Nadmiar witamin jest niebezpieczny dla organizmu, ale szkodliwy jest również ich niedobór. Zjawisko hipowitaminozy, czyli niedoboru witamin, występuje przeważnie u osób niedożywionych, u których zaburzone jest wchłanianie witamin z układu pokarmowego, u kobiet w ciąży oraz w niektórych przypadkach stosowania leków ograniczających absorbcję substancji odżywczych z pokarmu.

Hiperwitaminoza A – objawy i przyczyny

Nadmiar witaminy A jest szczególnie groźny dla ciężarnych, ponieważ powoduje efekt teratogenny. Oznacz to opóźnienie rozwoju dziecka, przedwczesny poród lub poronienie, a także wady rozwojowe takie jak wodogłowie, mikrocefalia (małogłowie) czy deformacje układu kostnego.

Co to jest hiperwitaminoza? Dowiesz się tego z filmu:

Hiperwitaminoza witaminy A poza ciążą również jest szkodliwa dla ludzkiego organizmu. Jej objawy to:

• ociężałość,
• osłabienie kości i ich duża łamliwość,
• bóle i obrzęki stawów,
• osłabienie mięśni,
• brak apetytu,
• nudności i wymioty,
• bóle głowy,
• drażliwość,
• żółte zabarwienie skóry – w wyniku zaburzeń pracy wątroby,
• zaburzenia widzenia,
• skaza krwotoczna – krwawienia, siniaki,
• zajady,
• świąd i pękanie skóry,
• łysienie,
• zaburzenia pracy nerek,
• anemia.

Ostre zatrucie witaminą A jest możliwe po przyjęciu od 0,6 do 1,5 g tej witaminy. Znacznie wzrasta wtedy ciśnienie śródczaszkowe, pojawiają się ból głowy, nudności i wymioty oraz zaburzenia pracy mięśni.

Przyczyną hiperwitaminozy A jest nadmierne spożycie produktów zawierających tę witaminę, czyli m.in.:

• tranu,
• wątroby i innych podrobów,
• marchewki,
• jarmużu,
• szpinaku,
• dyni.

Produkty te są również bogatym źródłem żelaza, więc może dojść także to przedawkowania tego mikroelementu.

Hiperwitaminoza D – objawy i przyczyny

Organizm ludzki sam wytwarza witaminę D pod wpływem działania promieni ultrafioletowych. Witamina D dostarczana jest także do organizmu z zewnątrz, z pokarmem oraz pod postacią preparatów do suplementacji diety. O jej nadmiarze świadczą:

• nudności i wymioty,
• brak apetytu,
• osłabienie, duża męczliwość,
• nadmierne pragnienie,
• częste oddawanie moczu,
• bóle głowy,
• zaparcia lub biegunki,
• swędzenie skóry,
• wzmożona potliwość.

Symptomy hiperwitaminozy D są skutkiem nie bezpośredniego zbyt dużego stężenia witaminy D w organizmie, ale hiperkalcemii wywoływanej przez nadmiar tej witaminy. Hiperkalcemia oznacza nadmiar wapnia w organizmie. Do przedawkowania witaminy D dochodzi rzadko. Przyczyną hiperwitaminozy może być przyjmowanie dużych ilości suplementów diety z tą witaminą. W wyniku nadmiernego nasłonecznienia hiperwitaminoza D może pojawić się u dzieci chorych na krzywiznę.

Które witaminy są najlepsze? Dowiesz się tego z filmu:

Hiperwitaminoza witamin z grupy B – objawy i przyczyny

W zależności od tego, której witaminy z grupy B jest za dużo, objawy hiperwitaminozy mogą się różnić. Nadmiar witaminy B7 nie jest szkodliwy dla ludzi. W pozostałych przypadkach hiperwitaminoza powoduje:

• witamina B1 – stężenie ponad normę może wystąpić tylko przy przyjmowaniu jej w formie zastrzyków, wtedy nadmiar objawia się osłabieniem, obrzękami, zwiększoną potliwością, nudnościami i wymiotami, dusznością, zawrotami głowy, obrzękiem krtani, drżeniem mięśni, zaburzeniami rytmu serca, a w skrajnych przypadkach (po reakcji uczuleniowej na witaminę B1) – zgonem;
• witamina B2 –do hiperwitaminozy witaminy B2 również może dojść tylko w przypadku przyjmowania jej w zastrzykach, wówczas powoduje świąd skóry, parestezje, czyli drętwienie kończyn, wrażenie ich kłucia i pieczenia;
• witamina B3 – hiperwitaminoza możliwa jest, gdy witaminę B3 podaje się w dużych dawkach dobowych, powoduje zaburzenia pracy układu pokarmowego, nudności, wymioty, zaczerwienienie i świąd skóry, jej suchość, wysypkę, w dużej hiperwitaminozie także ostrą niewydolność wątroby, hiperglikemię i zaburzenia akcji serca;
• witamina B5 – jedynym objawem przedawkowania mogą być biegunki;
• witamina B6 – hiperwitaminoza możliwa jest w przypadku terapeutycznego podawania tej witaminy, może skutkować drżeniem mięśni, zaburzeniami widzenia, drgawkami, trudnościami w oddychaniu oraz oszołomieniem;
• witamina B9 – można przedawkować ją przy nieprawidłowej suplementacji, objawy hiperwitaminozy w tym wypadku to świąd, zaczerwienienie skóry, wysypka, rozdrażnienie, spadek nastroju, depresja, bezsenność, zaburzenia pracy układu pokarmowego, rzadko skurcz oskrzeli;
• witamina B12 – hiperwitaminoza B12 nie występuje, witamina B12 może natomiast wywołać reakcję alergiczną, której objawem może być krwotok z nosa.

Przyczyną hiperwitaminozy witamin z grupy B w większości przypadków jest niepotrzebna lub nieprawidłowa suplementacja tych witamin lub konieczność prowadzenia terapii wymagających podawania witaminy B w zastrzykach.

Objawy i przyczyny nadmiaru witaminy E

Hiperwitaminoza witaminy E jest bardzo rzadka, występuje w przypadku nieprawidłowej suplementacji diety. Objawy nadmiaru witaminy E to osłabienie i zmęczenie, senność, podwójne widzenie i bóle głowy.

Objawy i przyczyny nadmiaru witaminy C

Hiperwitaminoza witaminy C możliwa jest tylko w przypadku zażycia bardzo dużych dawek tej witaminy. Skutki to nudności i wymioty, biegunka, ból żołądka, zaburzenia trawienia i wysypka.

Hiperwitaminoza K – objawy i przyczyny nadmiaru witaminy K

Możliwość przedawkowania witaminy K zachodzi wyłącznie przy suplementacji diety tą witaminą. Hiperwitaminoza witaminy K powoduje rozpad czerwonych krwinek i anemię, nadmierną potliwość, ciągłe uczucie gorąca, a u niemowląt – żółtaczkę i uszkodzenia mózgu.