Leukocyty w moczu (leukocyturia) u dziecka świadczą najczęściej o zapaleniu pęcherza moczowego lub odmiedniczkowym zapaleniu nerek. Przyczyną pojawienia się tego objawu może być jednak inna choroba albo nieprawidłowe pobranie moczu do badania.

Leukocyty w moczu u dziecka – normy

Obecność leukocytów w moczu u dzieci jest stanem, który nie musi świadczyć o chorobie. Może pojawiać się on fizjologicznie, co szczególnie często ma miejsce u dziewczynek. Powodem do obaw jest leukocyturia, czyli stan, w którym podczas badania obserwuje się więcej niż 10 białych krwinek w polu widzenia. Przy ostrych stanach chorobowych opisuje się w wynikach ilości wielokrotnie większe. W krańcowych przypadkach leukocyty całkowicie zalegają pole widzenia.

Pobieranie moczu do badania

Aby właściwie ocenić leukocyty w moczu u dziecka, próbka do badania musi być prawidłowo pobrana. Robi się to rano, wykorzystując mocz, który zebrał się w pęcherzu w ciągu nocy. Aby uniknąć zanieczyszczenia materiału, który ma być poddany analizie, należy wcześniej dokładnie przemyć okolice ujścia cewki moczowej. W nocy mogą do niej z zewnątrz przenikać bakterie, co powoduje napływ leukocytów, wypłukiwanych następnie w trakcie oddawania moczu. Dlatego początkowa jego porcja nie nadaje się do badania – próbkę należy pobrać ze środkowego strumienia do jałowego naczynia.

Odpowiednie fiolki można kupić w aptece albo otrzymać w przychodni lub w laboratorium analitycznym. Naczynie z materiałem do badania należy czytelnie opisać i możliwie szybko przekazać do laboratorium analitycznego. Długie lub nieprawidłowe (w wysokiej temperaturze) przechowywanie próbki może spowodować namnażanie się bakterii albo rozpad obecnych w niej krwinek. Efektem jest wtedy zafałszowanie wyników badania w zakresie obecności w moczu elementów morfotycznych (leukocytów lub erytrocytów) oraz białka, a w konsekwencji – nieprawidłowa ocena intensywności infekcji.

Leukocyty w moczu u dziecka – badanie

Określenie ilości leukocytów w moczu u dziecka wymaga wykonania mikroskopowej oceny osadu z odwirowanego w laboratorium moczu przez wykwalifikowanego analityka medycznego. Możliwe jest wykonanie takiego badania przy użyciu automatów, ale dokładność wyników jest wtedy zwykle niedostateczna.

Badanie ogólne moczu oczywiście obejmuje również ocenę innych parametrów. Jeśli mocz jest opalizujący, świadczy to o obecności w nim białka. Mętny lub ropny charakter to dowód na obecność masywnego zakażenia. Obecność krwinek czerwonych może świadczyć o kamicy dróg moczowych. Wspólna ocena wszystkich tych elementów pozwala często na stwierdzenie, jaki jest zasięg i intensywność schorzenia.

Podwyższone leukocyty w moczu u dziecka – przyczyny i ich rozpoznawanie Jeśli ilość leukocytów obserwowanych w moczu dziecka jest zwiększona, a jednocześnie pojawiają się w nim bakterie, to po uwzględnieniu objawów klinicznych i dodatkowych badań rozpoznaje się najczęściej bakteryjne zapalenie pęcherza moczowego lub odmiedniczkowe zapalenie nerek. Brak obecności bakterii w obrazie mikroskopowym nie wyklucza infekcji – niezbędne jest wtedy wykonanie posiewu moczu. Pozytywny wynik potwierdza zakażenie.

Należy wziąć pod uwagę fakt, że przyczyną nawracających zapaleń u dziecka może być wada rozwojowa układu moczowego albo kamica (zdarzająca się rzadko i związana z innymi procesami chorobowymi). Stany te powodują zastój moczu, co sprzyja rozwojowi zakażeń.

Leukocyturia może towarzyszyć innym, niezwiązanym z infekcją dróg moczowych, stanom, takim jak:

• kłębuszkowe zapalenie nerek,

• u kobiet – choroby narządów rodnych,

• ogólnoustrojowe zakażenia wirusowe, w tym przeziębienie, grypa i niektóre choroby zakaźne,

• infekcje układu oddechowego,

• stany zapalne w obrębie układu pokarmowego,

• gorączka o innej przyczynie.

Krótkotrwałe zwiększenie ilości leukocytów w moczu dziecka może też być skutkiem intensywnego wysiłku fizycznego, przemęczenia lub odwodnienia.

Leukocyty w moczu u dziecka – ocena wyników badania

Wyniki badania ogólnego moczu u dziecka należy oceniać przede wszystkim po upewnieniu się, że materiał został właściwie pobrany i odpowiednio szybko dostarczony do laboratorium. Rezultaty analizy moczu nie powinny być jedyną podstawą do wdrożenia leczenia antybiotykowego. Należy brać pod uwagę dolegliwości zgłaszane przez dziecko, pozostałe objawy oraz wyniki innych badań. Dlatego w wątpliwych sytuacjach, gdy poziom leukocytów w moczu jest podwyższony, najlepiej skonsultować się z lekarzem.