Ból gardła z jednej strony to objaw wpisujący się w obraz kliniczny rozmaitych schorzeń, w tym nawet onkologicznych. Dlatego też nie powinien być lekceważony. Jednostronny ból gardła, który promieniuje w kierunku ucha, okazać się może symptomem zapalenia ucha środkowego lub stanu zapalnego dziąseł.

Jednostronny ból gardła a choroba nowotworowa

Jednostronny ból gardła, który promieniuje do ucha i towarzyszą mu takie dolegliwości, jak kaszel, duszność, chrypka, powiększenie węzłów chłonnych, trudność w połykaniu, szczękościsk, wyczuwalny pod palcami guzek w obrębie szyi sugerować mogą chorobę nowotworową. Dodatkowymi symptomami są: uczucie ciała obcego w gardle, zmiana barwy głosu, nieprzyjemny zapach z ust, odkrztuszanie dużej ilości plwociny, utrata masy ciała, zmęczenie. Rak krtani nawet siedmiokrotnie częściej dotyka mężczyzn. Istotnym czynnikiem ryzyka jego rozwoju jest palenie papierosów.

Leczeniem raka krtani determinowane jest stopniem zaawansowania choroby. Kiedy choroba zostaje wcześnie rozpoznana, przeprowadza się chordektomię (usunięcie zajętej struny głosowej) lub mikrochirurgiczne usunięcie zmian ze struny głosowej. W przypadku bardziej zaawansowanej choroby konieczna jest częściowa lub całkowita laryngektomia (usunięcie krtani). Dodatkowym elementem leczenia jest radioterapia w skojarzeniu z chemioterapią.

Ból gardła z jednej strony – zapalenie ucha środkowego

Ból gardła z jednej strony to objaw typowy dla zapalenia ucha środkowego. Dolegliwość ta stwierdzana jest najczęściej w populacji dzieci. Szacuje się, że ciągu 2 pierwszych lat życia 65% dzieci choruje na nie przynajmniej raz. W około 90% stanowi następstwo infekcji górnych dróg oddechowych.

Początkowo powodowane jest przeważnie infekcją wirusową. Z czasem nierzadko dochodzi do nadkażenia bakteryjnego, w tym zwłaszcza przez dwoinkę zapalenia płuc (z łac. Streptococcus pneumoniae), pałeczkę grypy (z łac. Haemophilus influenzae) i Moraxella catarrhalis. Poza jednostronnym bólem gardła i ucha chorzy skarżą się na podwyższoną temperaturę ciała (u dzieci sięgającą nawet powyżej 40°C), niedosłuch, uczucie pełności w przewodzie słuchowym, zaburzenie ciśnienia wewnątrz ucha, wysięk, ogólne złe samopoczucie, wymioty, a niekiedy uwypuklenie i pęknięcie błony bębenkowej.

Podstawą leczenia zapalenia ucha środkowego jest farmakoterapia. Choremu podaje się początkowo leki przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. W przypadku bakteryjnego podłoża choroby stosuje się antybiotyki. Jeżeli dojdzie do uwypuklenia błony bębenkowej, konieczna okazać się może paracenteza (nacięcie błony, co pozwala na ewakuację zgromadzonej wydzieliny). W skrajnych sytuacjach potrzebne bywa odsysanie wydzieliny, zaszycie błony bębenkowej i oczyszczanie przewodu słuchowego.

Jednostronny ból gardła – ropień okołomigdałkowy

Ostry jednostronny ból gardła przy przełykaniu może wskazywać na ropień okołomigdałkowy. To najczęściej rozwijające się powikłanie anginy, które powstaje głównie na skutek gromadzenia się treści ropnej w kryptach migdałków. U chorych dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych, pogorszenia stanu ogólnego, podwyższenia temperatury ciała, nadmiernego ślinienia się, pojawienia się nieprzyjemnego oddechu i szczękościsku. Dodatkowo stwierdzana jest dysfagia (utrudnione przechodzenie pokarmu z jamy ustnej przez przełyk do żołądka) i otalgia (doświadczanie bólu ucha bez jego choroby). Niekiedy może nastąpić zmiana głosu (mowa gardłowa), pojawiają się też zaburzenia oddychania.

Leczenie ropnia okołomigdałkowego polega na nakłuciu, nacięciu i drenażu zmiany. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym (u dzieci konieczne okazać się może znieczulenie ogólne). Ze względu na nieprzychylną lokalizację zmiany wskazana bywa tonsillektomia, czyli usunięcie migdałków podniebiennych. Choremu podaje się również antybiotyki.

Jednostronny ból gardła – zapalenie zatok

Silny ból gardła zlokalizowany przeważnie jednostronnie oznaczać może zapalenie zatok przynosowych. Chorobie sprzyjają próchnica zębów oraz nawracające i niedoleczone infekcje górnych dróg oddechowych. U chorych występuje ból głowy (głównie w okolicy czoła i nasady nosa), katar, uczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła, kaszel, gorączka, uczucie rozbicia, złe samopoczucie i brak apetytu. Nieleczone zapalenie zatok grozi poważnymi powikłaniami, w tym ropniem mózgu i zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych.

Na początkowym etapie choroby wystarczające okazać się mogą domowe rozwiązania, jak inhalacje, nawilżanie błony śluzowej nosa czy gorące okłady. Jeśli nie przyniosą rezultatu, podejmowana jest farmakoterapia z udziałem leków przeciwzapalnych, przeciwbólowych i o działaniu obkurczającym błonę śluzową nosa i zatok. W przypadku bakteryjnego podłoża choroby konieczne są antybiotyki, grzybiczego – leki przeciwgrzybicze, a alergicznego – glikokortykosteroidy. Nawracające, przewlekłe zapalenie zatok jest wskazaniem do leczenia operacyjnego.

Jak się pozbyć bólu gardła?

Bibliografia:

1. M. L. Zaremba, J. Borowski, Mikrobiologia lekarska, PZWL, Warszawa 2013.

2. K. Kubicka, W. Kawalec, Pediatria, PZWL, Warszawa 2003.

3. G. Janczewski, Otorynolaryngologia praktyczna. Podręcznik dla studentów i lekarzy, Via Medica, Gdańsk 2005.