Innym określeniem termografii jest termowizja. Polega ona na mierzeniu przy pomocy kamery termowizyjnej fal elektromagnetycznych, które są wysyłane przez ciała mające temperaturę wyższą od zera bezwzględnego. Następnie promieniowanie jest zamieniane na obraz, który można zobaczyć na ekranie komputera. W zależności od emitowanego ciepła badany obszar zmienia swój kolor. Właściwości te zaczęto wykorzystywać w diagnostyce zaburzeń ukrwienia, stanów zapalnych i procesów nowotworowych. W ten sposób powstała termografia medyczna.
Czym jest termografia medyczna?
Termografia medyczna jest jedną z technik diagnostyki obrazowej, która wykorzystuje promieniowanie cieplne emitowane przez tkanki organizmu człowieka. Jest to metoda całkowicie bezinwazyjna i bezbolesna. Do rejestracji obrazu wykorzystuje się kamerę termowizyjną w paśmie podczerwieni. Zbiera ona obraz temperatury ciała i przekształca go w diagram, który uwzględnia różnice w jej wartości. Wyróżnia się:
- termografię aktywną – pomiar temperatury bezwzględnej oraz jej zmian po zadziałaniu bodźca zewnętrznego,
- termografię statyczną – pomiar temperatury bezwzględnej.
Termografia medyczna wykorzystywana jest do oceny i analizy procesów fizjologicznych oraz wczesnego wykrywania chorób dermatologicznych, zmian zapalnych tkanek, krwiaków, obszarów niedokrwienia i zaburzeń nerwowych. Jest to możliwe, ponieważ w przebiegu wyżej wymienionych patologii dochodzi do zmiany ukrwienia poszczególnych części ciała, a tym samym do zmian w emitowanej przez nie temperaturze. Przy pomocy termografii można zbadać stawy, mięśnie, skórę i narządy wewnętrzne.
Polecamy:
Termografia w onkologii
Komórki nowotworowe wykazują bardzo intensywny metabolizm, a wszelkiego rodzaju guzy złośliwe są silnie ukrwione. W związku z tym ustalono, że obszary zajęte przez proces nowotworowy emitują znacznie więcej ciepła od pozostałych tkanek. Dzięki temu znaleziono zastosowanie termografii w onkologii.
Po raz pierwszy termografia medyczna w onkologii została wykorzystana w diagnostyce raka gruczołu piersiowego u kobiet. Zakładano, że dzięki niej możliwe będzie wykrywanie zmian nowotworowych, zanim staną się one widoczne w mammografii lub badaniu ultrasonograficznym (USG) piersi. Okazało się jednak, że termografia nie zawsze jest w tym przypadku skuteczna, dlatego może być ona jedynie wsparciem innych technik obrazowych, nie może ich zastąpić. Nie należy jej także stosować jako badania przesiewowego.
Polecamy: Zobacz także: Profilaktyka jest najważniejsza. Zobacz, jak prawidłowo badać piersi.
Jak wygląda badanie termograficzne
Badanie termograficzne trwa od kilku do kilkunastu minut i jest całkowicie bezbolesne. Polega ono na wykonaniu pomiarów kamerą termowizyjną danego obszaru. Pacjent odsłania badaną część ciała i przez kilka minut aklimatyzuje się do warunków pomieszczenia. Urządzenie wykonuje kilka zdjęć w kilkunastominutowych odstępach czasu. Następnie przetwarza je elektronicznie i przedstawia w formie diagramu.
Na diagramie badany obszar jest przedstawiony w formie różnobarwnych plam. Zakres kolorów obejmuje odcienie od niebieskiego do intensywnie czerwonego. Im cieplejszy kolor, tym wyższą temperaturę emituje dana tkanka.
Czy termografia medyczna jest bezpieczna?
Termografia medyczna jest badaniem całkowicie bezpiecznym dla człowieka. Nie obciąża ono w żaden sposób chorych tkanek ani organizmu pacjenta. W przeciwieństwie do powszechnie wykorzystywanej tomografii komputerowej nie stosuje się w niej promieniowania rentgenowskiego, które dla niektórych osób (np. kobiet w ciąży) stanowi przeciwwskazanie do wykonania testu.
Polecamy: Tomografia komputerowa jamy brzusznej – na czym polega, jak się przygotować?
Termografia w kosmetyce
Termografia znalazła zastosowanie także w kosmetyce. Wykorzystuje się ją w celu wykrycia obszarów, w których występuje lub dopiero zaczyna się tworzyć cellulit. Dodatkowo możliwe jest określenie jego rodzaju, typu i stopnia zaawansowania. Dzięki temu kosmetolog może dobrać odpowiedni rodzaj terapii i zabiegów kosmetycznych w celu jego zlikwidowania. Termografię można używać również do oceny stopnia oparzeń słonecznych oraz wykryć dzięki niej podrażnienia i uszkodzenia skóry, które nie są widoczne gołym okiem.
W kosmetologii wykorzystywana jest tzw. termografia kontaktowa. Badanie polega na umieszczeniu na skórze specjalnej kliszy z ciekłymi kryształami. Pod wpływem ciepła emitowanego przez tkanki zmieniają one swoje ułożenie i kolor, a także zaczynają świecić. Jest to szybka i całkowicie bezpieczna metoda wczesnego wykrywania zmian w skórze i tkance podskórnej. Termografia w kosmetologii pozwala na precyzyjne zastosowanie zabiegów i monitorowanie postępów terapii.
Bibliografia:
- J. Bauer, E. Dereń, Standaryzacja badań termograficznych w medycynie i fizykoterapii, [w:] „Inżynieria Biomedyczna”, vol. 20, nr 1, 2014.
- A. Jung, J. Żuber, Możliwości zastosowania termografii w diagnostyce medycznej, [w:] „Inżynieria Biomedyczna”, vol. 14, nr 1, 2008.