Strzykwa jest mało znana w Polsce. Ma jednak wiele zastosowań. Zwierzęta te wykorzystuje się w celach konsumpcyjnych i leczniczych. W medycynie naturalnej używa się ich do łagodzenia stanu zapalnego ścięgien, zwichnięć i bólu stawów. Trwają badania nad ich działaniem antyrakowym. Spotykane są również w hodowlach akwaryjnych.

Czym jest strzykwa?

Strzykwa (z łac. Holothuroidea) to nazwa gromady morskich zwierząt dennych. Najliczniej występują w pełnosłonych zbiornikach wodnych strefy tropikalnej. Najczęściej znaleźć je można zagrzebane w mule, niekiedy też ukrywają się w zagłębieniach i szczelinach skalnych. Żywią się martwą materią pobieraną wraz z osadem dennym. Wielkością przypominają duże ogórki, stąd też zwyczajowo określa się je ogórkami morskimi (z ang. Sea cucumber). Są przeważnie ciemnego koloru. Ich ciało pokrywa miękki wór powłokowo-mięśniowy z kilkoma parami nóżek ambulakralnych, otwór gębowy otaczają czułka, a wewnątrz ciała znajduje się szkielet zbudowany z małych igieł.

Strzykwa – zastosowanie w lecznictwie

Strzykwa wykorzystywana jest w celach leczniczych od setek lat przez tradycyjną medycynę chińską. Badacze uważają ją za cenne źródło saponin, czyli związków chemicznych zaliczanych do glikozydów, tj. pochodnych cukrów. Zwierzęta te wykazują działanie wykrztuśne, moczopędne, wymiotne, przeciwzapalne, pierwotniakobójcze, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze. Dodatkowo wzmagają wydzielanie śluzu, soku żołądkowego, żółci oraz potęgują procesy wchłaniania składników pokarmowych. Nasilają trawienie tłuszczów i obniżają poziom cholesterolu we krwi. Suszone strzykwy powszechnie wykorzystywane są jako środek przywracający sprawność seksualną i neutralizujący objawy towarzyszące stanom zapalnym i zwichnięciom ścięgien.

Strzykwa a rak to ostatnio dość często poruszana w środowisku naukowym kwestia. Zdaniem niektórych badaczy wyciąg ze strzykwy wykazuje działanie antyrakowe. Naukowcy z „International Journal of Cancer” donoszą, że ogórek morski sprawdza się w terapii raka płuc i nowotworów piersi, wątroby, skóry, gdyż skutecznie zabija komórki chorobowe. Dodatkowo intensyfikuje pracę układu odpornościowego, który z większą siłą staje do walki z chorobą. Na temat przeciwnowotworowych właściwości ogórka morskiego powstało się w ostatnich latach kilkadziesiąt publikacji naukowych.

Skóra strzykwy w sytuacji zagrożenia zmienia strukturę z miękkiej i giętkiej na twardą. To stało się inspiracją dla naukowców z Case Western Reserve University w Cleveland do stworzenia nowego materiału do produkcji implantów medycznych.

Strzykwa – suplementy diety

Z właściwości ogórka morskiego czerpie przemysł farmaceutyczny. Znaleźć go można w składzie suplementów diety wspomagających funkcjonowanie struktur stawowych. Polecany jest w przypadku zwichnięć, stanów zapalnych, bólu w obrębie stawów. Strzykwa to źródło siarczanu chondroityny, odgrywającego ważną rolę w utrzymaniu prawidłowego stanu tkanki stawowej.

Zalecane dzienne spożycie to 1 kapsułka, w której składzie znajdują się: 500 mg strzykwy, substancja wypełniająca (mikrokrystaliczna celuloza), żelatyna wykorzystana jako otoczka kapsułki i substancja przeciwzbrylająca – stearynian magnezu. Przeciwwskazania do stosowania strzykwy stanowią: nadwrażliwość na składniki preparatu, ciąża, karmienie piersią. Za opakowanie 100 kapsułek ze strzykwą morską płaci się około 70 zł.

Czy pijawki naprawdę mogą leczyć? Dowiesz się tego z filmu:

Ogórek morski w sztuce kulinarnej

Strzykwy jadalne to często spotykany produkt na targach rybnych w Azji, który ma szerokie zastosowanie w tamtejszej sztuce kulinarnej. Jadane są na surowo, wysuszone, ugotowane. W Chinach stanowią dodatek do zupy tańczącego Buddy. Niegdyś zaliczana była do tzw. niebiańskich przysmaków, serwowanych tylko na cesarskim stole. Na wyspach Fidżi strzykwy podaje się w sposób tradycyjny z miąższem kokosowym. Smakiem przypominają ryby, przy czym mają nieco gumową konsystencję. Popularnością cieszą się zwłaszcza gatunki, takie jak trepang królewski (z łac. Parastichopus regalis) i trepang japoński (z łac. Apostichopus japonicus). Ze względu na dużą zawartość białka zwierzęta te określa się mianem bezgłowych kurczaków. Jednym z oryginalniejszych sposób wykorzystania strzykwy jest nalewka. W jej składzie znajdują się świeże ogórki morskie, wódka i miód. Produkt cieszy się popularnością w Japonii, Rosji i Chinach, gdzie istnieje możliwość kupienia gotowej nalewki.

Maseczka na twarz z ogórkiem morskim

Wyciąg z ogórka morskiego to składnik maseczek na twarz. Nazywany jest japońskim eliksirem młodości. Maska wykazuje działanie odprężające, oczyszczające, wygładzające, nawilżające, przeciwzmarszczkowe. Nadaje skórze blask i likwiduje zaczerwienienie. Maskę nakłada się po uprzednim oczyszczeniu cery. Ma postać płachty, którą trzyma się na twarzy przez około 20 minutach.