Bławatki powszechnie spotyka się na terenie całej Polski. Ze względu na to, że zwykle rosną pomiędzy zbożami, często traktuje się je jako chwasty. Kwiaty bławatka znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach. Chaber bławatek wykorzystywany jest jako:

• roślina ozdobna,
  
• roślina lecznicza w medycynie naturalnej,
  
• surowiec zielarski w farmakologii,
  
• barwnik – płatki bławatka to naturalny barwnik w kolorze niebieskim,
  
• roślina jadalna,
  
• roślina miododajna,
  
• surowiec zielarski w kosmetologii.
  

Bławatek – kwiat o niezwykłych cechach

Chaber bławatek nazywany bywa również: bławat, wołoszek, modrak, chaber zbożowy, wasilek. Jest to roślina z rodziny astrowatych, którą wyróżniają intensywnie niebieskie kwiaty umiejscowione na długich (średnio 80 cm), rozgałęzionych łodygach. Do przyrządzania substancji leczniczych i kosmetyków pielęgnacyjnych wykorzystuje się płatki kwiatu bławatka.

Wśród substancji aktywnych obecnych w kwiatach bławatka, wyróżnia się:

• flawonoidy (przede wszystkim antocyjany) – związki o działaniu antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym, spazmolitycznym, moczopędnym i uszczelniającym naczynia krwionośne;
  
• kwasy organiczne – związki o działaniu antybakteryjnym, żółciopędnym, stymulującym produkcję śliny i soku żołądkowego;
  
• garbniki roślinne – związki o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym, przeciwkrwotocznym i przeciwutleniającym;
  
• sole mineralne, przede wszystkim duże ilości manganu – pierwiastek ten wpływa pozytywnie na funkcjonowanie układu nerwowego.
  

Chaber bławatek – właściwości

Substancje lecznicze, przygotowane z kwiatów bławatka, stosuje się wewnętrznie i zewnętrznie. Wykorzystuje się je w leczeniu i łagodzeniu objawów następujących dolegliwości:

• zapalenie dróg moczowych,
  
• zapalenie pęcherza,
  
• choroby nerek (między innymi w zapaleniu kłębków i miedniczek),
  
• kamica nerkowa,
  
• niewydolność krążenia,
  
• obrzęki na tle nerczycowym,
  
• zapalenie spojówek,
  
• grzybica,
  
• łupież,
  
• trądzik,
  
• łojotok,
  
• cera naczyniowa,
  
• zapalenie błon śluzowych.
  

Chaber bławatek – sposób przygotowania

Niebieskie kwiaty bławatka można zbierać w okresie od maja do sierpnia. Warto pamiętać, by suszyć jedynie płatki, bez kielicha. W warunkach domowych kwiaty suszyć można na przykład w mikrofalówce. Płatki wystarczy rozłożyć płasko na talerzu i wstawić do kuchenki mikrofalowej na 60-75 sekund.

Gotowe, suszone płatki chabra bławatka można kupić w sklepach zielarskich, sklepach ze zdrową żywnością i w aptekach.

Bławatek – okład na oczy, wersja 1.

5 stołowych łyżek płatków bławatka zalej szklanką wrzącej wody, przykryj i odstaw na 15-20 minut. Po tym czasie odcedź płyn i pozostaw go do ostygnięcia. W przygotowanym naparze zanurz 2 waciki kosmetyczne lub 2 niewielkie fragmenty gazy i połóż je na zamkniętych powiekach. Okłady pozostaw na oczach przez 15 minut.

Wskazania: oczy zmęczone po pracy przy komputerze, podrażnione, zapalenie spojówek.

Bławatek – okład na oczy, wersja 2.

Dwie łyżki płatków bławatka wymieszaj z 1 łyżką suszonego ziela świetlika i 1 łyżką (lub 1 torebką) rumianku. Mieszankę ziół zalej szklanką wrzącej wody, przykryj i odstaw na 15 minut do zaparzenia, a następnie odcedź. W powstałym naparze zanurz 2 waciki i połóż je na zamkniętych powiekach. Okład trzymaj na oczach przez 15-20 minut.

Wskazania: zapalenie brzegów powiek, zapalenie spojówek, oczy zmęczone, suche i podrażnione.

Kwiat bławatka – tonik do skóry

Pięć łyżek suszonych płatków zalej szklanką wrzącej wody. Przykryj, odstaw na 15 minut do zaparzenia i odcedź. Po ostygnięciu płynu stosuj go 2 razy dziennie do przemywania skóry. Tonik przechowuj w lodówce.

Wskazania: cera trądzikowa, cera naczyniowa, cera tłusta.

Bławatek – płukanka do włosów

Siedem łyżek kwiatów bławatka zalej szklanką wrzącej wody, odstaw pod przykryciem na 15 minut. Po tym czasie odcedź płyn i pozostaw do ostudzenia. Płukankę stosuj po umyciu i opłukaniu włosów z szamponu. Polewaj nią włosy i skórę głowy po każdym myciu. Nie spłukuj.

Wskazania: łupież, łojotokowe zapalenie skóry.

Herbata z bławatka

Łyżkę suszonych kwiatów zalej szklanką wrzątku. Przykryj i odstaw do zaparzenia na 15 minut. Po tym czasie odcedź. Herbatę należy spożywać dwa razy dziennie po pół szklanki.

Wskazania: choroby dróg moczowych i nerek, dolegliwości trawienne, niewydolność krążenia. Herbatę można stosować również jako płyn do płukania jamy ustnej w stanach zapalnych.

Nalewka z bławatka

Pięć łyżek świeżych płatków bławatka umieść w szklanej butelce lub słoju. Ziele zalej 500 ml czystej wódki. Pojemnik szczelnie zakręć i odstaw w suche i zacienione miejsce na 7-10 dni. Po tym czasie odcedź nalewkę i przelej ją do czystej butelki.

Wskazania: zewnętrznie, do odkażania skóry; wewnętrznie, w chorobach układu moczowego, zaburzeniach pracy wątroby.

Lecznicza kąpiel z bławatka

Garść suszonych płatków bławatka umieść w garnku i zalej litrem wrzącej wody. Przykryj i odstaw na 20 minut do zaparzenia. Wannę napełnij ciepłą wodą i dodaj do niej przygotowany napar. W kąpieli spędź co najmniej 20 minut.

Wskazania: grzybica, stany zapalne skóry.