Przebieg choroby bornholmskiej jest nagły i szybki, objawowe zakażenie trwa zazwyczaj 1–2 dni. Charakterystyczne dla diabelskiej grypy jest pojawienie się ostrego, silnego bólu grupy mięśni w okolicy klatki piersiowej lub brzucha. Leczenie choroby opiera się na łagodzeniu dolegliwości bólowych.

Choroba Bornholmska – co to jest?

Nagminna pleurodynia, potocznie zwana chorobą bornholmską lub diabelską grypą, to choroba wywoływana w głównej mierze przez enterowirusy Coxsackie A – 1, 2, 4, 6, 9, 10, Coxsackie B – 1, 2, 3, 5, 6 (najczęściej) oraz ECHO 1–3, 6–9, 11–12, 14, 16, 19, 23–25, 30. Zakażenie tymi drobnoustrojami zwykle przebiega bezobjawowo, jednak u niektórych osób może spowodować pojawienie się dolegliwości.

Patogen namnaża się w mięśniach, co wiąże się z występowaniem objawów ze strony tej tkanki. Dotyczy dorosłych oraz dzieci, narażeni na zakażenie są ludzie na całym świecie. W klimacie umiarkowanym objawy pojawiają się najczęściej w okresie jesiennym oraz letnim, w cieplejszych krajach nie ma zależności sezonowej.

Nazwa choroby bornholmskiej pochodzi od miejsca, w którym pierwszy raz zanotowano jej przypadki – duńskiej wyspy Bornholm, natomiast diabelska grypa od ostrego, bolesnego przebiegu schorzenia. Choroba została opisana na początku XX wieku.

Źródłem zakażenia wirusem bornholmskim jest drugi zakażony człowiek, który jest w trakcie objawowego zakażenia wirusem lub nosicielem. Dochodzi do niego zazwyczaj drogą pokarmową (fekalno-oralną) przez zanieczyszczone kałem ręce lub przedmioty, takie jak sztućce, naczynia, rzadziej przez bezpośredni kontakt (np. pocałunki) lub drogą kropelkową. Diabelska grypa charakteryzuje się przebiegiem epidemicznym, występuje sporadycznie. Okres wylęgania, czyli czas od zakażenia patogenem do pojawienia się objawów wynosi 4 dni. Choroba trwa zwykle 1–2 doby, chociaż zdarzają się przypadki przedłużenia trwania choroby oraz nawroty jeszcze kilka tygodni po infekcji. Przebycie infekcji nie chroni trwale przed zakażeniem innym wirusem Coxsackie.

W badaniach dodatkowych wykonywanych w celu poszukiwań przyczyny objawów – morfologii oraz w badaniu obrazowym – RTG – nie stwierdza się odchyleń od normy.

Charakterystyczne objawy choroby bornholmskiej`

Do charakterystycznych objawów grypy bornholmskiej należą:

• narastająca stopniowo gorączka, która zmniejsza się wraz z ustępowaniem innych dolegliwości. Wartość szczytową gorączki bornholmskiej obserwuje się w ciągu godziny od napadu bólowego,
• ostre i silne bóle zlokalizowane u dorosłych najczęściej w dolnej części klatki piersiowej, natomiast u dzieci częściej w nadbrzuszu. Inne możliwe lokalizacje dolegliwości wskazywane przez pacjenta to kończyny, podbrzusze oraz okolica czołowa głowy; ból nasila się zwykle podczas ucisku,
• związane z bólem przyspieszenie i spłycenie oddechu, bladość powłok skórnych.

Bóle w bornholmskiej chorobie pojawiają się nagle, są zwykle dużej intensywności, napad trwa 15–30 minut i przypomina dźgnięcie nożem.

W innej postaci choroby dodatkowe objawy to duszność oraz kaszel związane z pleurodynią, czyli bólem pojawiającym się w wyniku podrażnienia opłucnej. W takim przypadku choroba bornholmska może trwać aż do 14 dni i należy ją różnicować z zapaleniem opłucnej i chorobą wieńcową oraz z jej zaostrzeniami, takimi jak zawał serca.

Dodatkowo mogą pojawić się dolegliwości ogólne, takie jak osłabienie, bóle głowy, ból gardła, ogólne uczucie osłabienia oraz rozbicia. W przeciwieństwie do choroby dłoni, stóp i jamy ustnej, która również występuje jako objawowe zakażenie wirusem Coxackie charakterystycznie głównie dla wieku dziecięcego, w chorobie bornholmskiej wysypka nie występuje.

W jaki sposób bezpiecznie przyjmować leki? Zobaczcie sami:

Choroba bornholmska – leczenie

Nie istnieje leczenie przyczynowe schorzenia, nie podaje się leków przeciwwirusowych ani antybiotyków. Powrót do zdrowia po chorobie bornholmskiej następuje zwykle szybko i nie pojawiają się komplikacje. Leczenie opiera się głównie na redukcji objawów – zbijaniu gorączki oraz terapii przeciwbólowej. Stosuje się zwykle niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen), paracetamol oraz miejscowo ciepłe okłady. Chory powinien się oszczędzać w tym czasie, odpoczywać i na czas objawów wyłączyć się ze swoich codziennych obowiązków. Należy pamiętać o prawidłowym nawodnieniu, ponieważ wysoka temperatura oraz wzmożona potliwość mogą doprowadzić do odwodnienia.

Bibliografia:

1. Dziubek Z., Choroby zakaźne i pasożytnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.