Skurcze jajników są subiektywnym wrażeniem kobiety. W zależności od tolerancji na ból, kobiety mogą odczuwać skurcze, ból kłujący lub ciągnięcie w okolicy jajników. Często pojawiają się one we wczesnej ciąży, gdyż zazwyczaj związane są z implantacją zarodka wewnątrz jamy macicy. Jednak nie powinno się bagatelizować żadnych przykrych odczuć w ciąży. Należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym.

Skurcze jajników w ciąży – przyczyny

Jajniki nie mają zdolności do obkurczania się, dlatego skurcze jajników są jedynie subiektywnym odczuciem bólu w okolicy podbrzusza, błędnie interpretowanym przez kobiety.

Dyskomfort w okolicy podbrzusza na początku ciąży, odbierany przez kobietę jako skurcze jajników, zazwyczaj jest spowodowany implantacją zarodka (zagnieżdżeniem się zapłodnionej komórki jajowej w ścianie jamy macicy). W tym przypadku nie ma powodu do niepokoju. Jest to naturalny proces. Ból występuje na ogół w czasie, gdy powinno pojawić się krwawienie menstruacyjne, czyli około 5–6 tygodnia ciąży (wiek ciążowy obliczany jest od daty ostatniej miesiączki).

Uczucie obkurczania się jajników czy okolicy podbrzusza może być symptomem procesu poronnego. Jeśli odpowiednio szybko kobieta zgłosi się do lekarza, istnieje szansa, że ciążę uda się uratować. Zdarza się to jednak niezwykle rzadko, gdyż najczęściej odczuwalne objawy pojawiają się w momencie, gdy doszło już do poronienia, a zarodek nie wykazuje żadnych parametrów życiowych.

Ciąża, ze względu na zmiany w gospodarce hormonalnej, predysponuje do infekcji, początkowo pojawiających się w pochwie, a następnie rozprzestrzeniających się do wewnętrznych narządów płciowych. Zapalenie przydatków, czyli jajników i jajowodów, najczęściej wywoływane jest przez gronkowce, paciorkowce, chlamydie lub dwoinki rzeżączki, jednak w ciąży zdarza się to rzadko, ponieważ regularne wizyty kontrolne u ginekologa i przechodzone badania pozwalają wykryć cechy stanu zapalnego we wczesnym stadium. Ból przypomina silny ból menstruacyjny. Odczuwany jest z prawej lub lewej strony podbrzusza, rzadko po obu stronach. W tym przypadku konieczne jest wprowadzenie leczenia farmakologicznego, najczęściej w formie antybiotykoterapii.

Ciąża pozamaciczna, czyli ciąża ektopowa, jest bardzo groźną sytuacją medyczną, która może bezpośrednio zagrażać zdrowiu lub życiu kobiety. Polega na tym, iż zarodek zagnieżdża się w nieprawidłowym miejscu. Mogą to być: jajnik, jajowód, narządy jamy brzusznej lub szyjka macicy. Zarodek po zagnieżdżeniu dalej się rozwija i rośnie. Wówczas pojawia się ostry, nasilający się ból w okolicy podbrzusza. Jeśli zarodek umiejscowiony jest w jajowodzie, może dojść do jego pęknięcia i wewnętrznego krwotoku. Po postawieniu diagnozy konieczna jest terminacja, czyli zakończenie ciąży i usunięcie martwego zarodka. Usunięcie ciąży pozamacicznej wykonuje się poprzez zastosowanie metod chirurgicznych lub farmakologicznych.

Torbiele na jajnikach pojawiają się najczęściej w wyniku zmian hormonalnych. Wypełnione są wodą, ropą lub krwią. Nie są groźne. Powodują ból, gdy są sporych rozmiarów i uciskają sąsiadujące tkanki. Zazwyczaj lekarze nie podejmują żadnej interwencji, gdyż torbiele najczęściej samoistnie się wchłaniają. W pojedynczych przypadkach zapada decyzja o usunięciu torbieli.

Skręt jajowodów występuje w ciąży na skutek powiększania się tych struktur. Postawienie diagnozy jest trudne, ponieważ często choroba mylona jest z zatruciem pokarmowym. Skrętowi przydatków towarzyszą mdłości, wymioty oraz ból w okolicy miednicy. Wykryć go można za pomocą badania ultrasonograficznego (USG).

Jeśli ból odczuwany jest po lewej stronie podbrzusza i obecne są problemy z wypróżnianiem się, najprawdopodobniej są to zaparcia. Zaleca się wówczas spożywanie produktów bogatych w błonnik oraz jogurtów naturalnych. Jeśli jednak to zawiedzie, można w warunkach domowych zastosować wlew doodbytniczy.

 Zobacz film i sprawdź jakie czynniki zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór jajnika: 

Skurcze jajników w zaawansowanej ciąży

Uczucie obkurczania w okolicy jajników w zaawansowanej ciąży może być spowodowane takimi samymi czynnikami jak w przypadku pierwszych tygodni po zapłodnieniu. Dodatkowo może oznaczać:

• przedwczesną akcję skurczową macicy; jeśli dziecko nie jest na tyle dojrzałe, aby przeżyć w środowisku pozamacicznym, podaje się leki tokolityczne, które hamują akcję skurczową, oraz sterydy pobudzające dojrzewanie płuc dziecka;
  
• łożysko przodujące – sytuacja bardzo niebezpieczna zarówno dla matki, jak i dla dziecka; w zależności od wieku ciążowego decyzję o postępowaniu podejmuje lekarz prowadzący, jednak najczęściej przeprowadza się cesarskie cięcie.
  

Istnieje wiele innych przyczyn, które mogą powodować ból czy skurcze w okolicy podbrzusza, jak np. zapalenie wyrostka robaczkowego. Występują one jednak znacznie rzadziej.