Wzrost występowania otyłości i chorób dietozależnych

Ostatnie lata to gwałtowny wzrost częstości występowania otyłości i chorób dietozależnych, takich jak cukrzyca, choroby układu krążenia czy wybrane typy nowotworów. I wbrew pozorom nie dotyczy to tylko mieszkańców USA. Te problemy stanowią obecnie wyzwanie także dla Europy, w tym Polski, w której już 6 na 10 dorosłych ma nadmierną masę ciała [1].

XXI wiek stawia przed nami wiele wyzwań! Obecny kanon piękna to szczupła i zgrabna sylwetka. Jak jednak znaleźć czas na trening czy gotowanie dietetycznych dań, kiedy na co dzień mamy mnóstwo obowiązków - praca, dom, rodzina… Powstaje zatem pytanie - jak walczyć z nadmierną masą ciała? Czy to właśnie słodziki mogą być lekiem na całe zło?

Słodziki - czym są i czy warto je stosować?

Słodziki to jedne z wielu dodatków do żywności. Dodawane są do produktów spożywczych w celu nadania im słodkiego smaku [2]. Nierzadko jednak słyszymy, że z ich stosowanie jest rakotwórcze, powoduje skutki uboczne lub jest szkodliwe. Czy to prawda?

Okazuje się, że nie! Jak wskazują specjaliści z Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, stosowanie substancji słodzących w żywności jest całkowicie bezpieczne [3]. Co więcej, warto pamiętać, że słodziki pozwalają na wyprodukowanie żywności o niższej zawartości cukrów prostych, czyli po prostu mniej kalorycznej. Produkty ze słodzikami, zamiast cukru, to także ochrona naszych zębów przed próchnicą, a także lepsza kontrola glikemii u cukrzyków [4].

W związku z tym żywność ze słodzikami jest rekomendowana dla osób z nadmierną masą ciała, czyli z nadwagą i otyłością. Jak wskazują eksperci, taka zmiana w diecie jest polecana, ale nie może być jedyna! Wprowadzenie słodzików do jadłospisu może pomóc, ale takie działanie musi także być uzupełnione poprzez zmianę zwyczajowej diety i stylu życia [3].

Słodziki syntetyczne i naturalne – które wybrać?

Obecnie na rynku dostępnych jest wiele substancji słodzących. Które jednak wybrać? Syntetyczne czy naturalne? Jakie są pomiędzy nimi różnice? Czy obydwa rodzaje są tak samo bezpieczne? A może powinniśmy obawiać się o ich szkodliwość?

Jeśli lubimy dosładzać, warto zapoznać się z listą dostępnych substancji słodzących. Do najczęściej stosowanych słodzików syntetycznych należy aspartam, który nie dostarcza kalorii. Dzięki temu pozwala na wyprodukowanie żywności niskokalorycznej - dietetycznej. Aspartam, podobnie jak i inne słodziki syntetyczne, charakteryzuje się bardzo wysoką słodkością (znacznie większą od cukru), a jego dodawanie do żywności jest limitowane. Oznacza to, że producent musi dostosować dawkę dodanego słodzika do przepisów europejskich [5].

Nieco inaczej jest w przypadku słodzików naturalnych. Do tej grupy należy na przykład ksylitol lub erytrytol. One występują naturalnie w przyrodzie i charakteryzują się słodkością podobną do cukru. Nie są jednak bezkaloryczne, na każdy 1g słodzika dostarczają 2,4 kcal, a do produktów spożywczych dodawane są zgodnie z uznaniem producenta - to on decyduje, ile chce ich dodać [5].

Słodziki a cukier

Pozostaje zatem pytanie - czy słodziki są lepsze od cukru? W końcu nie dostarczają kalorii lub dostarczają ich mniej, a ich stosowanie, jak wykazano w badaniach, jest bezpieczne

Niestety na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. W naszej codziennej diecie warto pamiętać, że umiarkowanie i różnorodność jest kluczem do sukcesu! Zatem ani nadmierne objadanie się słodzikami, ani cukrem, nie będzie zdrowe. Na co dzień postaw na świeże i nieprzetworzone owoce oraz warzywa. Niech to one będą podstawą twojej diety! A posiłki i napoje z dodatkiem cukru lub słodzików, jedynie jej uzupełnieniem.

Aspartam - czy ten słodzik jest kontrowersyjny?

Jednym z najbardziej popularnych słodzików jest aspartam. W produkcji żywności stosuje się go już od ponad dwóch dekad, a mimo to jego stosowanie nadal budzi szereg obaw. Jakie mamy wątpliwości? Czy badania potwierdzają szkodliwość i skutki uboczne aspartamu?

• Aspartam - szkodliwość i skutki uboczne

Wielu z nas obawia się, że być może stosowanie aspartamu jest dla nas szkodliwe. Jak jednak wskazują badania, stosowanie tego słodzika jest bezpieczne! Analiza kilkuset badań i raportów naukowych wykonana przez Europejski Urząd do Spraw Bezpieczeństwa Żywności pozwoliła na stwierdzenie, że aspartam spożywany w rekomendowanych dawkach (tzn. maksymalnie 40mg/kg masy ciała na dzień) jest bezpieczny i nie powoduje skutków ubocznych [6].

• Aspartam - rakotwórczość

I tu ponownie, analiza zebranych danych potwierdza brak szkodliwości stosowania aspartamu [6]. Zdanie to podziela także National Cancer Institute (Narodowy Instytut Raka, USA), który stwierdził, że nie ma zależności pomiędzy częstością występowania nowotworów a spożywaniem aspartamu, jako słodzika [7].

Aspartam a cukrzyca i insulinooporność

Jednym z wielu wyzwań, jakie stoją przed osobami chorymi na cukrzycę, jest kontrola glikemii. Wymaga ona nie tylko ścisłej współpracy pacjenta z lekarzem, ale także i z dietetykiem. W związku z tym, jednym z pomocnych narzędzi może być także włączenie słodzików do diety osób, które powinny kontrolować poziom glukozy we krwi. Mowa tu nie tylko o cukrzykach, ale także o osobach, które z powodu innych chorób np. zespołu policystycznych jajników czy choroby Hashimoto mają insulinooporność, czyli zaburzoną tolerancję glukozy.

U tych osób, a także w przypadku nadmiernej masy ciała, eksperci z Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego polecają włączenie słodzików do diety, jako jednego z elementów modyfikacji stylu życia [3].

W jakich produktach znajdziemy substancje słodzące?

Słodziki pozwalają na produkcję żywności o obniżonej kaloryczności. Produkty, w jakich znajdziemy aspartam i inne to np. [8]:

• napoje bezalkoholowe;
• napoje mleczne;
• gumy do żucia;
• lody;
• dżemy i inne smarowidła;
• desery i wyroby czekoladowe.

Gdzie jeszcze możemy spotkać substancje słodzące? Jak wskazuje przegląd rynku najpopularniejsze słodziki, np. aspartam znajdziemy także w produktach należących do grupy żywności dietetycznej czy przeznaczonej dla cukrzyków.

Zatem, czy warto się obawiać słodzików? Okazuje się, że nie [4]! Dzięki temu, że pozwalają one wyprodukować żywność mniej kaloryczną, mogą być sprzymierzeńcem szczupłej sylwetki i odchudzania. Będzie to jednak ważne nie tylko ze względu na masę ciała, ale także i nasz stan zdrowia. Włączając słodziki do swojej diety, należy jednak pamiętać, aby robić to z umiarem. Dodatki te nie zastąpią także zdrowej diety i regularnych ćwiczeń fizycznych, które stanowią podstawowe filary zdrowego stylu życia.

Bibliografia: