W wyniku kardiomiopatii przerostowej dochodzi do nadmiernej rozbudowy lewej komory serca – odcinkowo poszerzeniu ulega jej ściana, jednak jama zachowuje swój rozmiar. Choroba jest bardzo niebezpieczna – często doprowadza do nagłych zgonów sercowych, zwłaszcza wśród młodych ludzi, którzy wcześniej nie zauważyli żadnych objawów.

Kardiomiopatia przerostowa

Kardiomiopatia przerostowa polega na pierwotnym lub idiopatycznym przeroście lewej ściany komory mięśnia sercowego. Zwykle ma podłoże genetyczne, dlatego osoby, w których rodzinie wystąpiła ta choroba, powinny regularnie odwiedzać gabinet kardiologa i w porę reagować na pojawianie się pierwszych objawów kardiomiopatii przerostowej. Problem dotyczy 1 na 500 dorosłych, z równą częstotliwością dotyka mężczyzn i kobiety. Niestety, jeżeli nie zostanie w porę zdiagnozowany i leczony, może doprowadzić do nagłej śmierci pacjenta, zwłaszcza w młodym wieku. Nie ma żadnej prawidłowości co do czasu wystąpienia objawów – mogą pojawić się w dowolnym okresie życia lub nie występować wcale.

Kardiomiopatię obserwuje się w przebiegu ataksji Friedreicha – choroby genetycznej dziedziczonej w sposób autosomalnie recesywny, związanej ze zwyrodnieniem układu nerwowego oraz mięśnia sercowego. 

Zobacz także: Ataksja móżdżkowa, rdzeniowo-móżdżkowa i inne – objawy i leczenie ataksji

Jej objawy występują najczęściej w dzieciństwie i wieku dojrzewania, a kardiomiopatię przerostową zdiagnozowano w 90% zbadanych przypadków. Jest również jednym z objawów chorób Pompego, Danona, Andersona, Fabry’ego, zespołu Noonan, Costello i zespołu LEOPARD. Czasami obserwuje się ją u noworodków, których matki cierpiały na cukrzycę, może do niej doprowadzić także stosowanie niektórych leków steroidowych. Nie zawsze jednak podłoże choroby jest znane.

Objawy kardiomiopatii przerostowej

U chorych najczęściej obserwuje się objawy związane z zaburzeniem pracy mięśnia sercowego. Zaniepokoić powinny przede wszystkim:

• duszności podczas wysiłku fizycznego
  
• ból w klatce piersiowej
  
• omdlenia
  
• dławica
  
• zawroty głowy
  
• nadmierna potliwość
  
• obniżenie wydolności fizycznej.
  

Często pierwszym objawem kardiomiopatii przerostowej jest migotanie przedsionków i arytmia. Wśród osób, które nie są świadome obciążenia chorobą, możliwe jest jednak gwałtowne wystąpienie symptomów, doprowadzające do nagłego zgonu sercowego. Chorzy są także szczególnie narażeni na udar mózgu lub niewydolność serca.

Diagnostyka kardiomiopatii

W diagnostyce kardiomiopatii przerostowej wykorzystuje się m.in. badania obrazowe, dzięki którym możliwe jest zaobserwowanie rozrostu lewej komory serca. W wielu przypadkach jest to widoczne na zdjęciu rentgenowskim (RTG). Podczas diagnozowania choroby można również przeprowadzić 48-godzinne badanie holterowskie. 

Poza tym badanie elektrokardiografem (EKG) większości pacjentów z kardiomiopatią wskazuje na nieprawidłowości. Zdecydowanie najbardziej miarodajnym badaniem jest echokardiografia dwuwymiarowa, która pozwala na uzyskanie obrazu komór i określenie ich asymetryczności. Umożliwia także określenie charakteru choroby – tego, czy jest to kardiomiopatia przerostowa ze zawężeniem drogi odpływu lewej komory, czy bez zawężenia. Od właściwego określenia postaci zależy dobór odpowiedniego leczenia.

Leczenie kardiomiopatii przerostowej

Objawowe leczenie kardiomiopatii przerostowej opiera się na podawaniu leków łagodzących obserwowane symptomy choroby. Należą do nich przede wszystkim beta-blokery, dizopiramid (lek antyartymiczny) i werapamil (bloker kanałów wapniowych). W niektórych przypadkach przeprowadza się jednak zabiegi kardiochirurgiczne. Operacyjnie można usuwać przerośniętą mięśniówkę. 

Skutecznością cechuje się również ablacja – wprowadzenie sterowanej elektrody przez żyłę lub tętnicę w celu kontrolowania zmian. Nie wymaga ona otwierania klatki piersiowej, więc jest zdecydowanie mniej uciążliwa dla pacjenta. W skrajnych przypadkach chorych kwalifikuje się do przeszczepu serca. Pacjentom, u których występuje duże ryzyko poważnych zaburzeń rytmu serca, wszczepia się również kardiowertery-defibrylatory serca (ICD), przywracające rytm zatokowy przy zagrażającej życiu arytmii.

Kardiomiopatia a wysiłek fizyczny

Wysiłek fizyczny nasila występowanie objawów kardiomiopatii przerostowej. Właśnie dlatego bardzo często doprowadza do śmierci młodych sportowców, którzy nie zdają sobie sprawy z istnienia problemu. Pacjenci powinni prowadzić spokojny tryb życia, unikać poważnego wysiłku. Niestety, muszą zrezygnować także z uprawiania sportu. 

Bardzo często chorzy na kardiomiopatię rozrostową nie pracują, ponieważ choroba uniemożliwia im wykonywanie wielu zajęć. Współczesna medycyna w znacznym stopniu jest jednak w stanie złagodzić objawy kardiomiopatii, więc w wielu przypadkach, w zależności od decyzji lekarza, możliwe jest normalne funkcjonowanie i dożycie do starości.