Menopauza, nazywana też klimakterium to naturalny proces, który zachodzi w ciele każdej kobiety. Polega on na przechodzeniu ze stanu płodnego do bezpłodnego. Cały ten okres może trwać nawet 6 lat i każda kobieta może go przechodzić inaczej.
Jak rozpoznać menopauzę?
Do najbardziej charakterystycznych objawów menopauzy należą nieregularne miesiączki. W pierwszej kolejności cykle stają krótsze – trwają od 21-24 dni. Zwykle już są też bezowulacyjne. Potem miesiączki zaczynają pojawiać się coraz rzadziej. Zdarza się, że kolejne krwawienia pojawiają się w pół rocznych odstępach. Aż wreszcie miesiączki znikają zupełnie – mówi dr Krzysztof Kucharski, ginekolog z Centrum Medycznego Damiana.
Ale menopauza to nie tylko utrata miesiączki. To także zaburzenia hormonalne, które mogą bardzo utrudniać kobiecie codzienne funkcjonowanie.
Zobacz także: Menopauza - czym jest? Jak pomóc kobiecie w okresie menopauzy?
Wiele pań w tym czasie skarży się na problemy z koncentracją, uderzenia gorąca, potliwość oraz bezsenność. Kobiety są poddenerwowane, szybciej wpadają w złość. Mają wahania nastroju. Zmiany hormonalne odbijają się także na libido. Zbyt niskie stężenie estrogenów powoduje suchość pochwy, a to sprawia, że seks przestaje być przyjemnością – dodaje specjalista.
Co ciekawe, u niektórych kobiet w okresie menopauzy zaczynają się aktywować choroby, o których nie miały pojęcia. Najczęściej pojawiają się problemy z nadciśnieniem czy cukrzyca.
Menopauza – jak złagodzić objawy?
Najlepsze rezultaty w łagodzeniu nieprzyjemnych objawów menopauzy daje hormonalna terapia zastępcza. Jednak zanim zostanie wprowadzona konieczne są bardzo dokładne badania oraz wywiad z pacjentką.
Mimo że terapia hormonalna doskonale łagodzi objawy menopauzy, to nie każda kobieta może ją stosować. Nie stosuje się jej u pań, które w ciąży miały żylaki lub cholestazę. Przeciwwskazaniem są także problemy z wątrobą, przebyta żółtaczka lub choroba nowotworowa – mówi specjalista.
W sytuacji, gdy podanie hormonów nie jest możliwe kobietom zaleca się stosowanie preparatów roślinnych, np. z czerwonej koniczyny.
Środki te działają, jak estrogeny, ale ich stosowanie nie daje takich efektów, jak ich syntetyczny odpowiednik. Jednak bez względu na to, jakie środki kobieta przyjmuje ogromne znaczenie ma także styl życia. Wszystkie panie w okresie menopauzy powinny stosować zdrową dietę oraz regularnie się ruszać – mówi ginekolog.
Zobacz także: Zioła na menopauzę – które łagodzą nieprzyjemne objawy przekwitania?
Kiedy menopauza?
Przyjęło się, że menopauza dotyczy dojrzałych kobiet, tymczasem nie jest to reguła. Coraz częściej, klimakterium rozwija się u pań, które nie mają jeszcze czterdziestu lat. Dlaczego?
Na to pytanie nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Najczęściej jednak przedwczesna menopauza ma uwarunkowania genetyczne. Jeśli babcia i mama kobiety wcześnie przeszły menopauzę, najprawdopodobniej u niej będzie podobnie. Bardzo często przedwczesna menopauza jest spowodowana chorobą autoimmunologiczną czy nowotworową – mówi specjalista.
W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim te kobiety, które zmagają się z chorobą Hashimoto, chorobą Addisona, cukrzycą typu 1, celiakią, bielactwem, niedokrwistością złośliwa, reumatoidalnym zapaleniem stawów, toczniem, miastenią, rakiem jajnika lub endometrium. Przedwczesna menopauza pojawia się także u tych kobiet, które musiały przejść zabieg usunięcia jajników. Kobiety z policystycznymi jajnikami (PCOS) oraz te, które stosowały różne metody wspomagania rozrodu i leczyły się z powodu niepłodności. Ale nie tylko. Badania pokazują, że zbyt wczesne klimakterium pojawia się także pod wpływem silnego stresu.
Jakie badania powinna zrobić kobieta w okresie menopauzy? Dowiesz się tego z filmu:
Jak rozpoznać menopauzę?
Objawy menopauzy, które pojawiają się u młodych kobiet praktycznie niczym nie różnią o tych, które dokuczają dojrzałym paniom. Dlatego zaburzenia miesiączkowania, wahania nastroju, problemy ze snem, a także uderzenia gorąca czy kołatania serca, zwłaszcza w stresujących sytuacjach powinny skłonić do jak najszybszej konsultacji z lekarzem.
Kobieta z takimi dolegliwościami powinna tak naprawdę trafić pod opiekę dwóch lekarzy – ginekologa oraz endokrynologa. W pierwszej kolejności powinna mieć wykonane USG jamy brzusznej, USG przezpochowowe oraz cytologię. Jednak ostateczną odpowiedź na pytanie, czy dolegliwości mają związek z menopauzą dadzą badania krwi z oznaczeniem hormonów - estrogeny, progesteron i hormon folikulotropowy (FSH). Jeśli poziom estrogenów będzie niski, a FSH podwyższony można mówić o początkach menopauzy.
Zobacz także: Menopauza - czym jest? Jak pomóc kobiecie w okresie menopauzy?
Menopauza - czy można ją powstrzymać
Przedwczesna menopauza może być niebezpieczna dla zdrowia. Pozostawiona bez leczenia może doprowadzić osteoporozy. Zbyt niski poziom estrogenów może przyczynić się do rozwoju zaburzeń metabolicznych czy miażdżycy. Sprzyja także infekcjom układu moczowego.
W przypadku młodych kobiet, które przechodzą menopauzę również stosuje się hormonalną terapię zastępczą. Mimo że długotrwałe przyjmowanie hormonów może zwiększać ryzyko wystąpienia zakrzepicy czy raka piersi, to na tę chwilę jest to najlepsza forma leczenia. Aby była skuteczna i maksymalnie bezpieczna powinna być dobra indywidualnie do każdej pacjentki – mówi specjalista.
Menopauza a ciąża
Przedwczesna menopauza nie przekreśla szans kobiety na to, że zostanie matką. Badania pokazują, że terapia estrogenem zwiększa prawdopodobieństwo zajścia w ciążę. Szansę na macierzyństwo daje im także procedura in vitro oraz adopcja komórek jajowych, czyli skorzystanie z komórki innej kobiety. Takie rozwiązanie stosuje się w przypadku par, u których z różnych przyczyn zdrowotnych niemożliwe jest zapłodnienie z pomocą ich własnego materiału.
Innym rozwiązanie, zwłaszcza w przypadku kobiet, u których menopauza jest wynikiem leczenia onkologicznego, jest zamrożenie komórek jajowych. Trzeba mieć jednak na uwadze, że kluczowy jest czas. Im wcześniej kobieta, która przechodzi menopauzę podejmie odpowiednie działania, tym większe ma szanse na zajście w ciążę.