Urazy porodowe to jedna z najistotniejszych grup schorzeń przyczyniających się do zgonów noworodków. Urazy rzadko powstają podczas fizjologicznie przebiegających porodów. Porody urazowe charakteryzują się tym, że bez problemu można zidentyfikować czynnik sprawczy. Urazy porodowe obejmują przede wszystkim urazy zewnątrzczaszkowe (np. krwiak podczepcowy), urazy czaszki, uszkodzenia nerwów, złamania kości czy urazy narządów jamy brzusznej.
Czynniki ryzyka mechanicznych urazów porodowych
Urazy mechaniczne wywołane są najczęściej poprzez oddziaływanie siły, np. ucisku, czy czynnika fizycznego na noworodka podczas porodu. Częstotliwość występowania urazów porodowych jest różna, w zależności od rodzaju urazu. Ze względu na poprawę opieki okołoporodowej i umiejętność wczesnej identyfikacji czynników ryzyka trudnych porodów naturalnych czy ich komplikacji, do urazów porodowych dochodzi coraz rzadziej. Jednym z największych czynników ryzyka jest makrosomia płodu, czyli masa dziecka przekraczająca 4 kg. Wśród innych czynników ryzyka urazów porodowych wymienia się:
- wcześniactwo,
- przedłużający się poród,
- poród nagły, zbyt szybko postępujący,
- nieprawidłową budowę narządów rodnych kobiety, w tym niewspółmierność porodową,
- użycie próżnociągu czy kleszczy.
Czy występują wskazania do wykonania badań prenatalnych? Czy wady mogą rozwinąć się później? Zobaczcie na filmie:
Czym jest krwiak podczepcowy?
Krwiak podczepcowy jest rzadkim powikłaniem porodu. Polega na nagromadzeniu się krwi pomiędzy przyczepem ścięgnistym czepca a okostną. Wynika przede wszystkim z użycia w czasie porodu próżnociągu bądź kleszczy. W przypadku krwiaka podczepcowego istnieje ryzyko złamania kości czaszki. Uraz zazwyczaj przekracza linię czaszki. W związku z tym krwiak podczepcowy w okolicy ciemieniowej może zachodzić na sąsiednie kości czaszki. W zależności od wielkości krwiaka może dojść do rozwinięcia się wstrząsu pokrwotocznego.
Krwiak podczepcowy – kiedy się pojawia?
Krwiak podczepcowy widoczny jest po porodzie, najczęściej w ciągu pierwszych 4 godzin. Narasta nawet do trzeciej doby po porodzie i utrzymuje się do 3 tygodni. Jego rozległość i nasilenie są zmienne. Najczęściej krwiak powstaje po zastosowaniu próżniociągu, dużo rzadziej po porodzie kleszczowym. Krwiak podczepcowy powstaje w przodującej podczas porodu części głowy.
Leczenie krwiaka podczepcowego głowy
Przy rozległych krwiakach podczepcowych istnieje ryzyko wstrząsu pokrwotocznego. Konieczne jest więc monitorowanie stanu dziecka, w tym wykonanie kontrolnej morfologii krwi ze względu na zwiększone ryzyko anemizacji, a także zbadanie poziomu bilirubiny we krwi. Dziecko wymaga również kontroli parametrów układu krzepnięcia. W razie odchyleń w badaniach konieczne jest leczenie objawowe. Przy niewielkich krwiakach podczepcowych należy przyjąć postawę oczekującą, gdyż krwiak wchłania się samoistnie. Rzadko istnieje konieczność interwencji chirurgicznej.