Poziom eozynofili sprawdza się za pomocą standardowej morfologii krwi. Jeśli znajduje się w normie, oznacza to, że organizm jest w stanie poradzić sobie z drobnoustrojami, które go atakują. Znacznie podwyższone eozynofile w większości przypadków nie oznaczają niczego dobrego. Eozynofile w medycynie zalicza się do grupy leukocytów (krwinek białych).
Eozynofile – czym są?
Eozynofile, zwane także granulocytami kwasochłonnymi oraz eozynytami, należą do jednych z najważniejszych komórek układu odpornościowego. Eozynofile wytwarzane są w szpiku kostnym, skąd trafiają do krwiobiegu i stamtąd do tkanek dróg oddechowych, tkanek układu pokarmowego oraz skóry. Poziom eozynofili naturalnie wzrasta w sytuacji wystąpienia reakcji alergicznej, a także w czasie wtargnięcia drobnoustrojów (pasożytów) do organizmu. Eozynofile biorą udział w walce przede wszystkim z pasożytami, ale mogą również uczestniczyć w reakcji obronnej przeciwko bakteriom i grzybom, które dostały się do organizmu. W czasie obrony organizmu przed infekcją wydzielane są specjalne substancje zawarte w eozynofilach, które wywołują efekt cytotoksyczny wobec larw pasożytów i ich dojrzałych form. Ponadto eozynofile przyczyniają się do zmiany właściwości śródbłonka, wywołują skurcze mięśniówki gładkiej, a także biorą udział w procesie gojenia się ran.
Badanie poziomu eozynofilii i normy
Oznaczenie ilości eozynofilii dokonuje się poprzez badanie krwi obwodowej, najczęściej z żyły łokciowej w ramach standardowej morfologii krwi. Poziom sprawdzany jest wraz z oceną innych granulocytów, najczęściej za pomocą rozmazu krwi obwodowej. Normy eozynofili we krwi wynoszą zazwyczaj 50–400 µl (1mm3) i stanowią ok. 2–4% wszystkich leukocytów (białych krwinek). Eozynofile powyżej normy, w przedziale 400–1000 µl (1mm3), wskazują na eozynofilię nieznaczną, w przedziale 1000–3000 µl (1mm3) – eozynofilię wyraźną, natomiast wynik powyżej 3000 µl (1mm3) wskazuje na wysoką eozynofilię.
Podwyższone eozynofile u dorosłych i u dziecka – eozynofilia
Podwyższony poziom eozynofili jest nazywany przez lekarzy eozynofilią. To stan wysokiej liczby eozynofili w krwi obwodowej osoby badanej, po dokonaniu rozmazu. Wysoki poziom eozynofilii u dzieci i dorosłych najczęściej wskazuje na aktualnie toczące się w organizmie choroby. Należy pamiętać, że najwyższy poziom granulocytów kwasochłonnych występuje wieczorem, a najmniejszy rano. Poziom eozynofilii wzrasta u kobiet w czasie krwawienia miesiączkowego i obniża się przed jajeczkowaniem. Eozynofile powyżej normy mogą być spowodowane wieloma czynnikami. W większości przypadków związane są z trwającymi procesami alergicznymi, przewlekłymi procesami zapalnymi oraz infekcją drobnoustrojów.
Przyczyną podwyższonej ilości eozynofili, w przedziale 5–15% wszystkich leukocytów może być atopia, czyli cecha ujawniająca się najczęściej w przebiegu takich chorób atopowych, jak astma oskrzelowa, atopowe zapalenia skóry (AZS), sezonowy katar sienny, przewlekły katar sienny, pokrzywka oraz alergiczne zapalenie spojówek. Wzrost na tym poziomie nie oznacza jednak występowania tych chorób, a jedynie wspomnianą cechę. Dopiero znaczny wzrost poziomu eozynofilii, w przedziale 15–45% wszystkich leukocytów wskazuje na typowe choroby alergiczne, wspomnianą astmę oskrzelową, uczulenie na pyłki kwiatowe, choroby zawodowe płuc, wyprysk, alergię na białko zawarte w mleku, alergiczny nieżyt nosa, a także alergie wywołane stosowaniem antybiotyków (erytromycyny, cefalosporyny, penicyliny, neomycyny oraz streptomycyny), a także wybranych leków przeciwgruźliczych oraz leków stosowanych w leczeniu chorób tarczycy.
Wysoki poziom eozynofili – pozostałe przyczyny
Podwyższone eozynofile zarówno u dorosłych, jak i u dzieci świadczą często także o zakażeniach pasożytniczych i wywołanych nimi chorobami. Wśród nich lekarze wymieniają najczęściej: choroby i zakażenia lokalizujące się w tkankach (włośnica, fascjoloza, tasiemczyce, toksokaroza), zlokalizowane w przewodzie pokarmowym (tasiemczyce, giardiozy, zakażenia węgorkiem jelitowym, glistnice oraz zakażenia tęgoryjcem dwunastnicy), a także zlokalizowane w krwiobiegu (filarioza, zimnica, schistosomatoza). Wysoki poziom eozynofilii jest charakterystyczny także dla chorób nowotworowych, takich jak: przewlekła białaczka eozynofilowa, chłoniaki nieziarnicze, ziarnica złośliwa, mięsak i rak szyjki macicy, rak kości, rak trzustki, a także rak płuc.
Ponadto eozynofile podwyższone mogą występować w chorobie kociego pazura, płonicy, gruźlicy, mononukleozie zakaźnej, chlamydiowym zapaleniu płuc, sklerodermii, toczniu rumieniowatym układowym, reumatoidalnym zapaleniu płuc, guzowym zapaleniu tętnicy, zespole pozawałowym Dresslera, wrodzonych zespołach niedoboru odporności, łupieżu, pęcherzycy, łuszczycy, opryszczkowym i złuszczającym się zapaleniu skóry, chorobie Hashimoto, chorobie Addisona, marskości wątroby, w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, a także po ukąszeniach przez owady.
Bibliografia
1. Kuliczkowski K., Podolak-Dawidziak M., Hematologia, Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław 2007