Gronkowiec złocisty rozprzestrzenia się bardzo szybko. Jest to bakteria, która może powodować wiele chorób. Gronkowiec wytwarza substancję zwaną enterotoksyną, która zmniejsza jego wrażliwość na wysokie temperatury. Oznacza to, że nie zostanie unieszkodliwiony pod wpływem ciepła. Jest także wyjątkowo oporny na antybiotyki i nie można zabezpieczyć się przed zakażeniem szczepionką. Do częstych zakażeń bakteryjnych należy gronkowiec w nosie.
Gronkowiec złocisty w nosie – czym jest?
Gronkowiec złocisty należy do bakterii Gram-dodatnich, które kolonizują zarówno powłoki skórne, jak i błony śluzowe nosa i gardła ludzi oraz zwierząt. Nazwa bakterii nawiązuje do jej kształtu – komórki są kuliste i gromadzą się w charakterystyczne skupiska przywodzące na myśl kiście winogron. Czy gronkowiec złocisty w nosie jest zaraźliwy? Jak najbardziej. Najczęściej do zakażenia dochodzi drogą kropelkową przez kontakt z osobą zarażoną lub jej przedmiotami, np. podczas pobytu w szpitalu. U zdrowych ludzi bakterie gronkowca mogą kolonizować błonę śluzową nosa i nie wywoływać żadnych negatywnych objawów. Jednakże stanowi to punkt wyjścia do pojawienia się poważnych powikłań. Ma to miejsce przy nagłym osłabieniu układu odpornościowego. Najbardziej narażone są niemowlęta, osoby przewlekle chore, po zabiegach chirurgicznych lub niedożywione. Do zakażenia gronkowcem może dojść także poprzez kontakty płciowe.
Objawy gronkowca w nosie
W większości przypadków gronkowiec złocisty nie daje objawów. Jednak gdy układ odpornościowy nie jest w stanie fizjologicznie chronić organizm przed atakiem patogenów, dochodzi do poważnego zaburzenia flory bakteryjnej i pojawienia się objawów zakażenia. Gronkowiec złocisty w nosie może dawać objawy pod postacią nawracającego kataru o charakterze ropnym oraz zapalenia zatok. Nieco rzadziej może rozwinąć się zapalenie płuc oraz tchawicy. Wszystkie symptomy są odporne na podawanie antybiotyków, jeśli bakteria jest na nie odporna. Niebezpieczną sytuacją jest namnożenia się gronkowca w nosie przed przystąpieniem do jakichkolwiek większych zabiegów chirurgicznych czy stomatologicznych (np. ekstrakcji zęba), gdyż w wyniku osłabienia organizmu po zabiegu u pacjenta może dojść do szerzenia się infekcji na całe ciało. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że gronkowiec jest w stanie zaatakować powłoki skórne (powodując ropnie, jęczmienie, czyraki, zakażenia ran), sutki, układ moczowy, a w poważniejszych przypadkach prowadzi nawet do sepsy.
Jak rozpoznać, co wywołało infekcję? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Gronkowiec w nosie u dziecka
Objawy gronkowca w nosie u małych dzieci występują niezwykle rzadko. W większości przypadków nie ma żadnych powodów do obaw. Do zwiększonej kolonizacji bakterii może dojść jedynie w wyniku przerwania ciągłości błon śluzowych. Najczęściej uwidacznia się to pod postacią liszajca zlokalizowanego wokół nosa, czasem ust. Pęcherzyki wypełnione są płynem i powodują swędzenie. Ich rozdrapanie przez dziecko grozi przeniesieniem bakterii w okolicę oczu, co w konsekwencji może wywołać opuchliznę powiek. Bakteria gronkowca złocistego u małych dzieci jest także odpowiedzialna za nieżyty nosa i nawracające problemy z migdałkami i zatokami.
Leczenie gronkowca złocistego
Sama obecność gronkowca złocistego w nosie nie wymaga leczenia, tym bardziej, jeśli nie daje on żadnych objawów. Jeśli układ odpornościowy pracuje prawidłowo, lekarz rezygnuje z podjęcia leczenia. Ma to swoje powody. Po pierwsze antybiotyki powodują osłabienie układu immunologicznego, co może skutkować ponownym zakażeniem i pojawieniem się dokuczliwych objawów. Po drugie większość antybiotyków nie działa na bakterie gronkowca złocistego. Wiele szczepów bakterii wydziela bowiem związek o nazwie panicylaza, który zwiększa ich odporność na penicylinę. Jak zatem leczyć gronkowca złocistego? Konieczny jest antybiogram. Wykonuje się wówczas wymaz z nosa i na tej podstawie dobiera lek, który najskuteczniej będzie walczył z bakteriami. Konieczne jest, aby leczeniu zostali poddani nosiciele gronkowca złocistego opornego na metycylinę (MRSA), osoby pracujące na co dzień wśród zwierząt hodowlanych oraz ci, którzy przygotowują się do zabiegów neuro- i kardiochirurgicznych.
Gronkowiec złocisty – profilaktyka
Profilaktyka zakażenia gronkowcem złocistym zakłada zachowanie higieny osobistej (częste mycie rąk), szczególnie po wizytach w szpitalach lub przychodniach lekarskich. Z racji tego, że zakażenie w ogromnym stopniu zależy od stanu układu odpornościowego, należy wzmacniać go przez regularny odpoczynek, odpowiednią ilość snu, zdrowe odżywianie oraz unikanie używek.
Bibliografia:
- Danuta Dzierżanowska, Antybiotykoterapia praktyczna, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2008, wyd IV. s. 38-57.