Motylina została odkryta w latach 70. XX wieku przez kanadyjskiego profesora Johna C. Browna podczas badań na zwierzętach. Naukowiec odpowiada też za wyizolowanie innego ważnego hormonu w przewodzie pokarmowym, czyli glukozozależnego peptydu insulinotropowego (GIP). Odkrycie istnienia tych dwóch substancji stanowiło ważny moment w badaniach, ponieważ zarówno motylina, jak i GIP mają istotny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka.
Co to jest motylina?
Motylina to hormon peptydowy zbudowany z 22 aminokwasów występujących w konkretnej sekwencji. Produkowana jest w jelicie cienkim, a wytwarzają ją komórki endokrynne układu pokarmowego, czyli Mo (EC2).
Nazwa „motylina” pochodzi od angielskiego słowa motility, które oznacza ruchliwość lub motorykę. Związane jest to z główną funkcją hormonu, czyli stymulacją aktywności motorycznej w przewodzie pokarmowym. Motylina stanowi więc substancję odpowiedzialną za wspomaganie procesów trawiennych, a także wchłanianie składników odżywczych, w związku z czym pełni bardzo ważną funkcję w organizmie człowieka.
Motylina jako hormon tkankowy
Warto wiedzieć, że motylina stanowi jeden z tzw. hormonów tkankowych wydzielanych w przewodzie pokarmowym. Substancje te należą do grupy hormonów zwierzęcych odpowiadających za uczestnictwo w lokalnym i pozanerwowym kierowaniu działaniem poszczególnych organów ciała. Oprócz motyliny wśród ważnych hormonów tkankowych produkowanych w przewodzie pokarmowym znajdują się m.in.:
- sekretyna – wytwarzana głównie w dwunastnicy,
- gastryna – wytwarzana w żołądku,
- somatostatyna – wytwarzana m.in. w komórkach D błony śluzowej przewodu pokarmowego i komórkach delta trzustki,
- glukozozależny peptyd insulinotropowy (GIP) – wytwarzany w jelicie cienkim,
- wazoaktywny peptyd jelitowy (VIP) – wytwarzany głównie w jelitach i trzustce,
- glukagon – wytwarzany w wyspach trzustkowych,
- enterogastron – wytwarzany w jelicie cienkim, a konkretniej w dwunastnicy.
Hormony tkankowe mają za zadanie regulowanie czynności wydzielniczych wątroby i trzustki, jak również gruczołów zlokalizowanych w żołądku i jelitach. W przypadku motyliny pełni ona ważną funkcję w procesach zachodzących w układzie trawiennym.
Polecamy: Hormony nadnerczy – za co odpowiadają? Badania i najczęstsze objawy zaburzeń
Jak działa układ pokarmowy? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie:
Działanie i funkcje motyliny
Motylina to substancja kontrolująca ustawiczne skurcze i zmiany napięcia, które są udziałem warstw mięśniowych przewodu pokarmowego. Innymi słowy, hormon pobudza skurcze błony mięśniowej żołądka i mięśni gładkich jelita. Ponadto odpowiada za opróżnianie żołądka, ponieważ działa rozluźniająco na zwieracz tzw. odźwiernika, czyli mięśniowego pierścienia stanowiącego rodzaj łącznika między dwunastnicą a żołądkiem.
Ze względu na swoje właściwości motylina pełni funkcję hormonu regulującego tzw. wędrujący kompleks motoryczny (MMC) związany z aktywnością mięśni układu pokarmowego. Jej działanie oparte jest na bezpośrednim wpływie na receptory w obrębie mięśni gładkich jelit oraz żołądka i podlega kontroli ze strony włókien nerwu błędnego. Właściwości motyliny uwidaczniają się w trzeciej fazie procesu MMC, w której dochodzi do gwałtownych skurczy mięśni o wysokiej częstotliwości i amplitudzie, czego skutkiem jest opróżnianie żołądka i jelita cienkiego z zawartego w nich płynu, resztek pokarmowych, a także złuszczonych komórek nabłonka.
Tym samym motylina wspomaga proces oczyszczania jelita cienkiego z niestrawionego pożywienia, co sprawia, że możliwe jest zapobieganie nadmiernemu rozrostowi bakterii. Dzięki usunięciu resztek miazgi pokarmowej nie dochodzi też do zablokowania wchłaniania składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Trzecia faza wędrującego kompleksu motorycznego, w której trakcie widoczne jest działanie motyliny, związana jest również z odczuwaniem głodu.
Motylina pełni więc bardzo ważną funkcję podczas tzw. okresu międzytrawiennego. W jego trakcie co ok. 90 minut dochodzi do uwolnienia dużej ilości hormonu, co rozpoczyna powstanie wędrującego kompleksu motorycznego. Dodatkowo substancja w okresie międzytrawiennym stymuluje wydzielanie żółci i opróżnianie pęcherzyka żółciowego. Ze względu na regularność tych procesów motylina jest wydzielana cyklicznie, a jej poziom w ciągu dnia na przemian rośnie i maleje.
Bibliografia:
- K. Romański, K. Goździewska-Harłajczuk. Grelina i motylina – podobieństwa i różnice w regulacji aktywności motorycznej przewodu pokarmowego. „Medycyna Wet.”. 64 (11), s. 1283-6, 2008.