Założenie aparatu stałego na zęby, które wymagają korekty ortodontycznej, jest jak najbardziej wskazane. Należy jednak mieć świadomość, że z decyzją o leczeniu ortodontycznymi wiąże się szereg konsekwencji – od dyskomfortu związanego z noszeniem aparatu, po znaczne obciążenie dla budżetu.
Procedura poprzedzająca zakładanie aparatu ortodontycznego
Pierwszym etapem zakładania aparatu ortodontycznego jest konsultacja u specjalisty, który ocenia stan zgryzu i decyduje, jakie zabiegi należy wykonać przed planowaną korektą. Diagnostyka zwykle wiąże się z wykonaniem pantomogramu (panoramicznego zdjęcia rentgenowskiego całego uzębienia).
Aparat na zęby zakłada ortodonta, ale zabieg musi zostać poprzedzony szeregiem wizyt u stomatologa. Ich liczba zależy od stanu uzębienia i przyzębia. Niezbędne jest usunięcie wszystkich ubytków i kamienia nazębnego. Nieprawidłowości zgryzu często związane są ze zbyt dużym stłoczeniem uzębienia, dlatego konieczne bywają zabiegi ekstrakcji wybranych zębów.
Kolejnym krokiem przed zakładaniem aparatu ortodontycznego jest stworzenie gipsowych wycisków uzębienia, które ułatwią śledzenie postępów korekty. Podczas wizyty ortodonta ustala z pacjentem szczegółowy plan leczenia i dobiera odpowiedni aparat stały. Kryterium wyboru stanowią potrzeby związane z planowaną korektą, ale też oczekiwania pacjenta (dotyczące czasu leczenia czy względów estetycznych) i jego budżet. Klasyczne aparaty ligaturowe są najtańsze, ale najmniej dyskretne. Zapewniają dobre efekty leczenia po okresie od półtora roku do nawet 3–4 lat (w zależności od problemu i wieku pacjenta). Aparaty samoligaturujące czy lingwalne dają lepszy efekt estetyczny i często pozwalają na szybszą korektę, ale są znacznie droższe od ligaturowych.
Zabieg zakładania aparatu ortodontycznego
Aparat ortodontyczny zakłada się podczas jednej wizyty u specjalisty. Lekarz najpierw mocuje do poszczególnych zębów ligatury (lub inny typ zamków) oraz pomocnicze pierścienie i rurki (na zębach trzonowych). Następnie na zamkach mocowane są łuki ortodontyczne, których napięcie ma powodować stopniowe przesuwanie się zębów. Na koniec na zamki zakładane są ligatury elastyczne. Ich rolą jest podtrzymywanie łuków w szczelinach zamków. Wiele osób (zwłaszcza młodzież) ceni sobie także walor estetyczny, jaki zapewniają tzw. gumki, ponieważ dostępne są one w różnych kolorach. Cała procedura trwa około półtorej godziny. Zakładanie aparatu ortodontycznego nie boli, choć długotrwały zabieg może spowodować u pacjenta pewien dyskomfort.
Dlaczego warto zainwestować w aparat ortodontyczny? Dowiesz się tego z filmu:
Dolegliwości i możliwe problemy związane z założeniem aparatu ortodontycznego
O ile samo zakładanie aparatu stałego jest bezbolesne, o tyle jego noszenie początkowo może powodować silne dolegliwości bólowe. Z podobnym efektem wiąże się każda kolejna regulacja aparatu. Niestety problem ten jest konsekwencją korekty uzębienia, z którą radzić sobie można jedynie doraźnie z pomocą preparatów przeciwbólowych. Na szczęście dolegliwości po kilku dniach ustępują samoistnie.
Większym problemem dla pacjenta może być przyzwyczajenie się do codziennego funkcjonowania z aparatem na zębach. Początkowo trudność sprawia nawet mówienie. Do obecności aparatu ortodontycznego w ustach można przyzwyczaić się po paru dniach. Przez cały okres terapii problemem pozostaje jedzenie niektórych produktów oraz utrzymanie odpowiedniej higieny jamy ustnej.
Czytaj także: Instruktaż higieny jamy ustnej u dorosłych i dzieci
Niewskazane jest spożywanie pokarmów takich jak orzechy czy surowa marchew – twardych, wymagających rozgryzania. Powodują one czasem uszkodzenia aparatu. Trudność stanowi także jedzenie szpinaku czy innych produktów, których cząstki mogą utkwić w zamkach. Dochodzą do tego problemy z higieną po założeniu aparatu ortodontycznego. Pacjent powinien zawsze mieć przy sobie szczoteczkę do zębów i inne akcesoria (wyciorki, utwardzone nici dentystyczne, płyn do płukania jamy ustnej) ułatwiające gruntowne oczyszczenie aparatu po każdym posiłku. Pozostałe w nim resztki jedzenia mogą bowiem doprowadzić do zmian próchniczych czy chorób przyzębia. Aparat ortodontyczny może też powodować uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej. Dlatego urażające ją elementy warto zabezpieczać woskiem ortodontycznym.
Ile kosztuje założenie aparatu na zęby?
Samo założenie aparatu ortodontycznego mieści się w koszcie wizyty u ortodonty, ale do ceny tej należy doliczyć wartość aparatu. Ta – w zależności od jego typu – waha się od 1500 nawet do 8000 zł za jeden łuk. W koszty leczenia ortodontycznego aparatem stałym wliczyć trzeba również okresowe wizyty kontrolne, które odbywają się co kilka tygodni. Dodatkowo ze znacznym wydatkiem wiąże się przygotowanie aparatu retencyjnego, który należy nosić po zdjęciu stałego. Mimo wszystkich niedogodności związanych z leczeniem ortodontycznym warto zdecydować się na nie ze względów zdrowotnych, estetycznych, a także po to, by w przyszłości uniknąć kosztów leczenia stomatologicznego.
Bibliografia:
- I. Karłowska, Zarys współczesnej ortodoncji, Warszawa 2016
- J. Bennett, R. McLaughlin, Stałe aparaty ortodontyczne, tł. A. Masztalerz, Lublin 1999.