Kolagen i elastyna to dwa podstawowe białka strukturalne budujące skórę. Elastyna jest białkiem hydrofobowym, co oznacza zdolność cząsteczek chemicznych do odpychania cząsteczek wody. Budowa elastyny opiera się na ok. 750 resztach aminokwasowych, wśród których przeważają glicyna (ponad 30%), alanina (ponad 20%), walina (ok. 15%) oraz prolina (ponad 10%). Elastyna z tych 4 aminokwasów zbudowana jest w przeszło 75–80%. Nie rozpuszcza się w wodzie.
Kolagen i elastyna – budulec skóry
Kolagen, obok elastyny, stanowi główne białko tkanki łącznej i podstawowy składnik ścięgien. Oba białka są jak guma; odznaczają się bardzo wysoką odpornością na rozciąganie. Mają wyjątkowe właściwości fizyczne gwarantujące skórze właściwej jędrność i elastyczność. Zabezpieczają ją również przed szkodliwym wpływem czynników mechanicznych. Do tej pory odkryto i sklasyfikowano w sumie niespełna 30 typów kolagenu, co odróżnia go od elastyny, która występuje w jednym typie genetycznym. Dlatego budowa molekularna elastyny jest znacznie prostsza niż budowa kolagenu.
Cząsteczki elastyny są wydzielane przez fibroblasty, występujące u zwierząt komórki wywodzące się z mezodermy, będące jednocześnie najliczniejszymi komórkami tkanki łącznej właściwej. Włókna elastynowe pracują podobnie jak sprężyna – rozciągają się i kurczą, wracając do swojej pierwotnej postaci. Dzięki ścisłemu połączeniu kolagenu z elastyną możliwa jest ich wzajemna kontrola – sprężystość elastyny stanowi ochronę dla włókien kolagenowych, natomiast dzięki wytrzymałości kolagenu elastyna nie może się zanadto rozciągnąć.
Elastyna w kosmetyce
Elastyna stanowi rusztowanie skóry. Struktura elastyny i kolagenu sprawia, że białka te są niezwykle odporne na rozciąganie, nacisk oraz uszkodzenia mechaniczne. Jednak proces produkcji elastyny zatrzymuje się już ok. 25. roku życia. U osób po pięćdziesiątce włókna elastynowe zaczynają zanikać. Wskutek tego skóra traci jędrność i sprężystość – staje się obwisła, wysuszona i mało elastyczna. Producenci kosmetyków chętnie wykorzystują więc właściwości elastyny, zwłaszcza że jej sprężystość jest ok. trzystukrotnie większa od sprężystości kolagenu.
O elastynie mówi się, że to „naturalny eliksir młodości”. Jej właściwości są chętnie wykorzystywane przez producentów kosmetyków do pielęgnacji ciała, a zwłaszcza przeznaczonych do cery dojrzałej, których celem jest zahamowanie procesu starzenia skóry, jej wygładzenie oraz ujędrnienie, a także spłycenie zmarszczek. Co prawda, proces starzenia skóry jest naturalny i nieunikniony – nie można go zatrzymać – jednak dodatek elastyny do kosmetyku może ten proces opóźnić i korzystnie wpłynąć na stan skóry, a zwłaszcza poprawić jej napięcie, odżywić ją i nawilżyć.
W kosmetyce szczególnie chętnie wykorzystywany jest kolagen z elastyną. Kolagen z elastyną na twarz można dostać przede wszystkim w formie płynnej, a także w postaci kremów. Elastyna w kosmetyce może być również stosowana w celu likwidacji cellulitu, rozjaśnienia rozstępów czy ujędrnienia biustu.
Kolagen i elastyna – jak stosować?
Płynna elastyna (oraz kolagen z elastyną w płynie) może stanowić dodatek do stosowanego na co dzień kremu, mleczka bądź balsamu. Można ją również mieszać z odżywczymi olejkami. Po rozcieńczeniu z wodą – zgodnie z zaleceniami producenta – elastynę podaje się bezpośrednio na skórę, np. przed nałożeniem balsamu.
Krem z kolagenem i elastyną polecany jest osobom, które zaobserwowały u siebie pierwsze zmarszczki, przebarwienia, utratę jędrnością bądź spadek nawilżenia skóry. Takie kremy dostępne są w wersji na dzień i na noc. Zapewniają solidną regenerację skóry. Bardzo często wzbogacone są dobroczynnymi dla skóry witaminami. Stosowanie elastyny, a zwłaszcza kolagenu z elastyną powoduje:
- spłycenie istniejących zmarszczek,
- głębokie nawilżenie skóry,
- zwiększenie elastyczności,
- zabezpieczenie skóry przed wpływem szkodliwych czynników zewnętrznych,
- wyrównanie kolorytu skóry,
- zlikwidowanie przebarwień,
- spłycenie blizn,
- zmiękczenie skóry,
- zniwelowanie cellulitu,
- ujędrnienie i uniesienie biustu.
Elastyna w tabletkach
Na uwagę zasługuje również elastyna dostępna w tabletkach (albo kolagen i elastyna w tabletkach – oba białka bardzo często występują w jednym preparacie). Są to tzw. nutrikosmetyki, czyli suplementy diety poprawiające urodę. Obecna w nich elastyna oraz kolagen są np. pochodzenia morskiego.
Regularne stosowanie elastyny i kolagenu w tabletkach regeneruje skórę od wewnątrz. Podana w ten sposób elastyna z kolagenem pomaga odbudować tkankę łączną, która odzyskuje sprężystość, jędrność i właściwe napięcie. Uzupełnieniem składu takich preparatów są witaminy oraz ekstrakty roślinne.
Bibliografia:
1. http://www.jhsm.san.edu.pl/issues/JHSM_6_5.pdf.