Napletek jest niewielkim fałdem skórnym, który częściowo lub całkowicie okrywa żołądź prącia. Zapewnia wędzidełku i żołędzi nawilżenie oraz ochronę przed uszkodzeniami. Można go ściągnąć za żołądź i ponownie nasunąć. U niemowląt i małych dzieci nie jest to możliwe, ponieważ napletek jest zrośnięty z żołędzią. Najczęstsze problemy z napletkiem to stulejka oraz załupek. Przy niewłaściwej pielęgnacji może dojść do naderwania lub zapalenia napletka u dziecka.

Co to jest napletek?

Napletek to niewielki fałd skórny występujący u ssaków, który częściowo lub całkowicie osłania żołądź. Zapewnia ochronę przed uszkodzeniami oraz odpowiednią wilgotność żołędzi i wędzidełka. Fałd można zsuwać i ponownie wsuwać na prącie; podczas wzwodu zsuwa się on samoczynnie. Napletek u dziecka jest zrośnięty z żołędzią i praktycznie nieruchomy. Do odklejenia napletka dochodzi najczęściej przed lub w trakcie okresu pokwitania, choć u większości chłopców jest on częściowo odprowadzalny już po 3. roku życia.

Napletka u niemowlęcia i dziecka nie wolno na siłę zsuwać, ponieważ może to doprowadzić do powstania bolesnych pęknięć skóry i blizn. Popękany napletek bardzo boli i trudno się goi. U prawidłowo rozwijającego się dziecka fałd skórny szczelnie okrywa żołądź, a po delikatnym odciągnięciu widoczne jest jedynie ujście cewki moczowej.

W codziennej higienie dorosłego mężczyzny bardzo ważne jest regularne zsuwanie napletka, aby wypłukać spod niego mastkę, czyli złuszczony naskórek i zanieczyszczenia. Zaniedbanie tej czynności może być przyczyną zakażeń grzybiczych oraz innych infekcji. Mastka ma także potencjalne działanie kancerogenne (rakotwórcze).

Higiena napletka niemowlęcia i starszego dziecka wygląda inaczej niż u osoby dorosłej. Napletka nie wolno zsuwać – wystarczy umyć go z zewnątrz. Jeśli jest taka możliwość i nie sprawia to dziecku bólu, można nieco odsunąć napletek, aby odsłonić ujście cewki moczowej i delikatnie je opłukać. Gdy napletek samoistnie się odklei, należy myć także żołądź i nauczyć dziecko samodzielnej pielęgnacji.

Zaczerwieniony napletek – co robić?

Zaczerwieniony i nieco opuchnięty napletek to częsta dolegliwość chłopców. Oznacza zapalenie, w wyniku którego prącie boli, zwłaszcza podczas oddawania moczu. W ostrzejszych przypadkach spod napletka sączy się ropa. Przyczyny infekcji są różne, jednak najczęściej pojawia się ona w wyniku:

• niedokładnej higieny,
  
• noszenia za ciasnych i mokrych pieluch,
  
• uczulenia na wilgotne chusteczki lub mydło,
  
• noszenia wilgotnych kąpielówek przez dłuższy czas,
  
• zabrudzenia napletka rączkami, np. podczas siusiania na dworze.
  

Z dzieckiem należy zgłosić się do lekarza, który zadecyduje o leczeniu. W lżejszych przypadkach wystarczą okłady z rumianku lub rywanolu. Jeśli infekcja ma podłoże grzybicze lub bakteryjne i ciężki przebieg, lekarz może przepisać leki przeciwgrzybicze lub antybiotyki w maści. Konieczne jest zachowanie ścisłej higieny, częsta zmiana pieluszek i mycie genitaliów wodą z mydłem – trzeba unikać nawilżanych chusteczek, które mogą dodatkowo podrażniać. Jeśli dolegliwościom towarzyszą wymioty, gorączka lub biegunka, lekarz może skierować na badanie moczu, ponieważ może to oznaczać zakażenie układu moczowego.

U młodzieży i dorosłych mężczyzn zapalenie napletka objawia się zaczerwienieniem, bólem skóry prącia i okolic, trudnościami w oddawaniu moczu i zaciśnięciem napletka. Nieleczone zapalenie napletka może doprowadzić do róży moszny i prącia. Konieczne jest udanie się do lekarza – dermatologa, internisty lub urologa. Przyczynami dolegliwości są najczęściej infekcje bakteryjne, grzybicze lub wirusowe, a także urazy napletka.

Problemy z napletkiem

Zapalenie napletka zdarza się bardzo często i niekiedy niesłusznie wiązane jest ze stulejką. Tymczasem jest to przypadłość występująca rzadko. Nie dotyczy wyłącznie małych dzieci, ale także dorosłych mężczyzn. Stulejką nazywane jest zwężenie ujścia napletka, które uniemożliwia lub bardzo utrudnia jego odsunięcie. Najczęściej wybierane jest leczenie operacyjne. Usunięcie napletka jest prostym zabiegiem, wykonywanym w znieczuleniu miejscowym. Niekiedy mężczyźni decydują się na zabieg obrzezania.

Schorzeniem odwrotnym do stulejki jest załupek, czyli niemożność nasunięcia napletka na żołądź. Bardzo często jest to efektem nieprawidłowego odciągania napletka. W wyniku tego skóra jest pokryta bliznami i mało elastyczna. Zsuniętego napletka nie można ponownie nasunąć na żołądź, co może prowadzić do zaniku krążenia w żołędzi. Leczenie jest wyłącznie operacyjne. Nieleczony załupek może skończyć się martwicą żołędzi, a wówczas pomoc nie jest już możliwa.