Ból głowy to jedna z najczęściej występujących dolegliwości oraz popularna przyczyna konsultacji neurologicznych. Aż 90% ludzi cierpi na tę przypadłość co najmniej raz w roku. Istnieje wiele rodzajów bólu głowy, a jednym z nich jest ból głowy przy kaszlu. Miewa on rozmaite podłoże, dlatego wyróżnia się dwa jego rodzaje – pierwotny i wtórny. W diagnostyce bólu głowy ważną rolę odgrywają badania obrazowe takie, jak MRI, TK głowy, jednak podstawowym badaniem jest podmiotowe i przedmiotowe badanie lekarskie.

Czytaj też:

• 7 domowych sposobów na zatkane zatoki – jak sobie radzić z bólem?
  
• Zioła na kaszel suchy i mokry – jakie najlepiej wybrać?
  
• Techniki relaksacyjne na jesienną chandrę i stres.
  

Pierwotny kaszlowy ból głowy

Występowania pierwotnego kaszlowego bólu głowy nie można uzasadnić żadną chorobą organiczną. Stan ten posiada jak dotąd nadal niejasną etiologię, przy czym większość badaczy upatruje jego podłoża w przetrwałym wzroście ciśnienia wewnątrz jamy czaszki.

Pojawieniu się bólu sprzyja nagły wzrost ciśnienia śródczaszkowego występujący podczas kaszlu, kichania, wydmuchiwania nosa, płaczu, intensywnego śmiechu, parcia lub dźwigania ciężarów. Chorzy opisują pierwotny kaszlowy ból głowy jako silny, ostry, przeszywający, rozrywający i męczący. Dolegliwości najczęstszą lokalizacją bólu są obie strony głowy – okolica czoła i część potyliczna, czyli tył głowy. Może promieniować do nasady nosa.

Zobacz nasz film i dowiedz się jak odróżnić zwykły katar od zapalenia zatok

W leczeniu pierwotnego kaszlowego bólu głowy zastosowanie ma głównie farmakoterapia. Chorym często przepisuje się indometacynę (niesteroidowy lek przeciwzapalny, pochodna kwasu indolilooctowego), a niekiedy środki zmniejszające ciśnienie wewnątrzczaszkowe oraz obniżające ciśnienie tętnicze krwi. Schorzenie to zwykle ma charakter przewlekły, ale zdarzają się przypadki, że ustępuje samoistnie po 1–2 latach.

Ból głowy przy kaszlu – objaw infekcji

Ból głowy przy kaszlu stanowi jeden z objawów pojawiających się w przebiegu zapalenia zatok. Choremu dodatkowo dokuczają: ból twarzy lub zębów, gorączka, upośledzenie węchu, uczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła, uczucie drapania w gardle, wyciek z nosa, niedrożność i obrzęk błony śluzowej nosa. Lokalizacyjnie ból głowy pokrywa się zwykle z zajętą procesem zapalnym zatoką, ale może być połowiczy, obustronny lub (w przypadku zapalenia zatok czołowych i klinowej) rzutować na okolicę potyliczną. Silny ból głowy przy kaszlu pojawić się może też w przebiegu zapalenia oskrzeli czy infekcji grypopodobnej. Podstawą leczenia jest stosowanie środków przeciwzapalnych, leków przeciwkaszlowych w przypadku kaszlu suchego lub wykrztuśnych w kaszlu produktywnym oraz udrażnianie nosa i zatok.

Utrzymujący się długotrwale męczący kaszel może przyczynić się do uruchomienia tzw. dodatkowych mięśni oddechowych, wśród których znajduje się również grupa mięśni zlokalizowana w okolicach odcinka szyjnego kręgosłupa. Częste napady silnego kaszlu mogą doprowadzić do naciągnięcia ich przyczepów.

Jak sobie poradzić z bólem głowy? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie 

Ból głowy podczas kaszlu – inne przyczyny

Przyczyny bólu głowy pojawiającego się podczas kaszlu mogą być rozmaite, a często towarzyszącymi mu objawami są wymioty i zawroty głowy. Dolegliwość może być spowodowana tętniakiem mózgu. Za ból głowy przy kaszlu odpowiadać mogą wrodzone nieprawidłowości w budowie tętnic odpowiedzialnych za unaczynienie mózgu, czyli malformacje naczyniowe. Innym źródłem bólu głowy przy kaszlu i schylaniu bywają guzy mózgu, krwiaki podtwardówkowe lub podpajęczynówkowe powstałe w wyniku urazu i wstrząśnienie mózgu. Ból głowy pojawia się także w zaawansowanym stadium guzów mózgu.

Ból głowy przy schylaniu i kaszlu pojawia się również w przebiegu zespołu Arnolda-Chiariego, lecz jest to bardzo rzadkie schorzenie. Jego przyczyną jest wówczas zejście fragmentu móżdżku do otworu wielkiego w czaszce z następowym podrażnieniem wrażliwych na ból opon i ucisk zarówno na struktury móżdżku, jak i rdzeń kręgowy.

Choroba objawia się ponadto zaburzeniami czucia lub niedowładami i zaburzeniami widzenia. Zespół Arnolda-Chiariego często współwystępuje z przepukliną oponowo-rdzeniową. Jego przyczyną mogą być mutacje genetyczne lub uboga w kwas foliowy dieta ciężarnej kobiety.

Stosowane przy niektórych zabiegach znieczulenie podpajęczynówkowe lub pobranie do analizy płynu mózgowo-rdzeniowego wiąże się z ryzykiem rozwoju popunkcyjnego bólu głowy. Może się pojawić podczas kaszlu lub zmiany pozycji ciała na pionową.

Bibliografia:

1. Wang S.J., Fuh J.L., The “other” headaches: primary cough, exertion, sex, and primary stabbing headaches, “Current Pain and Headache Reports”, 2010, 14, s. 41–46.

2. Popławska T., Zalewska H., Jankowicz E., Kozłowski P., Kaszlowy ból głowy i zawroty głowy jako wyraz zespołu Arnolda i Chiariego, „Neurologia i Neurochirurgia Polska”, 1993, 27(1), s. 105-109.

3. Lipton R.B., Bigal M.E., Steiner T.J. i wsp., Klasyfikacja samoistnych bólów głowy, „Neurology”, 2004, 6, s. 36-46.

4. Domitrz I., Rzadkie bóle głowy imitujące migrenę, „Neurologia po Dyplomie”, 2017, 2(12), s. 30-36.

Jak skutecznie leczyć zapalenie zatok? Dowiesz się tego z naszego filmu