Anemia może się pojawić zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. W żadnym przypadku nie wolno lekceważyć jej objawów. Anemia to bowiem poważny stan chorobowy, w którym dochodzi do spadku stężenia hemoglobiny, liczby erytrocytów i niskiego wskaźnika hematokrytowego.
Objawy anemii a przyczyny choroby
Objawy anemii u dzieci i dorosłych to nie tylko kojarzone najczęściej z tą chorobą zawroty głowy, bladość i kołatanie serca. Symptomy są często uzależnione od konkretnego typu i czynników wywołujących niedokrwistość. Najczęstszą przyczyną choroby jest oczywiście niedobór żelaza, natomiast powodować ją może też niedobór kwasu foliowego lub witaminy B12 (mowa wówczas o anemii megaloblastycznej). Inna przyczyna to niedokrwistość w różnych postaciach (aplastyczna, syderoblastyczna, przy chorobach nowotworowych, w przebiegu infekcji milo- i limfoproliferacyjnych), a także wrodzone defekty wewątrzkrzwinkowe (to anemia sierpowata) lub zewnątrzkrwinkowe. Osobną grupę stanowią anemie powstałe w wyniku urazów, wypadków, krwawienia z przewodu pokarmowego lub obfitych miesiączek.
Objawy anemii
Objawy anemii u dorosłych to przede wszystkim:
- ponadprzeciętne osłabienie,
- permanentne uczucie zmęczenia; znużenie nieustępujące nawet po odpoczynku (łatwo pomylić je z przepracowaniem i powiązać z życiem w stresie, natomiast jeśli towarzyszą mu inne objawy anemii, koniecznie należy udać się do lekarza),
- bóle i zawroty głowy,
- bladość skóry, ust i powiek.
Objawy anemii z niedoboru żelaza to także:
- blade błony śluzowe,
- szybka męczliwość,
- duszności,
- zadyszka,
- kołatanie serca,
- tachykardia,
- omdlenia,
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- ciągła senność,
- tendencja do popadania w depresję,
- przesuszone i łamliwe włosy, problemy z wypadaniem włosów,
- łamliwość paznokci,
- sucha skóra.
Objawy anemii z niedoboru kwasu foliowego lub witaminy B12 to ponadto zaburzenia neurologiczne (w tym czucia głębokiego, wibracje, spastyczność, parestezje), zaburzenia równowagi, ospałość, a także reakcje paranoidalne i zmiany osobowości. Włosy przy tym typie anemii szybko siwieją, stają się cienkie, tracą połysk. Wszystkiemu często towarzyszy zapalenie błony śluzowej języka (m.in. z cechami zaniku brodawek – tzw. gładki język) i zajady.
Objawy anemii powstałej w wyniku wrodzonych defektów wewnątrzkrwinkowych uwzględniają permanentnie opuchnięte dłonie i stopy oraz ból pojawiający się w różnych miejscach ciała.
Objawy anemii u dziecka
Objawy anemii u dzieci najczęściej wiążą się z niedoborem żelaza, który powstaje w wyniku niewłaściwej diety, ubogiej w produkty zawierające ten pierwiastek (tak roślinne, jak i zwierzęce) oraz bogatej w nabiał, który utrudnia przyswajanie go.
U dziecka objawy anemii bardzo łatwo zlekceważyć, jeśli jednak maluch od dłuższego czasu jest blady, apatyczny, rozwija się wolniej od rówieśników i często choruje, to należy się mu baczniej przyjrzeć. Podstawowym objawem anemii u dziecka jest bladość śluzówek. Najlepiej widać to na wargach i spojówkach oczu. Dodatkowe symptomy to: problemy z koncentracją, kołatanie serca, ciągła senność.
Objawy anemii u niemowlaka
Między 9. a 24. miesiącem życia wszystkie dzieci narażone są na wystąpienie anemii. Szczególnie poważne jest to ryzyko w przypadku wcześniaków i dzieci z niską wagą urodzeniową. Problem polega na tym, że niekiedy anemia u niemowlaków nie daje żadnych symptomów. Do pediatry należy się jednak zgłosić, jeśli maluch jest blady, osłabiony, nerwowy, ma bolesny lub opuchnięty język, cierpi na brak apetytu i szybkie bicie serca. Anemia u niemowlaka może się wiązać nie tylko z niedoborem żelaza, lecz także z wadami wewnątrz- i zewnątrzkrwinkowymi.
Anemia w ciąży – objawy
Anemia w ciąży objawia się przede wszystkim pogorszonymi wynikami morfologii. Trzeba jednak pamiętać, że w ciąży normy hemoglobiny wyglądają nieco inaczej. Objawy anemii w ciąży w początkowym stadium choroby wiążą się przede wszystkim z uczuciem zmęczenia, bólami i zawrotami głowy, do których dochodzą trudności w połykaniu, łamliwość włosów i paznokci. Kobiety często skarżą się na problemy z koncentracją. Jeśli ciężarna zauważy u siebie takie dolegliwości, powinna udać się do lekarza. Niestety silna anemia w ciąży często wiąże się z napadami duszności, przyśpieszonym biciem serca i bólami brzucha, co może wywoływać dodatkowy stres u przyszłej mamy. Rozwojowi niedokrwistości należy zatem jak najwcześniej przeciwdziałać.
Zobacz film: Kto najczęściej choruje na anemię?
Bibliografia:
1. Monika Chełstowska, Krzysztof Warzocha, Objawy kliniczne i zmiany laboratoryjne w diagnostyce różnicowej niedokrwistości, „Onkologia w Praktyce Klinicznej” 2/2006.
2. Kazimierz Sułek, Anna Torska, Jak uniknąć błędów w codziennej praktyce w postępowaniu z chorym na niedokrwistość?, „Postępy Nauk Medycznych” 7/2011.