Przeziębienie u ciężarnych nie różni się od tego doświadczanego przez resztę ludzi. Przyszła mama tak samo odczuwa wówczas ból gardła i głowy, kaszle, ma katar i gorączkę. Odmienny jest za to sposób leczenia przeziębienia u kobiet spodziewających się dziecka. Leki na przeziębienie w ciąży powinny być zażywane w ostateczności i wyłącznie po wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Najlepiej łagodzić objawy choroby domowymi sposobami. W przypadku gorączki należy przyjąć paracetamol.

Jakie leki stosować na przeziębienie w ciąży?

Leki na przeziębienie w ciąży nie powinny być przyjmowane na własną rękę. Zaleca się, aby przyszła mama za każdym razem skonsultowała z lekarzem zażywanie jakiegokolwiek medykamentu, aby zapobiec szkodliwemu działaniu na zdrowie i rozwój dziecka. Najwięcej ograniczeń obowiązuje w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy kształtują się narządy dziecka. Dodatkowo przeziębiona przyszła matka nie powinna zwlekać z wizytą u lekarza. Zaraz po pojawieniu się pierwszych objawów należy zgłosić się do specjalisty. Warto wówczas pamiętać, że ciężarnej przysługuje wizyta bez konieczności oczekiwania w kolejce z pozostałymi pacjentami.

Mimo że możliwości farmakoterapii w ciąży są mocno ograniczone, to istnieją środki, których stosowanie jest wtedy bezpieczne. Dla kobiet spodziewających się dziecka opracowana została specjalna gama leków na przeziębienie Prenalen, która posiada pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka i IP Centrum Zdrowia Dziecka. Tabletki do ssania (1–5 pastylek dziennie) i syrop (1 łyżka preparatu 3 razy dziennie) zawierają wyciąg z propolisu, sok malinowy, witaminę C i koncentrat soku z czarnych porzeczek. Prenalen Katar (1–3 dozy do 5 razy dziennie) to izotoniczny roztwór soli morskiej z dodatkiem kwasu hialuronowego, D-pantenolu i olejków eterycznych. Środek ten rozrzedza wydzielinę, łagodzi podrażnienia i ułatwia oddychanie. Na chore gardło można użyć ProMama Gradło (1 pastylka do 4 razy na dobę). Bezpieczne są także syropy z babki lancetowatej oraz tabletki na gardło z propolisem i prawoślazem. Okolice nosa można smarować maścią majerankową.

Leki na przeziębienie w ciąży – paracetamol i ibuprofen

W razie konieczności przyszła mama po konsultacji z lekarzem może zażyć możliwie najmniejszą dawkę, przez jak najkrótszy czas paracetamolu, który wykazuje działanie przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Jest to lek pierwszego rzutu przez całą ciążę, charakteryzuje się wysokim profilem bezpieczeństwa, nie wykazuje działania teratogennego oraz toksycznego na płód, nie zwiększa ryzyka poronienia, porodu przedwczesnego ani śmierci płodu. W opracowanej przez Agencję Żywności i Leków kategorii ryzyka szkodliwego działania na płód figuruje w grupie B, czyli substancji leczniczych, dla których w badaniach przedklinicznych na zwierzętach nie wykazano ryzyka szkodliwego wpływu na płód, ale wobec braku odpowiednio liczebnych, dobrze kontrolowanych badań u ludzi, produkt może być stosowany, gdy jest to bezwzględnie konieczne.

Znacznie więcej kontrowersji budzi ibuprofen, który otrzymał kategorię B w pierwszym i drugim trymestrze ciąży, a w trzeci trymestrze kategorię D, co oznacza, że istnieją dowody na niekorzystne działanie leku na płód. Z kolei ciężarna nie powinna przyjmować piramidonu i aspiryny, czyli pochodnych kwasu salicylowego. Dodatkowo niewskazane jest zażywanie pseudoefedryny i kodeiny.

Domowe sposoby a leki na przeziębienie w ciąży

Zamiast lub pomocniczo względem leków na przeziębienie w ciąży bezpiecznie jest sięgnąć po domowe rozwiązania. W łagodzeniu kaszlu i bólu gardła doskonale sprawdzi się napój z siemienia lnianego. Przygotowuje się go, zalewając szklanką gorącej wody 2 łyżki siemienia. Miksturę pozostawia się pod przykryciem do zaparzenia na 10–15 minut, po czym dokładnie miesza się, przecedza przez sito lub gazę i spożywa powoli, aby mogła spokojnie spływać po gardle. Napój powinno się przyjmować 2–3 razy dziennie. Ból gardła łagodzą też płukanki z wody z solą i wody utlenionej oraz domowy syrop cebulowy. Cebula jest bogatym źródłem witaminy C i flawonoidów, które wykazują działanie przeciwzapalne i podnoszą odporność organizmu. Popularnym rozwiązaniem jest też płukanie gardła naparem z czarnego bzu, który ma działanie przeciwgorączkowe, napotne, przeciwbólowe i wykrztuśne. Sok z czarnej porzeczki, dzięki zawartości garbników, łagodzi kaszel i chrypkę.

Gorączkę u ciężarnych można zbić chłodnym prysznicem i zimnymi okładami na czoło. Konieczne jest także nawadnianie organizmu, który nadmiernie pocąc się, oddaje dużo wody. Wskazane jest zwłaszcza spożywanie niegazowanej wody mineralnej w temperaturze pokojowej. Do wody dodać można sok z maliny, który zawiera antocyjany działające przeciwzapalnie, napotnie i przeciwgorączkowo. Dodatkowo pozytywne efekty przynosi herbata z kwiatów lipy, która działa napotnie i rozrzedza flegmę.

Katar i problem zatkanego nosa łagodzą inhalacje. Do ich przygotowania wykorzystać można specjalny nebulizator lub po prostu garnek z gorącą wodą. Najlepiej przygotowywać je z użyciem ziół, np. rumianku, mięty, lawendy i majeranku. Do nosa zakraplać można roztwór wody morskiej i soli fizjologicznej.

Podczas domowego leczenia przeziębień nie sposób zapomnieć o naturalnym antybiotyku, jakim jest czosnek, który zawiera działającą przeciwwirusowo i bakteriobójczo allicynę. W ciągu dnia można spożyć maksymalnie 2–3 ząbki czosnku.

Bibliografia:

1. Kalicki B., Milart J., Wachnicka‑Bąk A. i wsp., Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest wystarczające?, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 2012, 8(2), s. 107-110.

2. Treben M., Apteka Pana Boga. Porady i praktyka stosowania ziół leczniczych, Warszawa, Ex Libris, 2015.

3. Rygalski M., Zawisza E., Sprawdzone metody leczenia bólu gardła, „Lek w Polsce”, 2015, 25(8), s. 12-17.

4. Niżnik B., Gaweł K., Stanisz B., Farmaceutyki – pomoc czy zagrożenie dla kobiet w ciąży?, „Farmacja Polska”, 2014, 70(7), s. 373-384.