Angina ropna pojawić się może w każdej grupie wiekowej, jednak najczęściej stwierdza się ją u dzieci do 14 roku życia. Szerzy się drogą kropelkową. Szczyt zachorowalności przypada okres jesienno-zimowy. Objawy anginy ropnej pojawiają się w ciągu 1–4 dni od zakażenia i utrzymują się średnio przez tydzień. Istnieje ryzyko rozwoju powikłań, w tym: zapalenia zatok przynosowych, ucha środkowego, wyrostka sutkowatego, opon mózgowo-rdzeniowych czy płuc.
Objawy anginy ropnej – co za nie odpowiada?
Zapalenie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych zwane inaczej anginą ropną ma podłoże bakteryjne. Za jego powstanie odpowiadają zaliczane do gram-dodatnich bakterii paciorkowce β-hemolizujące z grupy A należące do gatunku paciorkowiec ropotwórczy (z łac. Streptococcus pyogenes). Tzw. angina paciorkowcowa rozwija się na skutek bezpośredniego kontaktu z osobą chorą, nosicielem lub z powodu aktywacji nosicielstwa po uprzednio przebytej chorobie.
Jakie są objawy anginy ropnej?
Pierwsze objawy anginy ropnej pojawiają się w ciągu 1–4 dni od zakażenia. Stwierdza się podwyższoną temperaturę ciała sięgającą nawet powyżej 38ᵒC, która ustępuje w ciągu 3–5 dni. Współwystępują z nią dreszcze i wzmożona potliwość. Ropna angina objawiać się może poczuciem osłabienia, ogólnym złym samopoczuciem, bólami kostno-stawowymi, katarem i bólem głowy, czasem też obrzękiem i zaczerwienieniem błony śluzowej gardła, którym towarzyszy silny ból. Chorzy opisują go jako uczucie kłucia, drapania, pieczenia i obecności ciała obcego. Ból dość często promieniuje do ucha.
Dolegliwości ze strony gardła utrudniają połykanie śliny, płynów i pokarmów. Angina ropna objawia się zaczerwienieniem i rozpulchnieniem migdałków, tkliwością i powiększeniem podżuchwowych i szyjnych przednich węzłów chłonnych, obecnością nalotu włóknikowego w kryptach migdałków i wybroczyn na błonie śluzowej podniebienia. Wypełnione ropą czopy odpowiadają za nieprzyjemny zapach z jamy ustnej. W przypadku, gdy objawy anginy ropnej pojawiają się więcej niż 3 razy w ciągu 6 miesięcy lub więcej niż 3 razy w ciągu roku przez kolejne 3 lata, stwierdza się nawracającą anginę paciorkowcową. Jej konsekwencją bywa przerost migdałków.
Objawy anginy ropnej u dzieci
U dzieci oprócz wyżej wymienionych objawów angina ropna przejawia się dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego takimi jak nudności, ból brzucha, nadmierne ślinienie się, wymioty, śluzowate stolce. Pojawić się może upośledzenie drożności i nieżyt nosa, problemy ze snem, trudności w oddychaniu czy sztywność karku. Dziecko staje się marudne, apatyczne i płaczliwe.
Angina wirusowa i bakteryjna - jak rozpoznać? Dowiesz się tego z filmu:
Jak łagodzić objawy anginy ropnej?
Leczenie objawów anginy ropnej opiera się na antybiotykoterapii. Lekiem pierwszego rzutu jest fenoksymetylopenicylina. Stosuje się ją przez 10 dni. Podanie antybiotyku skraca czas utrzymywania się gorączki i bólu gardła, zmniejsza ryzyko powikłań w postaci zapalenia ucha i zatok, gorączki reumatycznej, skraca okres zakaźności i redukuje nosicielstwo. Literatura przedmiotu wskazuje na nierzadkie błędne przypisywanie antybiotyków w zapaleniu gardła i migdałków podniebiennych. Dochodzi do tego w sytuacji, gdy kliniczne podejrzenie zakażenia bakteryjnego nie zostanie potwierdzone, a choroba została wywołana przez wirusy. W związku z tym wskazane jest przeprowadzenie badania mikrobiologicznego. Standardem jest posiew wymazu z gardła. Popularną alternatywą natomiast są szybkie testy na obecność antygenu Streptococcus pyogenes.
W łagodzeniu dolegliwości anginy ropnej pomocne okazują się domowe rozwiązania jak np.: płukanie gardła roztworem z wody utlenionej lub ziołowymi naparami z szałwii, rumianku, malin czy naturalne syropy (z buraków). Należy także przestrzegać zasad higieny jamy ustnej, co ogranicza namnażanie się bakterii. Konieczne jest nawadnianie organizmu. Najlepiej pić niegazowaną wodę mineralną. Warto wzmocnić również ogólną odporność organizmu, stosując preparaty z witaminą C i rutyną. Przy bolącym gardle ulgę przyniosą suche, ciepłe okłady. Zadbać należy o nawilżenie powietrza i odpowiedni sposób odżywiania. Zalecana jest płynna lub półpłynna, delikatna dieta.
Objawy niedoleczonej anginy ropnej
Niedoleczone paciorkowcowe zapalenie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych wiąże się z ryzykiem powikłań. Najczęściej występującym jest ropień okołomigdałowy, który powstaje na skutek gromadzenia się ropnej treści między migdałkiem a pokrywającą boczną ścianę gardła powięzią. Charakterystycznymi objawami są kluskowaty głos, utrudnione połykanie, szczękościsk, jednostronny obrzęk podniebienia. Wśród innych powikłań wymienia się m.in.: zapalenie ucha środkowego, zapalenie kłębuszków nerkowych, które doprowadzić może do upośledzenia funkcji nerek, ropień zagardłowy, zapalenie zatok przynosowych i opon mózgowo-rdzeniowych.
Czytaj także: Powikłania po anginie u dzieci i dorosłych nieleczonych antybiotykami
Bibliografia:
- M. Dziekiewicz, A. Radzikowski, Angina paciorkowcowa – zasady diagnostyki i leczenia, [w:] ,,Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 2016, 12(2), s. 141–149.
- E.M. Szewczyk, Diagnostyka bakteriologiczna, PWN, Warszawa 2007.
- A. Wawrzyniak, Racjonalna terapia ostrych infekcji górnych dróg oddechowych, [w:] „Forum Medycyny Rodzinnej”, 2011, 5(5), s. 401–406.
- J.B. Latkowski, J. Olszewski, Ucho, nos, gardło i krtań, PZWL, Warszawa 2007.
- G. Janczewski, Otorynolaryngologia praktyczna. Podręcznik dla studentów i lekarzy, Via Medica, Gdańsk 2005.