Podwyższony kwas moczowy w języku medycznym określa się mianem hiperurykemii. To termin mało znany, ale problem jest bardzo częsty - szacuje się, że dotyczy około 5 mln Polaków, w tym osób stosunkowo młodych.  Hiperurykemia bardzo często współwystępuje z chorobami układu krążenia, takimi jak nadciśnienie tętnicze, a także wieloma chorobami metabolicznymi, jak cukrzyca i dyslipidemia. Występuje też odwrotna zależność - choroby te często sprzyjają hiperurykemii.

Czytaj też:

• Co oznacza podwyższony kwas moczowy? Leczenie hiperurykemii
• Otyłość brzuszna oznacza ryzyko przedwczesnej śmierci - dlaczego?
• 5 badań ważnych dla serca

Stężenie kwasu moczowego we krwi - jak często je badać

Badanie oceniające stężenie kwasu moczowego we krwi powinno być wykonywane regularnie, przynajmniej raz roku, a u pacjentów ze stwierdzoną hiperurykemią - nawet dwa razy w roku.

– przekonuje w prof. dr hab. n. med. Krzysztof Narkiewicz, kierownik Kliniki Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Zdaniem eksperta częsta kontrola stężenia kwasu moczowego we krwi jest kluczowa, biorąc pod uwagę fakt, że kwas moczowy jest markerem ryzyka i niezależnym czynnikiem rozwoju wielu chorób układu krążenia. Specjalista powołuje się na wytyczne towarzystw naukowych, takich jak Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego, Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego oraz Europejskie Towarzystwa Kardiologicznego.

Podwyższone stężenie kwasu moczowego - co może oznaczać?

Z badań wynika, że podwyższone stężenie kwasu moczowego obserwuje się u około 25–60 proc. pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym oraz aż u prawie 90 proc. młodych dorosłych, u których je zdiagnozowano. Już po paru tygodniach utrzymującego się podwyższonego stężenia kwasu moczowego we krwi może rozwinąć się nadciśnienie tętnicze, w okresie pięcioletnim ryzyko to zwiększa się dwukrotnie.

Podwyższone stężenie kwasu moczowego jest czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, wpływa też niekorzystnie na ich przebieg i rokowanie

– podkreśla prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz, kierownik III Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Wydziału Lekarskiego WUM.

Zdaniem eksperta stężenie kwasu moczowego przekraczające normy  jest znaczącym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób krążenia  - obok wieku i palenia papierosów czy podwyższonego stężenia cholesterolu.

Specjalista tłumaczy, że wraz ze wzrostem stężenia kwasu moczowego we krwi rosną wskaźniki stanu zapalnego w organizmie i pogarsza się funkcja śródbłonka naczyń wieńcowych.

Dlatego pacjenci z wyższymi poziomami kwasu moczowego mają gorsze rokowanie i niekorzystny przebieg m.in. w chorobach sercowo-naczyniowych (zawał, udar), ale także gorzej radzą w razie infekcji

- wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz.

Poziom kwasu moczowego a ryzyko sercowo-naczyniowe

Hiperurykemia u pacjentów ze stanem przedcukrzycowym aż dziewięciokrotnie zwiększa szansę rozwoju cukrzycy typu 2 (tzw. cukrzycy dorosłych). Świadczy o niej poziom stężenia kwasu moczowego we krwi, przekraczający u kobiet 360 mikromoli (6 mg/dl), a u mężczyzn – 400 mikromoli (6,8 mg/dl). Występuje w przypadku dny moczanowej, niewydolności nerek, a czasami może do niej doprowadzić długotrwale leczenie lekami moczopędnymi.

Kobiety są bardziej narażone na niewydolność serca niż mężczyźni. Dlaczego? Zobacz wideo:

Badanie stężenia kwasu moczowego - dla kogo jest szczególnie ważne?

Ocena poziomu stężenia kwasu moczowego powinna być rutynowo wykonywana u pacjentów z otyłością brzuszną, nadciśnieniem i cukrzycą.

Kwestia regularnych badań jest kluczowa, ponieważ tylko tak można sprawdzić, czy wszystko jest w normie, czy jakieś wskaźniki nie są przekroczone. Pozwala to na szybką reakcję i wdrożenie odpowiednich działań, zanim choroba bezobjawowo rozwinie się do zaawansowanego stadium – zapewnia prof. Artur Mamcarz.

Dodaje, że badanie stężenia kwasu moczowego jest szczególnie ważne dla pacjentów, którzy znajdują się w grupie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, z nadciśnieniem tętniczym, zespołem metabolicznym, cukrzycą, dyslipidemią, przebytym zawał serca lub udarem mózgu, chorobą nerek lub z otyłością.

W ich przypadku wynik powyżej 5,0 mg/dl jest alarmujący, ponieważ już wtedy dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych

– podkreśla prof. Mamcarz.

Źródło: PAP