Karagen jest substancją znajdującą szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym jako dodatek do żywności o działaniu zagęszczającym i stabilizującym. Jest również wykorzystywany w produkcji leków, m.in. jako preparat powlekający i osłonowy.

Karagen - co to jest? Właściwości

Karagen jest naturalnym polisacharydem (cukrem złożonym, wielocukrem) pozyskiwanym z ekstrakcji czerwonych alg morskich. Wykazuje zdolność lepkich koloidów oraz żeli w roztworach wodnych. Karagen występuje w strukturze wodorostów o nazwie Gigartina species porastających wody południowego wybrzeża Chile oraz Eucheuma species znajdujące się w rejonach Indonezji i Filipin. Pierwsze informacje o tym dodatku do żywności pochodzą z Irlandii, gdzie karagen stosowany był do przygotowywania deserów oraz zagęszczania mleka. Karageny posiadają właściwości hydrofilne i są dobrze rozpuszczalne w wodzie. Ich rozpuszczalność zależy głównie od ilości grup siarczanowych w ich budowie oraz od obecności innych substancji rozpuszczonych w roztworze, np. cukru, soli. Nie są trawione przez układ pokarmowy człowieka, dlatego uznaje się je za substancje balastowe, podobnie jak błonnik pokarmowy.

Karagen - zastosowanie w przemyśle spożywczym

Karagen zaliczany jest do grupy dodatków do żywności oznaczanym symbolem E407. Należy do stabilizatorów, emulgatorów i zagęstników. Odpowiada za utrzymanie właściwej struktury produktu żywnościowego, a także zapewnieniu mu pożądanej konsystencji, kleistości i lepkości. Dzięki właściwościom emulgującym, dodatek karagenu pozwala na stworzenie i utrzymanie jednorodnej mieszaniny dwóch lub więcej substancji.

Jaka jest lista szkodliwych substancji E? Bardzo długa. Więcej na filmie:

Przyczynia się do zmniejszenia sedymentacji (rozwarstwiania, rozdzielania) kakao, mleka skondensowanego oraz innych napojów. Karagen dodawany jest do takich produktów spożywczych jak: konfitury, galaretki owocowe, sery topione, jogurty smakowe, lody, sosy majonezowe i sałatkowe, keczup oraz do produktów o wysokim stopniu przetworzenia (np. gotowe sosy, mrożone pizze, gotowe dania typu instant). Karagen znajduje się również w składzie produktów o obniżonej zawartości tłuszczu oraz w mleku sojowym, bitej śmietanie, mleku w proszku, śmietanie, serku twarogowym oraz w wyrobach garmażeryjnych. Doskonale sprawdza się w roli wypełniacza w żywności dietetycznej, gdyż może stanowić zamiennik tłuszczu lub skrobi. Jest wykorzystywany w przemyśle cukierniczym (np. w ciastach, produktach przeznaczonych do dekoracji lodów i ciast), piekarskim, a także mięsnym i rybnym. Karagen można znaleźć m.in. na etykietach wyrobów wędliniarskich, konserw i kiełbas. 

Stosowany jest jako składnik solanek nastrzykowych w produkcji wędzonek oraz jako wypełniacz produktów mięsnych aby zwiększyć masę mięsa. Karagen wykorzystywany jest do otrzymywania jadalnych powłok, czyli cienkich warstw chroniących warzywa i owoce przed zepsuciem, w ten sposób przedłużają trwałość produktów. Związek ten zachowuje swoje właściwości nawet pod wpływem działania wysokich temperatur.

Karagen - zastosowanie w innych gałęziach przemysłu

Karagen dzięki swoim właściwościom emulgującym, stabilizującym i zagęszczającym znajduje również zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym. Wykorzystywany jest do produkcji środków o działaniu osłonowym i powlekającym. Karagen stosowany jest także jako preparat śluzowy. W kosmetyce używany jest jako środek żelujący, np. w produkcji past do zębów oraz odżywek do włosów.

Karagen - zdrowie, szkodliwość

Karagen należy do dozwolonych dodatków do żywności, jednak jego stosowanie wywołuje wiele kontrowersji. Dopuszczalną, maksymalną dzienną dawką karagenu jest 75 mg na kilogram masy ciała. Oznacza to, że osoba ważąca 60 kg może w ciągu doby przyjąć nie więcej niż 4.5 g karagenu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podkreśla jednak, że dzienne spożycie nie powinno przekroczyć 3.5 g. Nadmierne spożycie karagenu może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Objawami są m.in. wzdęcia, dolegliwości trawienne, biegunki. Karagen może przyczynić się do wystąpienia stanów zapalnych jelit oraz owrzodzeń (np. wrzodziejącego zapalenia jelita grubego). Badania wykazują, że nadmiar tego związku w diecie może skutkować kształtowaniem się zaburzeń działania insuliny, a w konsekwencji zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Karagenom przypisuje się również działanie rakotwórcze, gdyż mogą wywoływać raka żołądka. Specjaliści ze Światowej Organizacji Zdrowia zapewniają jednak, że karagen stosowany w przemyśle spożywczym jest starannie przebadany i dodawany w dozwolonych ilościach nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.