Dekstrokardia jest wrodzoną chorobą, na którą cierpi mniej niż 1% światowej populacji. Diagnozę przeprowadza się za pomocą badań elektrokardiograficznych (EKG) lub obrazowania medycznego. Jeśli dodatkowo inne narządy (np. wątroba czy śledziona) znajdują się po niewłaściwych stronach, mowa o odwróceniu trzewi.

Zobacz także:

Ergospirometria – na czym polega badanie i kiedy należy je wykonywać?

Serce płucne a przerost prawej komory serca – jak rozpoznać? Objawy i leczenie

Najczęstsze przyczyny kołatania serca

Przyczyny dekstrokardii

Dokładna przyczyna dekstrokardii nie została dotychczas poznana. Najbardziej prawdopodobna hipoteza mówi o dziedziczeniu w sposób autosomalny recesywny genów, które odpowiadają za nieprawidłowe umieszczenie serca. Aby doszło do rozwoju dekstrokardii, jednostka musi odziedziczyć nieprawidłowy gen od obojga rodziców. Choroba dotyka 1 osobę na 12000 bez względu na płeć, rasę czy pochodzenie etniczne.

Istnieją dwie odmiany dekstrokardii:

• dekstrokardia situs inversus – w której czubek serca wraz z czterema komorami skierowany jest w prawą stronę ciała;

• dekstrokardia situs inversus totalis – w jej przebiegu nie tylko serce, ale również inne narządy leżące w obrębie jamy brzusznej i klatki piersiowej znajdują się po przeciwnej stronie lub w pozycji odbicia lustrzanego.

Objawy dekstrokardii

Izolowana postać dekstrokardii najczęściej nie daje żadnych specyficznych objawów. Taki stan diagnozowany jest zwykle po wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego lub rezonansu magnetycznego klatki piersiowej. Część pacjentów z dekstrokardią może mieć zwiększone ryzyko rozwinięcia infekcji, w tym zatok, oraz zapalenia płuc. Często pojawiają się także dysfunkcje rzęsek, które filtrują powietrze w płucach. W wyniku tej patologii dochodzi do namnażania się chorobotwórczych drobnoustrojów, m.in. wirusów.

Pewien odsetek chorych miewa problemy z oddychaniem, szarością skóry, przewlekłym zmęczeniem oraz sinieniem ust. Dzieci z dekstrokardią mogą nie rozwijać się w sposób prawidłowy, dlatego niekiedy konieczne okazuje się wykonanie operacji serca w celu skorygowania poważnej wady (np. przegrody). Ponadto niski poziom tlenu w sercu wpływa niekorzystnie na stan wątroby, śledziony i innych narządów jamy brzusznej. Chorobą towarzyszącą niewłaściwej lokalizacji serca jest żółtaczka. Istnieje niewielkie ryzyko, że dziecko z dekstrokardią urodzi się bez śledziony. Wówczas od pierwszych dni życia obserwuje się u niego bardzo wysokie ryzyko wystąpienia infekcji różnego pochodzenia.

Leczenie dekstrokardii

Jeśli choroba uniemożliwia sercu prawidłową pracę, należy poddać pacjenta leczeniu. Najczęściej konieczne jest wszczepienie rozrusznika serca lub przeprowadzenie operacji naprawczej wady przegrody. Takie zabiegi odbywają się zazwyczaj we wczesnym dzieciństwie. W związku z tym, że osoba cierpiąca na dekstrokardię ma większą tendencję do infekcji, standardowo przyjmuje leki wzmacniające układu odpornościowy lub antybiotyki na infekcje bakteryjne. Pojawić może się również malrotacja jelit, czyli schorzenie, w którego przebiegu jelito rozwija się nieprawidłowo, a pacjent odczuwa bóle z powodu znacznych niedrożności (nieleczone, zagrażają życiu). Dlatego też konieczne jest przeprowadzenie właściwej operacji. Aby usprawnić oddychanie, lekarz przepisuje leki wykrztuśne lub usuwające nadmiar zalegającego śluzu.

Powikłania po dekstrokardii

W większości przypadków inna lokalizacja nie zaburza funkcjonowania narządów. Może jednak utrudniać diagnozę stanów chorobowych. Przykładem jest zapalenie wyrostka robaczkowego. W fizjologicznych warunkach ostry ból pojawia się w dolnej, prawej części brzucha. W przypadku dekstrokardii – po lewej. Trudniejsze staje się również klasyczne osłuchiwanie serca ze względu na zmianę pozycji zastawek. Różnice anatomiczne mogą ponadto utrudniać przeprowadzenie niektórych operacji.

Schorzenia towarzyszące

Dekstrokardia może być powiązana z innymi schorzeniami, w tym:

• zespołem Kartagenera (pierwotną dyskinezą rzęsek) – ta genetyczna choroba powoduje nieprawidłowy rozwój rzęsek dolnych i górnych dróg oddechowych;

• dekstrowersję (przesunięcie koniuszka serca w prawą stronę);

• atrezję (zarośnięcie) zastawki trójdzielnej;

• atrezję płucną, czyli zarośnięcie tętnicy płucnej;

• wady wsierdzia, w tym infekcyjne zapalenia.

Jak działa układ krążenia? Dowiesz się tego z filmu:

Bibliografia:

1. Yusuf S.W., Durand J.B., Lenihan D.J., Swafford J. (2009). Dextrocardia: an incidental finding. Texas Heart Institute journal, 36(4), 358–359.

2. Garg N., Agarwal B.L., Modi N., Radhakrishnan S., Sinha N. Dextrocardia: an analysis of cardiac structures in 125 patients. International Journal of Cardiology 2003;88(2–3):143–56.