowe. Nerwiak to rzadki nowotwór obwodowego układu nerwowego. Tymczasem guz Mortona powstaje na wskutek otaczania nerwu podeszwowego przez tkankę łączną włóknistą. Przyczyną takiego stanu jest długotrwały ucisk na nerwy podeszwowe palców przechodzące przez więzadło poprzeczne śródstopia.

Nerwiak Mortona – objawy

Pierwszym objawem nerwiaka Mortona jest mrowienie odczuwalne między palcami lub kośćmi śródstopia. Po jakimś czasie jednak mrowienie zostaje zastąpione przez palący ból utrudniający chodzenie, pojawia się też wrażenie skurczu palców. Objawy nerwiaka nasilają się w pozycji stojącej, podczas biegania i przy noszeniu butów na wysokich obcasach. Dolegliwości związane z metatarsalgią Mortona mogą występować przewlekle lub pojawiać się co jakiś czas, na przykład 2-3 razy w tygodniu. Ulgę przynosi dopiero zdjęcie butów albo przyjęcie pozycji siedzącej lub leżącej.

Zobaczcie także, czym jest neuralgia nerwu trójdzielnego:

Nerwiak Mortona – leczenie

By dowiedzieć się, czy przyczyną bólu w stopie jest neuralgia Mortona, należy udać się do ortopedy. Podczas diagnozy najczęściej wykorzystuje się badanie dotykowe i tzw. test Muldera. Polega on na poprzecznym ściśnięciu stopy. Jeżeli pacjent poczuje ból, to najprawdopodobniej oznacza to właśnie chorobę Mortona. Jednak by jednoznacznie postawić diagnozę, należy wykonać badanie ultrasonograficzne lub rezonans magnetyczny. Dodatkowo pozwolą one określić dokładne rozmiary guza.

Pierwszym krokiem w leczeniu nerwiaka Mortona jest zmiana obuwia. Buty nie mogą być zbyt wąskie ani powodować ucisku na przednią część stopy. Niewskazane jest też chodzenie w butach na wysokim obcasie, co zwiększa obciążenia śródstopia. Obuwie powinno być wystarczająco obszerne, by zmieścić odpowiednią wkładkę ortopedyczną. Oprócz tego warto smarować obolałe miejsce maściami przeciwzapalnymi. Jeżeli metody zachowawcze nie przynoszą efektu, okolice nerwiaka ostrzykuje się lekami z grupy glikokortykosteroidów.

Nerwiak Mortona – rehabilitacja

W leczeniu wczesnych objawów metatarsalgii Mortona stosowana jest też rehabilitacja. Obejmuje ona trzy elementy. Pierwszym z nich są masaże i rozciąganie. Pomagają one rozluźnić ścięgna i więzadła, dzięki czemu zmniejsza się ucisk na okolice nerwiaka. Drugi to ćwiczenia stóp – wzmacnianie jej mięśni minimalizuje skutki nerwiaka. Trzecim są ćwiczenia pozostałych okolicznych mięśni, mogą być osłabione na skutek unikania ruchu powodującego ból. Ich wzmocnienie pozwoli na uniknięcie kolejnych urazów w przyszłości. Dodatkowo pomóc może też laseroterapia i zabiegi z użyciem pola magnetycznego.

Jak wybrać dobre wkładki do obuwia? Odpowiedź na filmie:

Nerwiak Mortona – zabieg chirurgiczny

W bardziej zaawansowanych stadiach metatarsalgii Mortona konieczne jest leczenie operacyjne. Zabieg chirurgiczny zaczyna się od wykonania nacięcia na grzbiecie stopy. Następnie przecina się poprzeczne więzadło stopy, by zrobić dostęp do nerwu podeszwowego. Jego fragment jest usuwany razem z otaczajacą go tkanką włóknistą. W niektórych przypadkach operacja polega na dekompresji, czyli usunięciu tkanek powodujących ucisk. Najczęściej pacjent może stanąć na zoperowanej stopie zaraz po zabiegu, jednak pełna rekonwalescencja zajmuje od 3 do 4 tygodni. Po operacji zalecana jest rehabilitacja. Zazwyczaj kolejne zabiegi nie są konieczne, choć zdarzają się też nawroty schorzenia.

Palec Mortona, stopa Mortona

Warto wiedzieć, że nazwisko „Morton” pojawia się także przy dwóch innych schorzeniach związanych ze stopami. O palcu Mortona mówimy wówczas, gdy paluch stopy jest krótszy od jej drugiego palca. W takiej sytuacji podczas chodu drugi palec jest najmocniej obciążony, przez co najczęściej ulega urazom, pojawiają się na nim odciski i zniekształcenia. Drugie schorzenie to tzw. stopa Mortona. Jest to wada wrodzona, wskutek której pierwsza kość śródstopia palucha jest zbyt krótka, a kość śródstopia drugiego palca – przerośnięta. Towarzyszy jej nadmierna ruchomość palucha, a na podeszwach – między drugą i trzecią kością śródstopia oraz przyśrodkowej powierzchni palucha – pojawiają się modzele i zgrubienia. Prowadzi do nieprawidłowości w dynamice chodu, koślawości stopy, halluksów, przeciążeń stawu kolanowego i biodrowego. Może powodować bóle całej nogi. By zapobiec rozwojowi tych wad, zaleca się stosowanie specjalnej wkładki. Powinna ona dawać podparcie pierwszej kości śródstopia i umożliwiać odbijanie się z palucha.