Dieta matki karmiącej – co jeść, żeby nie zaszkodzić sobie i dziecku? Produkty wskazane i przeciwwskazana w diecie

Fot: contrastwerkstatt / stock.adobe.com

Dieta matki karmiącej opiera się na zróżnicowanym jadłospisie, który powinien uwzględniać 5 posiłków każdego dnia. Podstawą diety są pełnoziarniste produkty zbożowe. W żywieniu kobiety karmiącej całkowicie wykluczone są fast foody, ostre przyprawy i napoje gazowane. 

Dieta kobiety karmiącej piersią pełni bardzo ważną rolę, gdyż sposób żywienia się matki wpływa na jakość pokarmu dla noworodka. Jadłospis powinien składać się z regularnych i urozmaiconych posiłków. Jego kaloryczność w porównaniu z dietą sprzed ciąży powinna wzrosnąć, gdyż wzrasta zapotrzebowanie energetyczne organizmu karmiącej matki.

Dieta podczas laktacji: co może jeść mama karmiąca piersią?

Mleko kobiece jest najlepszym pokarmem dla noworodka, gdyż dostarcza wszystkich niezbędnych dla jego rozwoju składników odżywczych, witamin, minerałów oraz wielu innych substancji m.in. wzmacniających odporność dziecka. Podaż energii w diecie, a więc kaloryczność jadłospisu diety nie powinna zostać zwiększona w pierwszym trymestrze ciąży. Wzrasta ona dopiero w drugim trymestrze o około 300 kcal, a w trzecim o około 500 kcal na dobę w odniesieniu do zapotrzebowania energetycznego sprzed ciąży. Istotne znaczenie ma tu również waga kobiety przed ciążą. W przypadku niedowagi czy też nadwagi przed ciążą, kobieta powinna skonsultować z dietetykiem zalecaną kaloryczność diety. W codziennym jadłospisie powinno pojawić się 5-6 posiłków jedzonych w regularnych odstępach czasu. Dieta powinna dostarczać wszystkich niezbędnych składników pokarmowych w odpowiedniej ilości i proporcji. Zaleca się, by w matka karmiąca piersią dostarczała sobie każdego dnia:

  • 8-9 porcji produktów zbożowych,
  • 2 porcje ryb, mięsa, wędlin, jaj,
  • 6 porcji warzyw,
  • 4-5 porcji owoców,
  • 5 porcji mleka i produktów mlecznych,
  • 3-4 porcji tłuszczów, najlepiej pochodzenia roślinnego.

Zobacz także: Jak powinna wyglądać dieta matki karmiącej piersią? W jaki sposób i jak długo karmić piersią?

Podstawowym źródłem energii w diecie kobiety karmiącej piersią są węglowodany złożone, które powinny być dostarczane przez produkty zbożowe z pełnego przemiału, takie jak: pełnoziarniste, razowe pieczywo, gruboziarniste kasze (gryczana, jęczmienna), brązowy ryż, płatki owsiane, otręby pszenne, razowy, ciemny makaron. W diecie matki karmiącej ważną rolę odgrywa białko pochodzące przede wszystkim z produktów zwierzęcych, czyli z chudego mięsa, ryb, jaj oraz mleka i innych produktów mlecznych (sery żółte, chudy ser twarogowy). W jadłospisie nie może zabraknąć nienasyconych kwasów tłuszczowych, których źródłem są: ryby morskie i oleje roślinne (słonecznikowy, sojowy, oliwa z oliwek). Dieta powinna być bogata w produkty zawierające wapń, żelazo oraz witaminy. W przypadku ich niedoborów w diecie konieczna jest suplementacja preparatami farmakologicznymi. U kobiety karmiącej występuje zwiększone zapotrzebowanie na płyny, które wynosi około 2,5 litra na dobę. Zalecanymi napojami są: niegazowana woda mineralna, herbatki ziołowe i owocowe, soki owocowo – warzywne oraz domowe kompoty.

Produkty przeciwwskazane w diecie matki karmiącej: czego nie jeść karmiąc piersią?

Jakość i rodzaj produktów żywnościowych, które pojawiają się w diecie karmiącej mamy ma bezpośredni wpływ na pokarm kobiecy. Każda matka powinna pamiętać o tym, że karmienie piersią jest równoznaczne z przekazywaniem dziecku wszystkiego, co sama je. Nie oznacza to, że  w mleku pojawiają się bezpośrednio spożywane produkty, ponieważ zostają one strawione w przewodzie pokarmowym kobiety, zanim trafiają do krążenia. Jednak są produkty, których spożycie wnosi ryzyko pojawienia się u dziecka problemów z przewodem pokarmowym czy pojawienia się objawów nietolerancji czy alergii. W jadłospisie kobiety karmiącej nie powinny pojawić się, takie produkty jak:

  • napoje słodzone, barwione, gazowane,
  • sery pleśniowe,
  • surowe mięso,
  • produkty zawierające substancje konserwujące i sztuczne barwniki, np. gotowe dania typu instant, żelki, konserwy.

W diecie kobiety karmiącej należy unikać nadmiernych ilości mocnej, naturalnej kawy i herbaty oraz napojów alkoholowych. W ograniczonych ilościach powinny być jedzone warzywa strączkowe (fasola, bób, groch) oraz brokuły, kalafior i kapusta, które mogą powodować wzdęcia i gorsze samopoczucie u matki.

Zobacz także: Kawa w ciąży oraz w okresie karmienia piersią – dozwolona ilość kofeiny

Dieta matki karmiącej: przepisy

Zobacz film: Alergia a ciąża i karmienie piersią. Źródło: 36,6

Przepis na duszonego kurczaka w buraczkach

Składniki:

  • 500 g piersi z kurczaka,
  • 2 buraki,
  • 100 g śmietanki 12%,
  • garść rodzynek,
  • pestki dyni,
  • przyprawy: 1 liść laurowy, 1 kulka ziela angielskiego, pieprz, sól, ½ łyżeczki rozmarynu

Sposób przygotowania:

Buraczki należy obrać, a następnie pokroić w kostkę, podobnie pierś z kurczaka. Do garnka wlewa się śmietankę, dodaje kurczaka, buraczki, wszystkie przyprawy i rodzynki. Całość zalewa się wodą do poziomu, aby kurczak był zakryty. Potrawę gotuje się na niewielkim ogniu do momentu zredukowania sosu i uzyskania malinowej barwy. Kurczaka w buraczkach podaje się z gotowaną kaszą gryczaną, brązowym ryżem lub kaszą jęczmienną.

Przepis na gulasz z cukinii

Składniki:

  • 3 cukinie,
  • 1 duży pęczek koperku,
  • 2 pietruszki,
  • 2 marchewki,
  • 2 cebule,
  • 1 łyżka soku z cytryny,
  • 3 łyżki oleju, np. rzepakowego lub słonecznikowego,
  • 250 ml mleka kokosowego lub zwykłego,
  • makaron pełnoziarnisty, np. kokardki lub świderki,
  • sól i pieprz do smaku.

Sposób przygotowania:

Cebulę obiera się i kroi w drobną kostkę, a następnie podsmaża się na oleju w garnku. Podobnie postępuje się z pietruszką oraz marchewką. Cukinie kroi się w grube plastry i smaży na suchej patelni z obu stron. Do garnka z warzywami dodaje się cukinię, mleko, przyprawy. Całość należy dokładnie wymieszać. Potrawę gotuje się do 10 minut. Na koniec do garnka dodaje się drobno posiekany koperek i sok z cytryny. Warzywny gulasz podaje się z ugotowanym zgodnie z instrukcją na opakowaniu makaronem.

Rodzaj produktu

Produkty wskazane

Produkty przeciwwskazane

Produkty zbożowe

Z pełnego przemiału: pieczywo pełnoziarniste, kasza gryczana, kasza jęczmienna, kasza jaglana, brązowy ryż, makaron razowy, płatki owsiane, otręby pszenne

Z drobnego przemiału, ponieważ dostarcza mniejszych ilości witamin i minerałów oraz błonnika pokarmowego: jasne, pszenne pieczywo, jasne makarony, biały ryż

Mleko i produkty mleczne

Przetwory mleczne: chudy i półtłusty twaróg, jogurt naturalny, kefir, maślanka, zsiadłe mleko

Sery pleśniowe, niepasteryzowane mleko
Mięso, wędliny, jaja 

Mięsa: chuda wołowina, cielęcina, indyk, kurczak, królik

Jaja: ugotowane, smażone (jajecznica, sadzone)

Surowe mięsa i jaja,

mięsa smażone (ze względu na ich cięższą strawność)

Ryby  Dorsz, halibut, makrela, tuńczyk Należy zachować ostrożność, gdyż niektóre ryby (najczęściej rekin, miecznik) pochodzą ze zbiorników skażonych rtęcią
Owoce  Banany, jabłka, maliny, porzeczki, agrest, jeżyny, brzoskwinie, morele, gruszki, czereśnie, owoce cytrusowe W przypadku podejrzenia alergii należy uważać na: truskawki, cytrusy, owoce suszone
Warzywa  Ziemniaki, marchew, pietruszka, koperek, dynia, szpinak, cukinia, sałaty, pomidory, kukurydza, ogórki, buraki, seler  W ograniczonych ilościach: warzywa strączkowe (fasola, groch, soja, bób), warzywa wzdymające (kapusta, kalafior, cebula, papryka, brokuły, brukselka)
Napoje  Niegazowana woda mineralna, rozcieńczone soki owocowe, herbatki ziołowe i owocowe, bawarka, kompoty, słaba kawa i czarna herbata 

Mocna, naturalna kawa i czarna herbata, słodkie napoje gazowane, napoje alkoholowe 

Słodycze i desery Gorzka czekolada, sernik domowy, biszkopt, galaretki, sałatki owocowe Kakao, czekolada, kupne słodycze zawierające konserwanty i ulepszacze
Fast foody - Hamburgery, pizza, frytki, smażone i panierowane udka z kurczaka 
Przyprawy  Bazylia, tymianek, natka pietruszki, koperek, majeranek, szczypiorek, pieprz ziołowy, sól w ograniczonych ilościach Przyprawy ostre, kwaśne, silnie aromatyczne: pieprz Cayenne, ostra czerwona papryka, gorczyca, gałka muszkatołowa, estragon, curry, chrzan, ocet, musztarda

Tabela produktów zalecanych i przeciwwskazanych w diecie kobiety karmiącej


Data aktualizacji: 05.07.2019,
Opublikowano: 02.09.2017 r.

Komentarze (3)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany

Redakcja serwisu 09.05.2019r.

W tekście nie ma nic o zakazie jedzenia cebuli, lecz o jedzeniu jej w ograniczonych ilościach.

Negatywnie 12.07.2018r.

Nie jesc cebuli a przepis i cebula n 1 miejscu.
pisze zeby jesc ryby mirskie a polozna od dzieci mowila ze tylko ryby slodkowodne, unikac ryb morskich.

Kaska 03.12.2017r.

"Każda matka powinna pamiętać o tym, że karmienie piersią jest równoznaczne z przekazywaniem dziecku wszystkiego, co sama je." - głupoty. To, że ja zjem, np. truskawkę nie oznacza, że moje dziecko dostanie truskawkowe mleko. Tak samo po wypiciu coca coli nie dostanie gazowanego mleka... Matka karmiąca powinna uważać na te rzeczy, które przenikają do krwi czyli np. alkohol czy kofeinę, bo to z krwi (nie treści żołądka!) powstaje mlek.. Ale może śmiało wypić 3 słabe kawy i dziecko nie będzie latać jak nakręcona, do krwi przenikają małe ilości. Nie jest tak, że jak matka je np. truskawkę, to dziecko dostanie truskawkowe mleko. Albo jak źle kapustę - to gazy z jej jelit przejdą do dziecka i będzie miało same gazy... Głupoty. Przy np. czosnku mleko może nieco zmienić smak (smak to związek chemiczny, on przenika do krwi) ale to same plusy są - dziecko pozna nowy smak zanim się zacznie mu rozszerzać dietę i to jest coś dobrego! Matka karmiąca powinna jeść to co jej smakuje i zdrowo. Jeśli chce chili con carne zapić słabą kawą - może, dziecku nic nie będzie. Ba, jeśli dziecko je już rzadziej to nawet wieczorem może kieliszek wina wypić bo do rana z krwi to uleci i możę wtedy karmić śmiało!

Zobacz wszystkie 3 komentarzy
Co na deser dla dziecka?

Deser często kojarzy się z czymś słodkim i zazwyczaj niezdrowym. Jako dorośli niejednokrotnie w ramach deseru pozwalamy sobie na lody, kawałek ciasta czy inne słodkie przekąski. Chcąc wyrabiać zdrowe nawyki u niemowlaka musimy jednak pamiętać, że deser dla dziecka powinien być przede wszystkim zdrowy, pełnowartościowy, pozbawiony cukru i sztucznych dodatków. Co będzie najlepsze na deser dla niemowlaka?

Czytaj więcej
Foliany w diecie dziecka - niezbędny składnik dla zdrowego wzrostu dziecka

Kwas foliowy odgrywa dużą rolę w procesie zdrowego wzrastania noworodka, niemowlaka i małego dziecka oraz w prawidłowym rozwoju jego układu nerwowego. Organizm dziecka nie jest w stanie samodzielnie wyprodukować wystarczającej ilości folianów, dlatego muszą być one dostarczane wraz z pożywieniem, w tym z mlekiem mamy lub mlekiem modyfikowanym. Poznaj rolę folianów w żywieniu dziecka i sprawdź, jak najlepiej wprowadzić je do diety malucha.

Czytaj więcej
Antybiotyki dozwolone przy karmieniu piersią. Które są bezpieczne?

Antybiotyki bezpieczne przy karmieniu piersią to przede wszystkim penicyliny. Odpowiednie lekarstwo dobiera lekarz tak, by było ono bezpieczne dla matki i dziecka, a jednocześnie miało właściwe spektrum działania i było skuteczne.

Czytaj więcej
Karmisz piersią? Ogranicz słodycze! Cukier może opóźniać rozwój poznawczy dziecka

Dieta mam karmiących bogata w cukier może mieć destruktywny wpływ na rozwój dziecka w okresie niemowlęcym. Dowodzą tego najnowsze badania przeprowadzone przez szpital dziecięcy w Los Angeles.

Czytaj więcej
Pękające i poranione brodawki podczas karmienia piersią. Sposoby na złagodzenie dolegliwości

Pękające i poranione brodawki są częstym problemem kobiet karmiących naturalnie. Najczęściej przyczyną tego stanu jest nieprawidłowe przystawienie dziecka do piersi. Warto znać sposoby na podrażnione brodawki, aby szybko i skutecznie pozbyć się nieprzyjemnych dolegliwości.

Czytaj więcej
„Karmiąca mama potrzebuje od wszystkich dużego wsparcia”

- Kamienie piersią to w moim przekonaniu dar natury, który w szczególny sposób wiąże mamę z dzieckiem – mówi położna i certyfikowana doradczyni laktacyjna Agnieszka Kostyla-Bachurska. Jednak karmienie piersią nie zawsze jest łatwe. Bywa, że wymaga nauki, samozaparcia i ciężkiej pracy świeżo upieczonej mamy. O trudnej sztuce karmienia piersią porozmawialiśmy z naszą ekspertką, która jak sama o sobie mówi – zawsze walczy o każdą kropelkę mleka.

Czytaj więcej
Dostinex - co to za lek? Jak działa i kiedy się go stosuje?

Dostinex to lek stosowany przede wszystkim przez kobiety, które dopiero co urodziły dziecko. Farmaceutyk ma za zadanie zahamować lub przerwać laktację. Co znajduje się w jego składzie i jak przyjmować go bezpiecznie.

Czytaj więcej
Dieta nie tylko dla aktywnej mamy. Co powinno się znaleźć w codziennym menu każdej kobiety?

O właściwie zbilansowaną dietę powinniśmy dbać przez cały czas. Dzięki temu mamy szansę zachować nie tylko zdrowie, ale także utrzymać formę. Co powinno znaleźć się w diecie każdej aktywnej mamy? Jak powinien wyglądać jadłospis przyszłej mamy? Na te i inne wasze pytania dotyczące zdrowego odżywiania odpowiadał na live czacie Mateusz Durbas, dietetyk kliniczny.

Czytaj więcej
Dźwięk suszarki i ciepłe okłady. Poznaj domowe sposoby na kolkę niemowlęcą

Kolka jest doskwierającą dolegliwością wieku niemowlęcego, która trwa zazwyczaj do trzeciego miesiąca życia dziecka. Bolesne skurcze brzuszka to poważny problem, który spędza sen z powiek rodziców. W leczeniu kolek niemowlęcych pomocne mogą się okazać domowe sposoby.

Czytaj więcej
Menu dla mam od dietetyka. Dla kobiety w ciąży, dla mamy karmiącej, pracującej i w czasie menopauzy

Dieta mamy spodziewającej się dziecka oraz mamy karmiącej wymaga delikatnego zwiększenia porcji. Jadłospis mamy pracującej powinien być szybki i łatwy w realizacji. Z kolei dieta mamy w okolicach menopauzy powinna składać się z potraw o niskim ładunku glikemicznym, zawierać odpowiednią ilość błonnika. O ułożeniu dziennego menu dla mam poprosiliśmy dietetyk Martę Jachym.

Czytaj więcej