Joanna Michałowska doktorantka Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu i Dominik Czernia, doktorant Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie stworzyli internetowe narzędzie, które pozwala sprawdzić, jak nasze codzienne zachowania, w tym noszenie maseczek, przekłada się na liczbę osób zakażonych koronawirusem SARS-CoV-2. 

Do stworzenia kalkulatora zainspirowała nas jedna z najnowszych publikacji naukowych, która ukazała się w lipcu tego roku. Pokazuje ona, jak ważne jest noszenie maseczek, i że indywidualne wybory i działania każdego z nas mają realny wpływ na rozprzestrzenianie się wirusa - mówi Joanna Michałowska.

Koronawirus. Jak sprawdzić, czy noszenie maski faktycznie spowalnia pandemię?

Aby użyć kalkulatora, najpierw należy odpowiedzieć na pytanie - "Czy nosisz maseczkę". Jeśli tak – wskazać, z jakiego materiału jest wykonana. Można zaznaczyć opcję zasłaniania nosa i ust apaszką lub szalikiem, maseczką z mieszanych materiałów - lub wybrać jeden z trzech najpopularniejszych typów maseczek.

Jak wyjaśniają autorzy kalkulatora, w zależności od tego wyboru zmienia się ważny parametr, określany jako współczynnik R0, współczynnik reprodukcji wirusa. W kalkulatorze służy on do wyliczenia procentowej efektywności maseczki.

Z informacji zamieszczonych w kalkulatorze wynika, że maseczki materiałowe są tanie i łatwo dostępne. Ograniczają one wdychanie cząsteczek wirusa zawieszonych w powietrzu, są barierą dla płynów wydzielanych podczas kichania i kaszlu. Mogą być używane wielokrotnie pod warunkiem, że są w dobrym stanie i są odpowiednio czyszczone. Główny Inspektorat Sanitarny zaleca ich stosowanie w przestrzeni publicznej.

Z kolei maseczki chirurgiczne, bardziej skuteczne jako bariera, wymagają częstego zmieniania i nie można ich używać wielokrotnie. Maseczki z filtrami N95/N99 mają wysoką skuteczność (w zależności od filtra, nawet 99 proc.), ale są znacznie droższe od pozostałych i wymagają wymiany filtrów.

Doktoranci przyjęli, że podstawowa wartość współczynnika R0 wirusa COVID-19 wynosi 2,5, jeśli nie zostaną wprowadzone żadne restrykcje, np. maseczki. Oznacza to, że każda chora osoba zaraża średnio od 2 do 4 osób. Kalkulator zakłada, że okres inkubacji wirusa wynosi 5 dni.

Koronawirus. Jakie są skutki rezygnacji z noszenia maseczki?

Jeśli na pytanie "Czy nosisz maseczkę" użytkownik odpowie przecząco, wówczas dowie się, że jego indywidualny wybór może przyczynić się do śmierci 1 osoby i wystąpienia 20 nowych zakażeń w ciągu 2 tygodni.

W ostatniej, trzeciej sekcji użytkownik może określić, jaki procent osób w społeczeństwie nosi maseczki. Po wpisaniu wszystkich tych informacji, otrzyma wyniki - szacunkową ilość osób, która uniknie zakażenia dzięki stosowaniu maseczek.

Jeśli 50 proc. społeczeństwa nosiłoby maseczki, podstawowa liczba odtwarzania R0 spadłaby do 0,9. Aby zatrzymać epidemię, R0 musiałoby być niższe niż 1

- dodają twórcy programu i powołują się na wyniki opublikowanych dotąd prac naukowych.

Autorzy narzędzia zaznaczają, że ich kalkulator szacuje bardzo skomplikowane zależności w uproszczony sposób. Nie uwzględnia m.in. tego, jak kwarantanna wpływa na rozprzestrzenianie się wirusa.

Kalkulator skuteczności maseczek to kolejne internetowe narzędzie udostępnione przez krakowski start-up pod nazwą Omni Calculator. Na stronie internetowej oferuje już ponad 1,4 tys. różnotematycznych kalkulatorów.

Źródło: Nauka w Polsce  - PAP

Dlaczego noszenie maseczek ma aż tak duże znaczenie? Dowiesz się tego z filmu: