Ślady świadczące o schizofrenii znajdują się już w czasach starożytnych. Jednak dopiero w 1911 roku polski lekarz Eugeniusz Bleuler stworzył to pojęcie, które pochodzi od słowa "schizo", co znaczy rozszczepiać.

Czym jest schizofrenia paranoidalna?

Schizofrenia paranoidalna jest odmianą schizofrenii, w której przeważają  omamy i urojenia. W przebiegu choroby objawy mają charakter paranoidalny. Istnieje większa szansa na zmniejszenie objawów lub wyleczenie się z tego schorzenia niż w przypadku innych typów schizofrenii. Choroba najczęściej występuje w okolicach 22. roku życia.

Przyczyny schizofrenii paranoidalnej

Przyczyny schizofrenii paranoidalnej są bardzo złożone i wynikają z relacji psychologiczno-neurologicznej. W mózgach chorych na schizofrenię występują liczne nieprawidłowości anatomiczne, takie jak powiększenie komór mózgu oraz inna objętość jąder podkorowych i hipokampa. Duże znaczenie przy rozwoju schizofrenii paranoidalnej ma zarażenie wirusem grypy w okresie niemowlęcym oraz mikrouszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego w czasie rozwoju płodowego. Jeśli w rodzinie ktoś cierpiał na tę chorobę, to istnieje 15 razy większe ryzyko wystąpienia jej w kolejnym pokoleniu.

Jeśli urodzi się dziecko z podatnością neuroanatomiczną na wystąpienie schizofrenii paranoidalnej, nie musi to oznaczać, że będzie cierpiało na tę chorobę w dorosłym życiu. Dużą rolę odgrywa bowiem styl wychowania. Dzięki zdrowemu i zrównoważonemu środowisku stworzonemu przez rodziców i otoczenie, dziecko może nigdy nie doświadczyć objawów schizofrenii paranoidalnej lub poczuć jej skutki w bardzo małym stopniu. Najgorszym schematem, który przyczynia się do rozwoju choroby, jest tzw. podwójny przekaz ze strony rodziców w okresie dojrzewania. Sytuacja ma miejsce gdy np. z jednej strony matka jest obojętna w stosunku do swojego dziecka, nie przytula go i nie zwraca się do niego czule, a z drugiej strony mówi, że go kocha. W związku z tym młoda osoba dostaje dwa różne komunikaty, których nie potrafi adekwatnie zinterpretować. Powoduje to u dziecka zamęt w głowie oraz brak poczucia bezpieczeństwa. Gdy taki stan utrzymuje się przez dłuższy czas, prowadzi to do upośledzenia psychiki i próby zrekompensowania tego na swój sposób.

Objawy schizofrenii paranoidalnej

Schizofrenik żyje w swoim świecie i tworzy własną rzeczywistość. Choroba rozwija się powoli, atakując coraz więcej obszarów psychicznych człowieka. Głównymi objawami schizofrenii paranoidalnej są urojenia i omamy słuchowe, węchowe lub czuciowe. Schizofrenik odczuwa urojenia: prześladowcze, wielkościowe, ksobne, odsłonięcia, owładnięcia, nasyłania lub hipochondryczne. Próbując opisać te stany, chory wypowiada się nielogicznie i niespójnie, przez co trudno go rozumieć. Osoba cierpiąca na tą chorobę zwykle nie dba o higienę oraz ubiera się nieadekwatnie do pogody i kultury. Schizofrenik cechuje się też nadmierną lub niską aktywnością ruchową, która przybiera często formę impulsywnych zachowań.

Objawy negatywne schizofrenii paranoidalnej to wrażenia i funkcje, które ograniczają osobę chorą. Schizofrenik często ma stany depresyjne oraz stale odczuwa lęk i przygnębienie. Przez to, że nie może nawiązać bliskiej relacji z ludźmi, czuje się osamotniony i apatyczny. Co więcej, pacjent nie ma motywacji do podjęcia nowych działań i jest otępiały emocjonalnie. Często mylnie określa się ich jako leniwych.

Do objawów poznawczych schizofrenii paranoidalnej zalicza się problemy z zapamiętywaniem zdań, brak zrozumienia ludzi i środowiska oraz trudności w przyswajaniu nowych informacji. Pacjent jest wycofany społeczne, a jego ciągły smutek i stany depresyjne często prowadzą do prób samobójczych.

Leczenie schizofrenii paranoidalnej - leki psychotropowe, psychoterapia

Leczenie schizofrenii paranoidalnej opiera się na podawaniu leków psychotropowych oraz psychoterapii. Metoda terapii powinna być dopasowana do rodzaju problemów psychicznych pacjenta oraz musi być oparta na relacji pełnego zaufania. W przypadku choroby należy udać się do najlepszego specjalisty, który czasami udzieli wskazówek oraz nie będzie się bał połączyć kilku nurtów terapeutycznych naraz. Psychoterapia powinna być czasami psychodynamiczna, poznawczo-behawioralna, a nawet systemowa (z udziałem innych członków rodziny).

Schizofrenia paranoidalna a geniusz

Naukowcy odkryli, że gen neuregulina1 powoduje zmianę w ilości warstw osłonek mielinowych, co zmienia prędkość przesyłania impulsów nerwowych w mózgu. Wiele osób ze stwierdzoną schizofrenią paranoidalną ma stwierdzone nieprawidłowości w syntezie mieliny. Mutacja tego genu może również wyzwalać kreatywność na znacznie wyższym poziomie niż przeciętni, zdrowi ludzie. Przykładem może być John Nash, który cierpiąc na tą chorobę, dostał nagrodę Nobla. Jego historia została przedstawiona w filmie "Piękny umysł". Inne znane osoby, u których podejrzewa się schizofrenię paranoidalną to Vincent van Gogh lub Salwador Dali.