Łyżeczkowanie macicy jest chirurgicznym zabiegiem polegającym na oczyszczeniu macicy po porodzie lub poronieniu. Przeprowadza się go również w celach leczniczych i diagnostycznych, np. przy podejrzewaniu raka endometrium.

Łyżeczkowanie macicy: czym jest i jakie są wskazania do jego przeprowadzenia?

Łyżeczkowanie macicy, nazywane inaczej abrazją, jest zabiegiem wykonywanym w warunkach szpitalnych. Polega on na usunięciu za pomocą specjalnej łyżeczki chirurgicznej z jamy macicy chorych tkanek lub pozostałych tam po porodzie lub poronieniu. Łyżeczkowanie przeprowadza się nie tylko w celu oczyszczenia jamy macicy. Ma również znaczenie lecznicze i diagnostyczne. Wskazaniami do wykonania zabiegu abrazji są:

• oczyszczenie jamy macicy po porodzie przy podejrzeniu nieprawidłowego oddzielenia się łożyska,
  
• podejrzewanie niecałkowitego poronienia (pozostanie w macicy resztek tkanek zwiększa ryzyko skrzepów i infekcji, a tym samym zagraża zdrowiu i życiu kobiety),
  
• nieprawidłowe krwawienia z jamy macicy, w tym krwawienia po menopauzie,
  
• obfite i nieregularne miesiączki bez poznanej przyczyny,
  
• obecność polipów w jamie macicy,
  
• diagnostyka raka endometrium i krwiaków macicy,
  
• diagnostyka niepłodności.
  

Jak przebiega łyżeczkowanie macicy?

Zabieg łyżeczkowania macicy trwa około 10 minut. Wykonywany jest bezpłatnie po otrzymaniu przez kobietę skierowania od lekarza rodzinnego. Abrazja przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym. Przed zabiegiem lekarz najczęściej zleca podstawowe badania laboratoryjne w celu wykrycia ewentualnych przeciwwskazań do łyżeczkowania. Na zabieg należy zgłosić się na czczo, poza tym nie ma konieczności specjalnego przygotowywania się do zabiegu. Łyżeczkowanie rozpoczyna się od założenia wziernika do pochwy, co umożliwia uzyskanie dostępu do jamy macicy. W celu uwidocznienia szyjki macicy wykorzystuje się kulociągi, czyli kleszczyki chirurgiczne. Przez rozszerzoną szyjkę wprowadza się specjalną łyżkę chirurgiczna, nazywaną również skrobakową lub potocznie „skrobaczką”, lekarz oczyszcza wnętrze macicy usuwając z niej zbędne lub chore tkanki. Materiał, który został pobrany podczas zabiegu abrazji poddawany jest badaniu histopatologicznemu.

Postępowanie po zabiegu łyżeczkowania macicy: zalecenia

Po zakończonym zabiegu łyżeczkowania kobieta wybudzana jest z narkozy. Przez kilka kolejnych godzi (najczęściej przez 3-4 godziny) pozostaje pod obserwacją lekarską, a następnie może opuścić szpital. Zaleca się, by została odwieziona do domu przez bliską osobę, która zadba o jej bezpieczeństwo. Niekiedy wskazane jest przetrzymanie kobiety w szpitalu do następnego dnia. Po zabiegu abrazji kobieta może odczuwać ból w okolicy podbrzusza. Mogą również wystąpić lekkie krwawienia, przy których należy stosować podpaski (tampony są przeciwwskazane). W okresie pozabiegowym konieczne jest powstrzymanie się od współżycia przez co najmniej 3-4 dni. Ważne jest szczególne zadbanie o higienę miejsc intymnych. W niektórych przypadkach profilaktycznie stosuje się antybiotykoterapię, która ma zapobiegać rozwojowi zakażenia. Zaleceniem jest, by kobieta przez około 2 dni pozostała w domu.

Jakie są możliwe powikłania po zabiegu łyżeczkowania macicy?

Zabieg łyżeczkowania macicy jest dość inwazyjny, dlatego może wiązać się z wystąpieniem u kobiety pewnych powikłań, choć zdarzają się one bardzo rzadko. Najczęstszymi z nich są infekcje narządów rodnych oraz długotrwałe i silne krwawienia. Skutkiem abrazji może być również przebicie ściany macicy. Przy zbyt głębokim rozszerzeniu szyjki macicy może dojść do uszkodzenia jej ujścia. Konsekwencją jest nieprawidłowe zamknięcie kanału szyjki macicy oraz jej niewydolność ukazująca się przy ciąży. 

Szczególnie niebezpiecznym powikłaniem po łyżeczkowaniu macicy jest zespół Ashermana. Polega on na obecności zrostów we wnętrzu jamy macicy, które są wynikiem urazów powstałych w trakcie abrazji. Mogą one doprowadzić do zwężenia kanału szyjkowego, blokując wypływ krwi miesięcznej. Zespół Ashermana przyczynia się do rozwoju zaburzeń miesiączkowania, takich jak wtórny brak miesiączki lub rzadkie i bardzo skąpe krwawienia miesięczne. Często towarzyszą mu trudności z utrzymaniem ciąży lub niepłodność wtórna, gdyż powstałe zrosty zamykają dostęp do ujść jajowodów. Mogą również nadmiernie wypełniać wnętrze macicy uniemożliwiając zagnieżdżenie się zarodka. Leczenie zespołu Ashermana polega na chirurgicznym usunięciu zrostów, a następnie zastosowaniu preparatów farmakologicznych zapobiegających ponownemu ich powstaniu.