Oddanie krwi to bardzo szlachetny uczynek, jednak zanim się na niego zdecydujemy, warto zapoznać się z listą przeciwwskazań. Dzieli się je na tymczasowe i stałe. Warto też pamiętać o pewnych zasadach oddawania krwi. W Polsce krew można oddać w uprawnionych do tego Centrach Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa i ich oddziałach, a także podczas różnego rodzaju akcji zewnętrznych, organizowanych przez takie centra, czyli w krwiobusach. Aby oddać krew, należy spełnić określone warunki i kryteria. Każdy kandydat wypełnia specjalną ankietę, badany jest przez lekarza kwalifikującego, sprawdzany jest u niego poziom hemoglobiny. Dopiero potem przystępuje się do oddawania krwi.
Co ile można oddawać krew?
Podczas jednego pobrania krwi pełnej u osoby ważącej powyżej 50 kg pobiera się 450 ml, czyli jedną jednostkę. Mężczyźni mogą oddawać krew maksymalnie 6 razy w roku. Kobiety nie powinny robić tego częściej niż 4 razy w roku. Jednak bardzo ważny jest również odstęp pomiędzy pobraniami. Przerwa pomiędzy kolejnymi próbami oddania krwi nie może być krótsza niż 2 miesiące.
Stałe przeciwwskazania do oddania krwi
Do stałych przeciwwskazań do oddawania krwi zalicza się przede wszystkim choroby przewlekłe. Dyskwalifikacji podlegają osoby, u których stwierdza się:
- wady serca, chorobę niedokrwienną serca, niewydolność serca, zaawansowaną miażdżycę, przebyte incydenty sercowo-naczyniowe, jak zawał serca czy udar mózgu,
- aktywne bądź nawracające choroby układu nerwowego, w tym choroby psychiczne,
- zaburzenia krzepnięcia,
- poważne schorzenia układu pokarmowego, oddechowego, moczowo-płciowego, krwiotwórczego, metaboliczne, endokrynologiczne i immunologiczne,
- omdlenia bądź drgawki, które nawracają (chyba że od ostatniego incydentu minęły 3 lata),
- cukrzycę,
- nowotwory złośliwe,
- choroby układowe, jak np. kolagenozę,
- przewlekłe choroby skóry,
- narkomanię,
- ryzykowne zachowania seksualne,
- reakcje anafilaktyczne w wywiadzie.
Choroby zakaźne a przeciwwskazania do oddania krwi
Aktywna choroba zakaźna zawsze stanowi przeciwwskazanie, natomiast przebyte zakażenie nie zawsze musi oznaczać stałą dyskwalifikację. Do chorób zakaźnych dyskwalifikujących stale z oddawania krwi należą:
- wirusowe zapalenie wątroby typu B i C oraz wirusowe zakażenia wątroby o nierozpoznanej etiologii z żółtaczką w wywiadzie,
- zakażenie wirusem HIV,
- leiszmanioza trzewna,
- gorączka Chagasa,
- tularemia,
- promienica,
- kiła.
W przypadku innych chorób zakaźnych osoby dyskwalifikuje się wyłącznie tymczasowo z oddawania krwi. Muszą zostać zachowane zalecane okresy rekonwalescencji po wyleczeniu. Średnio jest to co najmniej 2 tygodnie od pełnego wyzdrowienia, a w przypadku poniższych chorób okres ten musi zostać wydłużony:
- gorączka Q (2 lata),
- toksoplazmoza (6 miesięcy),
- gruźlica (2 lata),
- gorączka reumatyczna (2 lata),
- rzeżączka (12 miesięcy),
- mononukleoza zakaźna (6 miesięcy).
Szczegółowa lista chorób wraz z okresem, jaki musi minąć od wyzdrowienia do oddania krwi, znajduje się na stronie Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa.
Co wiesz na temat krwi? Odpowiedz na nasze pytania i sprawdź swoją wiedzę!
Sytuacje tymczasowej dyskwalifikacji
Wyróżnia się ogrom stanów, w których dyskwalifikacja jest jedynie tymczasowa. Obejmuje to rożnego rodzaju zabiegi mniej lub bardziej inwazyjne, w których doszło do przerwania ciągłości skóry czy kontaktu z błoną śluzową. Średnio jest to około 6 miesięcy, chyba że badania wykonane metodą biologii molekularnej w kierunku WZW typu B, C czy HIV dają wynik ujemny. Wtedy można skrócić ten okres do 4 miesięcy. Tatuaż również stanowi tymczasowe przeciwwskazanie do oddania krwi. Zarówno tatuaż, jak i przekłucie części ciała, akupunktura czy zabiegi kosmetyczne związane z nakłuciem skóry stanowią przeciwwskazanie do oddawania krwi przez 6 miesięcy od danego zabiegu, bądź przez 4 miesiące, jeśli badania metodą biologii molekularnej przeciwko HIV i WZW wyjdą ujemne.
Pół roku to również bezpieczny okres dla osób, które znalazły się w obszarze narażenia na zakażenie, czy też wróciły z krajów tropikalnych. Oddawanie krwi jest również przeciwwskazane bezpośrednio po niektórych szczepieniach. Czasami osoby zastanawiają się, czy katar bądź inny lekki objaw jest przeciwwskazaniem do oddania krwi. Otóż nie oddaje się krwi w czasie infekcji, nawet jeśli ma ona przebieg łagodny i objawia się np. tylko katarem. W przypadku łagodnych chorób skóry, dróg oddechowych czy przewodu pokarmowego do oddania krwi należy podejść zupełnie zdrowym, a więc dopiero po ustaniu objawów.