Ejakulacja (łac. eiaculatio – wytrysk) to biologiczne zjawisko regulowane na poziomie ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Podczas wytrysku z penisa wydzielana jest porcja nasienia zwana ejakulatem. Do ejakulacji dochodzi wskutek stosunku płciowego, masturbacji albo polucji (zmazy nocnej – mimowolnego wytrysku nasienia u chłopców i mężczyzn podczas snu). Sam wytrysk to proces dwufazowy: pierwsza faza to produkcja ejakulatu, natomiast druga faza to jego wyrzut. Warto wiedzieć, że płyn ejakulacyjny u mężczyzn (preejakulat), który wydobywa się z penisa na skutek pobudzenia seksualnego, może zawierać pewną ilość plemników.

W kontekście kobiet mówi się o damskich wytryskach. Ejakulacja u kobiet polega na wyrzuceniu z cewki moczowej, gruczołów przycewkowych bądź pochwy sporej ilości płynu, co ma miejsce podczas orgazmu (lub tuż po nim). Damskie wytryski mogą być związane z pobudzaniem punktu G (Gräfenberga) zlokalizowanego w przedniej ścianie pochwy. Damskiego wytrysku nie należy mylić z nietrzymaniem moczu. Ejakulat u kobiety ma odczyn zasadowy. Produkowany jest przez gruczoły Skenego, które znajdują się wewnątrz warg sromowych mniejszych. Są one rozwinięte z tych samych tkanek zarodkowych co męska prostata.

Żeby doprowadzić kobietę do wytrysku pochwowego, należy zapewnić jej odpowiednio długą i intensywną stymulację. Mężczyzna musi mieć świadomość, że kobiecy organizm jest złożony i nie ma uniwersalnej metody wywołania u kobiety ejakulacji. Należy stosować różne techniki, np. zmianę pozycji, seks oralny, stymulację palcami lub gadżetami erotycznymi.

Najskuteczniejsza jest stymulacja damskiego punktu G. Pozycje stymulujące punkt G u kobiety:

• Na jeźdźca, ze zgiętymi nogami (kobieta trzyma stopy po obu stronach ciała partnera, łączy kolana).
  
• Od tyłu (najlepsza stymulacja punkt G ma miejsce, gdy kobieta się pochyla).
  
• Kobieta na plecach, z uniesionymi nogami; mężczyzna klęczy przed nią.
  
• Na brzegu łóżka (kobieta oplata mężczyznę nogami).
  
• Odwrócona kowbojka (kobieta siedzi okrakiem na mężczyźnie tyłem do niego).
  
• Od tyłu na blacie (kobieta leży na blacie, mężczyzna stoi za nią).

Zaburzenia ejakulacji

Brak wytrysku

Całkowity brak wytrysku u mężczyzny to anejakulacja, zaburzenie czynności płciowych. Braku wytrysku może być związany z inną dysfunkcją – opóźnionym wytryskiem, kiedy ejakulacja ma miejsce bardzo późno po rozpoczęciu stymulacji. Opóźniony wytrysk może z czasem przerodzić się w brak wytrysku.

Możliwe przyczyny braku wytrysku:

• Stres, przepracowanie, przemęczenie.
  
• Obniżone libido.
  
• Niektóre choroby (otyłość, nadciśnienie, cukrzyca, depresja, choroby rdzenia kręgowego, choroba Parkinsona).
  
• Stany po urazach mechanicznych.
  
• Przerost prostaty.
  
• Stany po operacji miednicy mniejszej.
  
• Infekcja dróg nasiennych.
  
• Niski poziom testosteronu.
  
• Nadużywanie alkoholu.
  
• Wady anatomiczne.
  
• Nadmierna masturbacja.
  

Leczenie braku wytrysku należy rozpocząć od konsultacji z seksuologiem i/lub urologiem. Specjalista zaleca stosowną farmakoterapię. Pomocna może się ponadto okazać psychoterapia.

Ejakulacja przedwczesna

Przedwczesny wytrysk nasienia (łac. eiaculatio praecox) jest dysfunkcją seksualną, która polega na ejakulacji po bardzo krótkiej (minimalnej) stymulacji seksualnej. Do wytrysku najczęściej dochodzi zaraz po wprowadzeniu członka do pochwy albo jeszcze przed penetracją. Problem z przedwczesnym wytryskiem dotyczy zwłaszcza młodych, niedoświadczonych mężczyzn, stawiających pierwsze kroki w sferze seksu.

Możliwe przyczyny wytrysku przedwczesnego:

• Młody wiek mężczyzny.
  
• Rzadkie współżycie.
  
• Stres.
  
• Lęk przed stosunkiem (tzw. lęk zadaniowy).
  
• Negatywne wspomnienia dotyczącej inicjacji seksualnej.
  
• Zbyt wysokie wymagania wobec siebie i stosunku.
  
• Infekcje dróg moczowych.
  
• Łatwość w osiąganiu podniecenia.
  
• Duża czułość żołędzi prącia.
  
• Zaburzenia neurologiczne.
  
• Lęk przed ciążą i/lub chorobami przenoszonymi drogą płciową.
  
• Problemy emocjonalne pomiędzy partnerami.
  
• Częsta masturbacja.
  
• Nieodpowiednie warunki do odbycia stosunku (brak intymności, pośpiech, poczucie winy, strach).
  
• Niektóre choroby (np. nadczynność tarczycy, cukrzyca, choroby prostaty).
  

Przedwczesny wytrysk rodzi frustrację, powoduje zniechęcenie mężczyzny do podejmowania seksualnych praktyk w obawie przed ośmieszeniem i niezadowoleniem partnerki.

Leczenie przedwczesnego wytrysku polega na łączeniu różnych metod. Najczęściej stosuje się: farmakoterapię, np. selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI – grupa leków przeciwdepresyjnych), techniki relaksacyjne, psychoterapię.

Powstrzymanie wytrysku możliwe jest w miarę nabywania przez mężczyznę doświadczenia w sferze kontaktów seksualnych. Natomiast w przypadku mężczyzn doświadczonych w tej dziedzinie ważne jest regularne uprawianie seksu (bądź masturbacja) – zbyt długie przerwy pomiędzy wytryskami mogą doprowadzić do problemów z przedwczesnym wytryskiem. Opóźnić ejakulację można również, wstrzymując się przez chwilę z ruchami frykcyjnymi po wprowadzeniu członka do pochwy. Pomóc może ściśnięcie nasady członka przed penetracją. Partnerzy mogą wspólnie stosować techniki opóźniające wytrysk.

Ejakulacja wsteczna

Wytrysk wsteczny (łac. eiaculatio retrograda) to patologia wytrysku nasienia, którą stwierdza się, kiedy sperma zamiast wydostać się z ciała na zewnątrz, przez cewkę moczową trafia do pęcherza moczowego. Dzieje się tak w efekcie niewłaściwie funkcjonującego zwieracza pęcherza, który podczas wytrysku nie ulega skurczowi. W przypadku wytrysku wstecznego nie występują problemy ze wzwodem czy osiągnięciem orgazmu.

Możliwe przyczyny ejakulacji wstecznej:

• Stany po zabiegach chirurgicznych okolicy krocza.
  
• Zastawka u podstawy męskiego pęcherza moczowego.
  
• Niektóre choroby (np. stwardnienie rozsiane, cukrzyca).
  
• Stosowanie niektórych leków (np. przeciwdepresyjnych).
  

Ejakulację wsteczną należy leczyć, ponieważ może być przyczyną niepłodności. Zazwyczaj podaje się odpowiednie preparaty (np. zawierające efedryny). Ich przyjmowanie często łączy się z elektrostymulacją. Lekarz może skierować pacjenta na zabieg chirurgiczny.

Brak damskiego wytrysku

Chociaż każda kobieta jest zdolna do przeżycia damskiego wytrysku, to nie każda jest tego świadoma. Brak damskiego wytrysku nie jest dysfunkcją, tylko kwestią osiągnięcia odpowiedniego poziomu podniecenia i właściwej stymulacji.

Bibliografia

"G-spot and female ejaculation: fiction or reality?" Rabinerson D, Horowitz E; The National Center for Biotechnology Information.