Szacuje się, że na grzybicę paznokci może cierpieć nawet 20% populacji. Istnieje około 200 rodzajów grzybów (dermatofitów, drożdżaków), które mogą być przyczyną jej powstawania. Grzybica pojawia się na paznokciach u stóp lub dłoni. Powodujące ją grzyby namnażają się w sprzyjających warunkach: w okresach osłabionej odporności organizmu, pod wpływem ciepła i wilgoci. Raz nabytą grzybicę znacznie trudniej wyleczyć, ponieważ choroba ma tendencję do uporczywego powracania. Grzybica paznokci u stóp w aż 40% przypadków jest następstwem nieleczonej grzybicy skóry stóp. Szczególnie narażone na ten rodzaj grzybicy są osoby z tendencją do wzmożonej potliwości stóp. Popularne domowe sposoby leczenia grzybicy mogą przynieść chwilową ulgę, ale nie rozwiążą problemu. Grzybica nie ustąpi też samoistnie – należy leczyć ją farmakologicznie według wskazań dermatologa.
Grzybica paznokci – jak można się zarazić? Czynniki ryzyka
Grzybica paznokci aż w 40% przypadków spowodowana jest niedoleczoną grzybicą skóry stóp (rzadziej dłoni). Czynniki sprzyjające zakażeniu paznokci grzybami chorobotwórczymi to zwłaszcza:
- stany osłabionej odporności (ciąża, długotrwałe stosowanie antybiotyków i niektórych leków, zażywanie sterydów, chemioterapia, okresy zachorowania na przeziębienie lub grypę itp.);
- choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, otyłość, niedokrwistość, zaburzenia hormonalne, żołądkowo-jelitowe, zaburzenia układu odpornościowego i krążenia itp.);
- bliski kontakt z osobą zakażoną;
- pożyczanie (komuś lub od kogoś) rzeczy osobistych (zwłaszcza butów, skarpet, przyborów do pedikiuru) bez ich uprzedniej dezynfekcji;
- częste korzystanie z basenów, siłowni, łaźni publicznych itp.;
- brak zachowania odpowiedniej higieny;
- niedokładne osuszanie skóry stóp po umyciu;
- noszenie skarpet i obuwia ze sztucznych, nieprzewiewnych tkanin i materiałów;
- noszenie zbyt ciasnego obuwia;
- mechaniczne uszkodzenia płytki paznokcia (pęknięcia, zbyt głębokie obcinanie paznokci);
- częste używanie lakierów do paznokci, noszenie paznokci akrylowych i z tworzyw sztucznych);
- osobnicza skłonność do pocenia się (zwłaszcza dłoni i stóp).
Zobacz także: Choroby paznokci u nóg i u rąk. Objawy, przebieg, leczenie
Nieleczona grzybica ma tendencję do rozprzestrzeniania się na kolejne palce, a także np. z palców stóp na dłonie. Grzybica z taką samą częstotliwością występuje u obu płci. Jest schorzeniem rzadkim u dzieci i osób młodych, często natomiast pojawia się u starszych.
Jakie objawy daje grzybica paznokci u rąk i stóp?
Zakażone grzybicą paznokcie stopniowo zmieniają wygląd. W początkowej fazie infekcji mogą pojawić się białe lub żółte przebarwienia, które następnie ciemnieją i osiągają brązowe zabarwienie. Płytka paznokci nadmiernie rogowacieje, łuszczy się i rozwarstwia, a także staje się coraz grubsza – problematyczna może być czynność przycinania czy piłowania paznokci. Występuje także pobruzdowanie płytki paznokciowej i wyraźnie zwiększenie jej łamliwości, a z czasem też znaczne ubytki. Dodatkowo może pojawić się nieprzyjemny zapach stóp, który jest spowodowany gromadzeniem się złogów grzybiczych pod paznokciami.
Grzybica paznokci: leczenie
Rozpoznanie grzybicy na ogół nie jest trudne: dermatolog stawia diagnozę na podstawie oglądu zmienionych chorobowo paznokci. Często wykonuje się także mikroskopowe badanie laboratoryjne pobranej z paznokci próbki lub hodowlę grzybów, aby ustalić ich rodzaj i dobrać odpowiedni rodzaj terapii. Proces leczenia grzybicy paznokci wymaga cierpliwości. Nie należy się zniechęcać, jeśli stosowana przez kilka tygodni kuracja wydaje się nieskuteczna – grzybica nie ustępuje z dnia na dzień i zwykle potrzeba sporo czasu na jej całkowite wyleczenie. Terapia może trwać od 3 do nawet 12 miesięcy. Grzybicę leczy się farmakologicznie, preparatami stosowanymi miejscowo, a przy rozległych zmianach – także lekami doustnymi.
Grzybica paznokci – leki bez recepty
W aptece dostępne są leki bez recepty na grzybicę paznokci do stosowania miejscowego, w postaci sztyftów, kremów, lakierów lub żeli (np. steper, scholl, butosept, daktarin). Preparaty te łagodzą objawy grzybicy. Ich stosowanie lepiej jednak skonsultować z dermatologiem. Niezbędnym elementem kuracji przeciwgrzybiczej jest także przestrzeganie odpowiedniej higieny, dokładne osuszanie skóry stóp po umyciu, noszenie przewiewnych, bawełnianych skarpet, niedopuszczanie do przegrzania i przepocenia stóp oraz dezynfekcja obuwia (np. przy użyciu roztworu z formaliny) noszonego w okresie, w którym mogło dojść do zakażenia.
Zobacz także: Grzybica międzypalcowa – przyczyny i objawy choroby. Kto jest najbardziej narażony? Skuteczne leczenie
Domowe sposoby na grzybicę paznokci
Domowe sposoby leczenia grzybicy nie są skuteczne i nie pomagają pozbyć się przyczyny, mogą jedynie nieco łagodzić dolegliwości. Do popularnych metod należą: przecieranie paznokci olejkiem herbacianym, oliwą z oliwek, płukanie w roztworze z wody i octu jabłkowego, kąpiele z dodatkiem soli, a także okłady z czosnku. Należy jednak podkreślić, że sposoby te nie zastępują leczenia farmakologicznego, nawet w początkowej fazie czy w łagodnym przebiegu grzybicy.