Szumy uszne są męczącą dolegliwością akustyczną, która występuje przy braku innych, zewnętrznych bodźców dźwiękowych. Osoba dotknięta tym schorzeniem słyszy uporczywe dźwięki, które określa jako brzęczenie, tętnienie lub dzwonienie.

Czy szumy uszne to choroba?

Szumy uszne nie są dolegliwością pogarszającą słuch, ale mogą być zwiastunem niedosłuchu dla niektórych dźwięków, który już jest lub dopiero wystąpi. Dodatkowo bardzo przeszkadzają w codziennym funkcjonowaniu. Stale słyszane szumy w uszach, zwłaszcza, kiedy nie ma innych dźwięków otoczenia, powodują rozdrażnienie i znacznie obniżają komfort życia. Pojawiają się problemy z koncentracją i pamięcią, występują zaburzenia nastroju, nadmierne podrażnienie i stres. Zaburzenia snu powodują dodatkowo narastające zmęczenie i pogłębiające się wyczerpanie fizyczne i psychiczne. Osoby cierpiące na tę dolegliwość nie potrafią skupić się na pracy ani efektywnie wypocząć.

Jak zdiagnozować szumy uszne? Dowiecie się tego z filmu:

Szum uszny – przyczyny

Wpadająca z zewnątrz do przewodu słuchowego fala dźwiękowa dochodzi do błony bębenkowej i pobudza znajdujące się za nią małe kostki (młoteczek, kowadełko, strzemiączko). Są to elementy ucha środkowego, które przekazują wibracje do zalanej płynem i wypełnionej tysiącem komórek w kształcie rzęsek przestrzeni (tzw. ślimaka). Rzęski wyłapują drgania płynu i w formie impulsów elektrycznych przekazują je za pomocą nerwu słuchowego do mózgu, aby ten z kolei przetworzył je na dźwięki. Jeżeli rzęski zostaną uszkodzone bądź nie pracują prawidłowo, dochodzi do ciągłego przesyłania impulsów elektrycznych do mózgu pomimo braku jakichkolwiek bodźców dźwiękowych z zewnątrz. Przyczyny zaburzenia pracy komórek rzęsatych mogą być różne.

Do dysfunkcji może dochodzić np. na skutek infekcji ucha środkowego lub wewnętrznego, dużego hałasu, różnych leków, nieprawidłowych wartości ciśnienia krwi, chorób autoimmunologicznych lub choroby Meniere'a. Szumy uszne występują też w niektórych stanach chorobowych, takich jak cukrzyca, problemy z tarczycą, miażdżyca, udary i guzy mózgu, oraz nieodpowiednie funkcjonowanie łańcucha kosteczek słuchowych np. po urazie głowy - mówi Aleksandra Ochal-Choińska, laryngolog.

Szumy uszne a zmiany zwyrodnieniowe stawów

Szumy uszne mogą być czasami spowodowane dolegliwościami wynikającymi ze zwyrodnienia odcinka szyjnego kręgosłupa, jak również mogą towarzyszyć dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego. Powiązanie tych dolegliwości nie jest do końca wyjaśnione, jednak rehabilitacja bywa wtedy skuteczna.

Leczenie szumów usznych

Leczenie szumu usznego polega na zdiagnozowaniu i eliminacji jego przyczyny farmakologicznie lub jeśli trzeba - chirurgicznie. Stosuje się też leki poprawiające ukrwienie ucha wewnętrznego, obniżające napięcie psychiczne. Dobrze sprawdza się też terapia przyzwyczajenia pacjenta do szumu usznego, w której używa się aparatu generującego szum szerokopasmowy – generator, który emituje tzw. biały szum należy nosić za małżowiną uszną co najmniej osiem godzin na dobę. Szum o odpowiednim natężeniu powoduje, że podkorowe ośrodki słuchu przyzwyczajają się do przeszkadzających dźwięków i nie odbierają ich świadomie. Jest to jednak dość powolny proces.

Jedną z metod jest też zastosowanie przez określony czas aparatu słuchowego. Szum w części przypadków ustępuje nawet po zaprzestaniu aparatowania ucha - mówi specjalistka.

Szum uszny – leczenie wspomagające

Domowe leczenie szumu w uszach polega głównie na próbie eliminacji przyczyn jego powstawania. Jeżeli dolegliwości spowodowane są zbyt wysokim ciśnieniem krwi, wymagana jest właściwa dieta zmniejszająca spożycie soli. W niektórych sytuacjach leczenie może wymagać ograniczenia przyjmowania niektórych leków, np. dużych dawek aspiryny. Osoby zażywające ją regularnie powinny skonsultować się z lekarzem w sprawie zmniejszenia dawek lub zamiany leku na inny. Nadmierne pobudzenie receptorów słuchowych może być też spowodowane różnego rodzaju substancjami stymulującymi. Aby uniknąć potocznego dzwonienia w uszach lub zmniejszyć dolegliwość, należy ograniczyć spożywanie kofeiny i wykluczyć inne używki, głównie papierosy.

Wykazano również, że umiarkowany regularny wysiłek fizyczny zmniejsza natężenie szumu, a także stres z nim związany. Wskazane są również próby zagłuszenia szumu innymi, przyjemniejszymi dźwiękami. Warto posłuchać przed zaśnięciem łagodnej muzyki lub delikatnego szumu radia - dodaje.

Szum w uszach i zawroty głowy

Szum uszny połączony z zawrotami głowy może być objawem choroby Meniere’a. Dolegliwości pojawiają się nagle i charakteryzują się uczuciem pełności, szumem usznym oraz zawrotami głowy, którym towarzyszą nudności oraz problem z utrzymaniem równowagi. Choroba atakuje, znajdujący się w uchu wewnętrznym, błędnik. Powoduje jego nadmierne wypełnienie endolimfą i lokalny wzrost ciśnienia. Terapia polega na stosowaniu leków odwadniających, przeciwhistaminowych i uspokajających oraz wprowadzeniu zdrowej diety bez nadmiaru soli, kofeiny i alkoholu. W niektórych przypadkach konieczny jest zabieg chirurgiczny polegający na przecięciu nerwu przedsionkowego lub drenażu woreczka endolimfatycznego - części błędnika.