Na choroby skóry skarży się blisko co ósmy Polak, a co trzeci doświadcza ich w czasie swojego życia. Podobnie jak w przypadku innych schorzeń, także skuteczność leczenia dermatoz wynika przede wszystkim z wczesnego wykrycia i właściwej diagnostyki.
Choroby skóry – podział
Dermatozy to ogólna nazwa chorób obejmujących skórę. Mogą one dotyczyć zarówno naskórka, skóry właściwej, tkanki podskórnej, jak i przydatków: gruczołów łojowych, gruczołów potowych, mieszków włosowych i paznokci. W przeciwieństwie do wielu innych schorzeń, choroby skóry zwykle dają łatwe do określenia objawy – są nimi różnego typu wykwity skórne. Możemy je podzielić na pierwotne i wtórne zmiany na skórze.
Do wykwitów pierwotnych zaliczamy:
- plamki;
- grudki;
- pęcherzyki;
- pęcherze;
- guzki;
- guzy;
- bąble;
- krosty.
Wtórne wykwity skórne powstają zwykle w następstwie wykwitów pierwotnych. Należą do nich:
- pęknięcia;
- przeczosy;
- rozpadliny;
- strupy;
- łuski;
- wrzody;
- blizny.
Oprócz tego dermatolodzy wyróżniają także stany narzucone skóry – zliszajowacenie, łuszczycowatość i spryszczenie.
Przyczyny chorób skóry
Choroby skóry mogą być powodowane przez różne czynniki. Za wiele z nich odpowiadają bakterie. W ten sposób powstaje między innymi róża, czyrak lub liszajec zakaźny, dający charakterystyczne zmiany na skórze. Zmiany skórne pojawiają się również często w następstwie chorób grzybiczych. Odnotowuje się również problemy związane z działalnością pasożytów – należą do nich między innymi wszawica oraz świerzb, powodowany przez świerzbowce – małe roztocza, przyczyniające się do nieprzyjemnego swędzenia i licznych zmian skórnych. Choroby skóry mogą mieć ponadto podłoże wirusowe (opryszczka, półpasiec), alergiczne, onkologiczne lub autoimmunologiczne (pęcherzyca zwykła). Bardzo często są uzależnione od czynników genetycznych, w ten sposób przekazuje się m.in. łuszczyca czy bielactwo. Mogą także powstać na skutek długotrwałego oddziaływania czynników środowiskowych, szczególnie związanych z wykonywaniem niektórych zawodów lub ze względu na czynniki fizykalne – do tej kategorii zaliczamy fotodermatozy i poparzenia.
Choroby skóry u dzieci
Szczególnie narażeni na różnego typu zmiany skórne są oczywiście najmniejsi pacjenci. Typowe choroby skóry u dzieci to potówki, pieluszkowe zapalenie skóry i wypryski łojotokowe. Dotykają one niemowląt i są zazwyczaj łatwe w leczeniu. Wiele chorób charakterystycznych dla tego okresu życia (ospa, odra wietrzna, różyczka) przebiega także z charakterystycznymi wykwitami skórnymi. W większości przypadków nie pozostawiają po sobie żadnych widocznych zmian. Czasami, w szczególnie intensywnych przypadkach, wymagana jest jednak konsultacja dermatologiczna – pozwoli to wykluczyć powstawanie nieestetycznych blizn, które mogą pozostać z pacjentem na całe życie.
Najczęstsze choroby skóry
Jedną z najczęściej spotykanych chorób skóry, związaną bezpośrednio z fizycznym uszkodzeniem powierzchni skóry, są oparzenia. Dochodzi do nich pod wpływem wysokich temperatur. W zależności od skali oraz intensywności oparzenia mogą dawać różne objawy – od zaczerwienienia do martwicy tkanek. Wyjątkowo powszechnym schorzeniem jest także trądzik, związany ze wzmożoną aktywnością gruczołów łojowych. Zwykle dotyka osoby w wieku dojrzewania i należy do najczęstszych chorób skóry twarzy. Pod wpływem niskich temperatur i obkurczenia naczyń krwionośnych dochodzi do odmrożeń, które w najpoważniejszych przypadkach mogą prowadzić do stanów martwiczych. Częstą chorobą skóry dłoni i stóp są brodawki – grudkowe zmiany skórne, wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Do dermatoz należą ponadto łuszczyca, objawiająca się łuszczącymi się wykwitami na skórze, łojotok, pęcherzyca i atopowe zapalenie skóry, nazywane wcześniej egzemą. Choroba jest związana z wadliwą reakcją immunologiczną. Zwykle jest to bardzo rozpowszechnione schorzenie skóry u dzieci i mija z wiekiem, jednak w niektórych przypadkach utrzymuje się przez całe życie.
Choroby skóry głowy
Różne jednostki chorobowe bardzo często dotykają także skóry głowy. Występują w każdym wieku i dają charakterystyczne objawy, widoczne na pierwszy rzut oka. Do najpowszechniejszych z nich należy łupież łojotokowy.
Choroby nowotworowe skóry
Liczne zmiany skórne mogą mieć również charakter złośliwy – właśnie z tego powodu nie powinniśmy lekceważyć żadnej z nich, a wszystkie wątpliwości należy niezwłocznie konsultować z lekarzem. Do najbardziej rozpowszechnionych guzów należy czerniak złośliwy, powstający z melanocytów. Do rozwoju choroby przyczynia się szkodliwe promieniowanie UV, związane najczęściej z ekspozycją zmian skórnych na słońce. Oprócz tego do nowotworów złośliwych zaliczamy również raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego skóry.
Co jeść, aby skóra była dobrze odżywiona i gotowa na słońce?