Odpowiedź: Kolka nerkowa u ciężarnych może być spowodowana fizjologicznie powiększoną macicą lub patologiami w obrębie układu moczowego.
Powiększona macica, ułożona bezpośrednio na kości krzyżowej może uciskać na moczowody, szczególnie ten znajdujący się po prawej stronie. To najczęstszy powód występowania kolki nerkowej u ciężarnych. Pomiędzy macicą a lewym moczowodem znajduje się poduszka z jelita grubego, dlatego po lewej stronie kolki występują rzadziej. Z tego też powodu zleca się kobietom w ciąży spanie i leżenie na lewym boku.
Diagnostyka powinna opierać się przede wszystkim na dobrze przeprowadzonym wywiadzie z pacjentką. Lekarz powinien dowiedzieć się, czy ciężarna nie miała wcześniej epizodów kolki nerkowej, które związane były np. z kamicą, ponieważ to właśnie kamienie nerkowe zwykle są przyczyną kolki nerkowej. W ciąży nie zawsze one są głównym powodem ataku, jednak trzeba je również wziąć pod uwagę.
Poza tym diagnostycznie należy wykonać badanie ogólne moczu, które wykazuje poziom obecnych w nim erytrocytów i leukocytów. Krwinki czerwone będą świadczyć o kolce nerkowej i być może o schodzeniu drobnego kamienia, natomiast leukocyty informują nas o infekcji układu moczowego. Zdarza się, że pacjentki mylą objawy kolkowe z infekcją układu moczowego lub z odmiedniczkowym zapaleniem nerki, podczas których nerka boli w nieco inny sposób.
Kolejnym ważnym badaniem jest USG, które jest bardzo bezpiecznym dla ciężarnej badaniem obrazowym. Pozwala ono wykazać czy u chorej występują poszerzenia układu kielichowo-odmiedniczkowego. Oceniamy w ten sposób czy nie ma złogów w pęcherzu moczowym.
Leczenie ciężarnych kobiet z kolki nerkowej jest ograniczone przez to, że terapii poddawane są tak naprawdę dwie osoby. Mimo że skupiamy się w tym wypadku na matce, każde nasze działanie ma także wpływ w mniejszym lub większym stopniu na dziecko. Dlatego zwykle próbujemy leczyć ciężarną zachowawczo, czyli podajemy głównie leki rozkurczowe i przeciwbólowe, zachęcamy do regularnego nawadniania się i zalecamy leżenie na lewym boku.
Rzadko robimy poważniejszą diagnostykę, ale jeżeli potrzebujemy dokładniejszego obrazowania układu moczowego to wykonujemy jego rezonans magnetyczny, gdzie nie wykorzystuje się promieniowania rentgenowskiego. Jest on bezpieczniejszy w porównaniu do tomografii komputerowej czy zwykłego prześwietlenia.
Bardzo rzadko wykonuje się zabiegi w trakcie ciąży. Jeżeli okazuje się, że powodem kolki nerkowej jest złóg, który schodzi przez moczowód, po analizie ryzyka, możemy wykonać ureterorenoskopowe usunięcie takiego kamienia, które jest zabiegiem endoskopowym, wykonywanym przez cewkę moczową. Czasami wprowadzamy podwójnie zagięty cewnik do moczowodu, co również jest obarczone mniejszym czy większym ryzykiem, dlatego bardzo ważne jest by umiejętnie rozważyć wszystkie za i przeciw. Jeszcze rzadziej u ciężarnych przeprowadza się nefrostomię. Wpływ ma działanie zabiegowe ma m.in. tydzień ciąży. W przypadku wczesnej ciąży raczej skłaniamy się w kierunku nefrostomii, przy zaawansowanej częściej zakładamy cewnik.
Czym jest kolka nerkowa? Dowiesz się tego z filmu:
Na pytanie odpowiedział: dr n. med. Przemysław Dudek specjalista urologii z krakowskiej SCM clinic. Zastępca Ordynatora w Klinice Urologii i Urologii Onkologicznej w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie.
Kolejne odpowiedzi:
Bilans wodny. Ile wody powinniśmy pić w ciągu dnia?
Czy żurawina faktycznie pomaga przy infekcjach dróg moczowych?
Kiedy "przemieszczanie" się jądra wymaga konsultacji ze specjalistą?