Ból oka u dziecka w większości przypadków nie stanowi powodu do niepokoju. Najczęściej wiąże się on z zapaleniem spojówek, przemęczeniem oczu, anginą lub chorymi zatokami. Zdarza się jednak, że stanowi on zapowiedź poważnych problemów okulistycznych i wtedy wizyty u okulisty nie warto odkładać.
Ból oka u dziecka – możliwe przyczyny
Ból oka u dziecka, podobnie jak w przypadku osoby dorosłej, może wynikać z bardzo wielu, zupełnie różnych od siebie przyczyn. Większość z nich to niegroźne dolegliwości, w przypadku których wystarczy zastosowanie prostego leczenia. Czasami jednak ból oczu u dziecka może świadczyć o poważnym problemie okulistycznym. W żadnym wypadku nie można więc ignorować skarg dziecka, natomiast należy do nich podejść z należytym spokojem. Najczęstsze przyczyny bólu oka u dziecka to:
- zapalenie brzegów powiek,
- zapalenie spojówek (bakteryjne, wirusowe, alergiczne),
- zapalenie błony naczyniowej oka,
- zapalenie tęczówki,
- zapalenie nerwu wzrokowego,
- otarcie rogówki przez ciało obce,
- zapalenie rogówki,
- jaskra,
- jęczmień,
- gradówka,
- obecność ciała obcego w oku,
- zapalenie zatok,
- migrena,
- klasterowy ból głowy.
Ból oczu u dziecka a zapalenie spojówek
Ból głowy i oczu u dziecka najczęściej jest spowodowany zapaleniem spojówek. Dolegliwość ta również może wynikać z wielu przyczyn. Najczęściej objawia się łzawieniem, pieczeniem i opuchlizną oczu, które niejednokrotnie są także zaczerwienione. Nie zawsze jednak bólowi oczu u dziecka muszą towarzyszyć te dodatkowe objawy i dopiero wizyta u okulisty może potwierdzić, czy powodem dolegliwości jest zapalenie spojówek. Towarzyszyć może on nieżytowi górnych dróg oddechowych, za którego rozwój odpowiedzialne jest zakażenie wirusowe. Do zapalenia spojówek mogą prowadzić również alergia oraz zakażenie drobnoustrojami – najczęściej związane z nieprawidłową higieną rąk i przenoszeniem zarazków z dłoni do oka. Powody dolegliwości mogą być jednak zupełnie innej natury. Do bólu głowy i oczu u dziecka prowadzić może zmęczenie oczu, przyczyniać się do niego może suche powietrze w domu oraz chlorowana woda. Zapalenie spojówek może także być reakcją na silne światło.
Ból oka u dziecka – co robić?
Ból głowy i oczu u dziecka nie zawsze musi oznaczać poważne problemy zdrowotne. Jeśli dziecko nie ma gorączki, ból nie jest wyjątkowo uciążliwy i maluch skarży się na pieczenie lub niewielki dyskomfort, nie trzeba od razu zamawiać wizyty u okulisty. W ciągu 3-4 dni należy sięgnąć po sól fizjologiczną oraz krople nawilżające („sztuczne łzy”) i zakropić dziecku oczy dwa razy dziennie. Jeśli jednak po tym czasie ból nie ustąpi, należy zgłosić się do pediatry.
Jęczmień a ból oka u dziecka
Ból oczu u dziecka równie często może być spowodowany częstym pocieraniem przez nie brudnymi rękami. W efekcie tego działania na powiece powstaje jęczmień. Jest to bolesna zmiana, bardzo wrażliwa na dotyk. Trudno jej nie zauważyć. Podczas wzrostu tej zmiany dziecko może mieć wrażenie, że ma coś na oku. W przypadku małej zmiany, wizyta u okulisty nie jest konieczna, jeśli jednak pojawią się gorączka i ból oczu, który dziecko opisuje jako duży, trzeba udać się do specjalisty.
Inne możliwe przyczyny bólu oka u dziecka
Ból oczu u dzieci wielokrotnie spowodowany jest podrażnieniem wywołanym przez ciało obce. Może to być podwinięta rzęsa lub pyłek, kurz, drobne zanieczyszczenie. W efekcie takiego podrażnienia pojawia się zaczerwienienie i łzawienie oczu. Najczęściej problem znika bez ingerencji, ponieważ oko samo dokonuje oczyszczenia swojej powierzchni za pomocą łez. Czasami jednak trzeba sięgnąć po krople do oczu lub usunąć ciało obce za pomocą czystej chusteczki. Ból głowy i oczu dziecka niejednokrotnie pojawia się u dzieci ruchliwych i aktywnych, które często upadają lub uderzają o coś. Zdarza się jednak, że taka dolegliwość ma znacznie poważniejsze przyczyny, związane z wadami wzroku lub innymi problemami okulistycznymi. Gdy bóle oka nie ustępują lub często nawracają, koniecznie należy udać się na wizytę u okulisty, który zleci niezbędne badania i zaproponuje ewentualne leczenie.
Czy bólu oka u dziecka można uniknąć?
Ból oka u dziecka często wynika z prowadzonego przez nie trybu życia:
- zbyt małej aktywności,
- zbyt dużej ilości czasu spędzonego przed ekranem urządzeń multimedialnych,
- niezdrowej i zbyt jednorodnej diety, która nie zapewnia wystarczającego poziomu cynku, witamin A, B1, B2, B6, E oraz jest uboga w nienasycone kwasy omega 3.
Chcąc uniknąć problemów ze zdrowiem oczu u dziecka, należy więc świadomie regulować czas, który spędza ono przed ekranem telewizora, komputera, tabletu i telefonu. Trzeba zachęcać je do spędzania czasu na świeżym powietrzu, kiedy oczy prawdziwie mogą odpocząć, a patrzenie w dal pozwala zachować dobry wzrok. Warto również zadbać o dietę bogatą w warzywa i owoce, a także zdrowe tłuszcze, chroniące m.in. ludzki wzrok.
Zobacz film: Jak utrzymać wzrok w dobrej formie?
Bibliografia:
1. Choroby oczu − problem zdrowotny, społeczny oraz wyzwanie cywilizacyjne w obliczu starzenia się populacji. Raport Instytutu Ochrony Zdrowia, red. nauk. F. Raciborski, M. Gujski, Warszawa 2016.
2. A. Paczkowska, J. Szmalec, Nieprawidłowe przetwarzanie wzrokowe a zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci w wieku 7-11 lat z problemami szkolnymi, „Hygeia Public Health“ 2014, nr 49(4), s. 650-654.