Noni, czyli morwa indyjska (łac. Morinda citrifolia), to krzew lub drzewo z rodziny marzanowatych. Roślina jest szeroko rozpowszechniona w strefie międzyzwrotnikowej. Wywodzi się z terenów Azji i Australii, a obecnie rośnie również w Afryce, Ameryce Środkowej i Północnej, na północnych krańcach Ameryki Południowej oraz na wyspach Oceanu Spokojnego. Noni występuje także na Tahiti (Polinezja Francuska). Jest tradycyjną rośliną leczniczą Polinezji, gdzie bywa również nazywana nono i nonu.

Owoc noni – właściwości

Noni ma duże, błyszczące liście oraz charakterystyczne owoce zebrane w owocostany (powstają wskutek przeobrażenia się całych kwiatostanów). Morwa indyjska kwitnie i owocuje przez cały rok. Owoce noni osiągają do kilkunastu centymetrów długości. Niedojrzałe są zielone. Z czasem zmieniają barwę na żółtą, a dojrzałe są praktycznie białe.

W sklepach ekologicznych można dostać również suszone owoce noni, które mogą stanowić uzupełnienie codziennej diety. Po suszone owoce warto sięgać np. w podróży, w którą nie można zabrać ze sobą soku. Kosztują ok. 13–15 zł za 100 g.

Sok noni – na co pomaga?

Noni uchodzi za roślinę leczniczą – jest od dawna wykorzystywana przez medycynę naturalną obszaru Polinezji. Szczególnymi właściwościami zdrowotnymi odznacza się sok z noni. Uzyskuje się go z owoców, które zawierają cały szereg składników dobroczynnie wpływających na organizm.

Właściwości soku z noni:

• Zawiera damnacanthal, który może spowalniać namnażanie się komórek rakowych.
  
• Zawiera najwięcej irydoidów ze wszystkich roślin. Irydoidy to grupa związków chemicznych z grupy monoterpenów o szerokim zastosowaniu leczniczym. Działają przeciwzapalnie, przeciwreumatycznie i przeciwbólowo.
  
• Jest źródłem lignanów, oligosacharydów, polisacharydów, flawonoidów (silnych przeciwutleniaczy), katechin, kwasów tłuszczowych oraz alkaloidów.
  
• Zawiera skopoletynę, stosowaną w lecznictwie jako główny składnik dikumarolu, leku przeciwzakrzepowego.
  
• Stanowi źródło witamin C oraz B3 (niacyny), a także potasu, żelaza, magnezu, wapnia.
  
• Ma w składzie kseroninę działającą antydepresyjnie i aktywującą działanie kluczowych enzymów.
  

Działanie soku z owoców noni:

• Reguluje napięcia psychiczne, poprawia samopoczucie.
  
• Chroni organizm przed atakiem wolnych rodników.
  
• Reguluje ciśnienie krwi.
  
• Pomaga leczyć grzybicę układu pokarmowego, stóp, skóry głowy, paznokci.
  
• Jest pomocny w leczeniu wrzodów żołądka.
  
• Niweluje ból.
  
• Spowalnia starzenie się organizmu.
  
• Działa przeciwnowotworowo i antybakteryjnie.
  
• Dzięki obecności skopoletyny ma działanie przeciwzakrzepowe, antyoksydacyjne, hepatoochronne.
  
• Przyczynia się do zahamowania stanu zapalnego.
  
• Regeneruje mięśnie po wysiłku fizycznym.
  
• Korzystnie wpływa na stan skóry.
  
• Zapobiega miażdżycy.
  
• Wzmacnia odporność organizmu.
  
• Korzystnie wpływa na sen.
  

Skutki uboczne spożywania soku z noni

Należy mieć na uwadze, że sok z owoców noni, choć bogaty w cenne związki, nie jest lekiem i nie należy go tak traktować.

W 2005 r. naukowcy zwrócili uwagę na możliwe hepatotoksyczne (wywołujące uszkodzenie wątroby) działanie soku z noni – opisano przypadki dwóch pacjentów. W 2006 r. przedstawiono przypadek kolejnej pacjentki, u której zauważono uszkodzenie wątroby. W żadnym z powyższych wypadków nie udowodniono jednak jednoznacznie, że przyczyną zapalenia wątroby było spożywanie soku z noni. W 2006 r. Komisja Europejska dokonała ponownej oceny soku, stwierdzając, że jego spożywanie jest bezpieczne dla zdrowia.

W związku z powyższym można uznać, że picie soku z noni nie powoduje skutków ubocznych. U niektórych osób, dopiero wprowadzających noni do diety, można zauważyć pogorszenie się samopoczucia, wysypkę skórną czy problemy jelitowe – ma to związek z oczyszczaniem się organizmu i pobudzeniem układu odpornościowego do pracy.

Przeciwwskazaniami do spożywania soku z noni są młody wiek (poniżej 16. roku życia), ciąża i karmienie piersią. Osoby ze schorzeniami wątroby powinny najpierw poradzić się lekarza.

Sok z noni – dawkowanie

Profilaktycznie sok z noni można spożywać w ilości 2 łyżek (30 ml) rano, najlepiej na pusty żołądek (albo 2–3 godziny po posiłku oraz mniej więcej na 30–60 minut przed kolejnym posiłkiem). Jeśli organizm dobrze reaguje na noni, drugą dawkę soku (2 łyżki) można wypić przed snem (2–3 godziny po kolacji). Szacuje się, że potrzeba ok. 6 miesięcy, aby zauważyć wpływ soku z noni na organizm.

Prawdziwy sok noni jest stuprocentowy: nie zawiera wody, żadnych konserwantów, barwników ani wzmacniaczy smaku. Najlepiej, aby owoce noni pochodziły z uprawy ekologicznej (potwierdzonej certyfikatem). Po otwarciu sok z noni należy przechowywać w lodówce.

W sprzedaży dostępne są również:

• herbata noni (uśmierza ból, jest doskonała dla diabetyków),
  
• noni liofilizowane (sproszkowane, mogą być dodawane do jedzenia),
  
• kapsułki z noni (zawierają wyciąg z owoców noni),
  
• koncentrat z noni.
  

Bibliografia:

1. Hepatotoxicity of NONI juice: report of two cases.
   
2. Hepatitis induced by Noni juice from Morinda citrifolia: a rare cause of hepatotoxicity or the tip of the iceberg?
   
3. Opinion of the Scientific Panel on Dietetic products, nutrition and allergies [NDA] related to the safety of noni juice (juice of the fruits of Morinda citrifolia)