Leukoplakia, określana inaczej mianem rogowacenia białego, to białe plamy mające gładką lub brodawkującą powierzchnię. Umiejscawiają się na błonach śluzowych jamy ustnej lub narządów płciowych.

Leukoplakia – przyczyny

Główny czynnik ryzyka leukoplakii zależy od jej lokalizacji. W przypadku jamy ustnej jest to stałe drażnienie śluzówki, związane ze złą higieną jamy ustnej, paleniem papierosów, chorobami dziąseł i zębów (w tym próchnicą), a także mechanicznymi uszkodzeniami, np. protezą zębową. Leukoplakia w okolicy narządów płciowych może wynikać z marskości sromu lub żołędzi, bądź też jest zależna od współistniejących zaburzeń hormonalnych.

Objawy leukoplakii

Zmiany w leukoplakii mogą lokalizować się w różnych miejscach, choć ich głównym umiejscowieniem u kobiet są wargi sromowe większe i mniejsze, a u mężczyzn prącie – rowek zażołędny oraz wewnętrzna powierzchnia napletka. W jamie ustnej leukoplakia głównie powstaje na policzkach w pobliżu kącików ust, w linii zgryzu, może zająć również język bądź czerwień wargową. Zmiany wyglądają jak białe plamy bądź smugi zbudowane ze zgrubiałego nabłonka. Mają opalizujący odcień, stwardnienie u podstawy, a także nieznaczne bruzdowanie powierzchni.

Najczęściej leukoplakia powstaje u mężczyzn po 40. roku życia. Uznawana jest za stan przedrakowy, czyli punkt wyjścia raka błony śluzowej. Ryzyko rozwoju raka jest zdecydowanie wyższe u kobiet. Objawy, które mogą świadczyć o przemianie nowotworowej zmiany, to brodawkowaty przerost powierzchni, zwiększony naciek podstawy zmiany, nadżerki oraz owrzodzenia.

Jak rozpoznać leukoplakię?

Rozpoznanie leukoplakii polega przede wszystkim na wykryciu zmian w obrębie błon śluzowych jamy ustnej czy narządów rodnych w postaci białych plam zbudowanych ze zgrubiałego naskórka. Drugim kryterium diagnostycznym jest stwierdzenie przewlekłego charakteru zmian. Ostateczne rozpoznanie stawiane jest na podstawie badania histopatologicznego, które jest w szczególności konieczne w przypadku leukoplakii o charakterze brodawkującym bądź po pojawieniu się nadżerek lub owrzodzeń.

Leukoplakia – leczenie

Podstawą leczenia jest usunięcie czynników drażniących, które mogły przyczynić się do powstania zmian. W leczeniu można zastosować tretinoinę A 0,05–0,1%. Leukoplakia brodawkująca może wymagać krioterapii lub leczenia chirurgicznego.

Z czym należy różnicować leukoplakię?

Leukoplakia może być czasem mylnie rozpoznawana jako:

• toczeń rumieniowaty błon śluzowych, który różni się zdecydowanie bardziej zapalną podstawą, a także ogniskami typowymi dla tocznia w obrębie skóry twarzy;

• liszaj płaski błon śluzowych – różni się obrączkowatym bądź drzewkowatym układem zmian. Ginekolodzy często rozpoznają na podstawie badania histopatologicznego liszaj płaski sromu jako zmianę przedrakową. Często obecne jest nadkażenie HPV 16;

• drożdżakowate zapalenie błon śluzowych.

Jak działa skóra? Dowiesz się tego z naszego filmu