Warto pamiętać, że nadmiernie szybki puls może być symptomem wielu schorzeń, nie tylko układu sercowo-naczyniowego, dlatego warto zgłosić się do specjalisty w przypadku zbyt długo utrzymującego się za szybkiego tętna, a także, gdy ataki wysokiego pulsu pojawiają się niespodziewanie. W przypadku chorób sposoby na to, jak obniżyć tętno, będą działały tylko doraźnie, nie doprowadzając do wyleczenia schorzenia.

Czym jest tętno? Prawidłowe wartości i metody mierzenia

Tętno to rytmiczne skurcze naczyń krwionośnych (rozciąganie i skurcze ich ścian) na skutek oddziaływania tłoczonej przez serce krwi. Jest to więc nic innego jak uderzenia serca. Wpływa na nie wiele czynników m.in. elastyczność naczyń, nawodnienie organizmu oraz poziom wytrenowania organizmu. 

Co ważne, jest ono także zależne od temperatury powietrza oraz stopnia jego wilgotności. Prawidłowe wartości pulsu zostały ustalone na podstawie wieku badanego. Tzw. norma kształtuje się następująco:

• płód – 110–150/minutę,
• niemowlęta – 130/minutę,
• dzieci – 100/minutę,
• młodzież – ok. 85/minutę,
• dorośli – 64–90/minutę,
• osoby starsze – 55–60/minutę.

Tętno powinno być mierzone w stanie spoczynku, przy spokojnym sercu, gdyż przy badaniu pulsu do sprawdzenia stanu zdrowia istotne jest tzw. tętno spoczynkowe. Wiele nowoczesnych aparatów do pomiaru ciśnienia pokazuje tę wartość. 

W przypadku braku takiego sprzętu również można zbadać puls w domowych warunkach. Aby to zrobić, potrzebny jest zegarek z sekundnikiem lub stoper. Następnie należy odnaleźć miejsce na ciele, w którym puls jest dobrze wyczuwalny (najczęściej wybiera się tętnicę szyjną lub nadgarstek). 

W tym punkcie należy delikatnie przyłożyć dwa palce. Gdy tętno będzie wyczuwalne, należy liczyć uderzenia przez 20 sekund, a następnie wynik pomnożyć razy 3. W rezultacie otrzyma się tętno spoczynkowe badanego.

Przyczyny zbyt wysokiego tętna

Zbyt wysokie tętno nazywane jest w nomenklaturze medycznej tachykardią. Za jej główne przyczyny uważane są: strach, stres, palenie papierosów, picie alkoholu, picie zbyt dużej ilości kawy. 

Za zbyt wysoki puls mogą odpowiadać także za duży poziom cholesterolu lub cukru we krwi oraz zbyt niski poziom pierwiastków – magnezu, potasu i wapnia. 

Tachykardia może być objawem towarzyszącym: anemii, chorobom serca, chorobom płuc i oskrzeli, a także nadczynności tarczycy. Na poziom pulsu wpływ mają także przyjmowane przez pacjenta leki.

Zobacz ćwiczenia poprawiające krążenie na obolałe nogi:

Jak obniżyć tętno spoczynkowe?

Zbyt wysokiego pulsu nie należy bagatelizować. Warto udać się do lekarza, by wykluczył on niektóre schorzenia. Gdy zostaną odrzucone i niewskazane będzie leczenie farmakologiczne, można zgłębić temat, jak obniżyć tętno domowymi sposobami. Najlepiej sprawdzi się do tego kilka głębokich wdechów świeżym powietrzem (np. przy oknie lub na zewnątrz), a także wypicie duszkiem szklanki chłodnej wody. 

Polecaną metodą jest także nabranie powietrza w płuca lub napięcie mięśni brzucha – tętno powinno spaść. Aby zachować układ sercowo-naczyniowy w dobrej formie, a co za tym idzie, nie doprowadzić do nadmiernych skoków tętna, należy regularnie uprawiać umiarkowany wysiłek fizyczny oraz zdrowo się odżywiać. 

Osobom borykającym się ze zbyt wysokim pulsem zalecane jest zrezygnowanie z używek – papierosów, alkoholu, kawy. Dobrą metodą może być picie ziół na uspokojenie (np. melisy lekarskiej, kozłka lekarskiego (tzw. waleriany), chmielu zwyczajnego, lawendy lekarskiej czy rumianku szlachetnego). 

Cierpiący na zbyt wysokie tętno powinni odnaleźć czynność, która pozwoli im się odprężyć w trudnej sytuacji. Może być to np. medytacja, słuchanie relaksującej muzyki czy kąpiel. Wpłynie to pozytywnie na poziom tętna.

Jak obniżyć puls w ciąży?

Czas ciąży jest dla przyszłej matki bardzo trudny – w jej ciele zachodzi wiele zmian m.in. w układzie sercowo-naczyniowym, jest on przeciążony. Podwyższone tętno jest fizjologicznym stanem w tym okresie. Nie powinno wzbudzać niepokoju. Za zbyt wysoki puls u ciężarnej uważane jest powyżej 90–100 uderzeń na minutę. 

Aby uniknąć nadmiernego stresu, mogącego dodatkowo podwyższyć puls, warto skonsultować się ze specjalistą, który wykluczy wszelkie schorzenia. Wizyta u lekarza jest wskazana, zwłaszcza gdy oprócz wysokiego pulsu kobieta cierpi np. na duszności, kołatanie serca, zawroty głowy, omdlenia. 

Aby obniżyć zbyt wysoki puls w ciąży, przyszła matka powinna spróbować zrelaksować się – oglądając ulubiony film, idąc na spacer czy ćwicząc jogę. Należy także dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu oraz unikać kawy i herbaty. Ewentualne picie ziół uspokajających należy skonsultować ze specjalistą, ponieważ mogą być groźne dla płodu.