Badanie biochemiczne krwi nie jest wymagającym dla osoby, której je zlecono. Warto jednak podkreślić, że biochemia krwi jest w stanie zobrazować, co faktycznie dzieje się w organizmie, a tym samym, czy któraś jego część nie walczy z chorobą. Badanie biochemiczne warto także wykonać profilaktycznie – krótkie i szybkie wkłucie dostarcza wielu cennych informacji, co przekłada się na postawienie właściwej diagnozy.

Zobacz film i sprawdź z czego składa się krew: 

Biochemia krwi – co to takiego?

Badanie biochemiczne krwi jest w stanie określić szerokie spektrum parametrów, dlatego aby dokładniej określić stan narządu, gruczołu czy całego układu, badanie podzielono na profile oznaczeń. Każdy z nich ma szczególne parametry, które bardzo dokładnie oceniają stan i funkcjonowanie organizmu w danej jego części.

• Profil ogólny (tzw. kontrolny)
  

Najbardziej znany jest profil ogólny (tzw. kontrolny), w którym mieszczą się: morfologia krwi obwodowej ze zróżnicowaniem leukocytów, odczyn Biernackiego (ob.), glukoza we krwi, profil lipidowy (cholesterol, trójglicerydy oraz cholesterol frakcji HDL i LDL), a także elektrolity w surowicy (potas, sód, chlorki). To profil, który wykonywany jest jako badanie profilaktyczne oceniające ogólny stan zdrowia. Dzięki niemu można wykryć choroby we wczesnym stadium, co zwiększa szanse na wyleczenie.

• Profil wątrobowy

Biochemia krwi wyróżnia także profil wątrobowy, w którego skład wchodzą: AIAT (aminotransferaza alaninowa), AspAT (aminotransferaza asparaginowa), ALP (fosfataza alkaliczna), GGTP (gammaglutamylotranspeptydaza), antygen HBs, bilirubina całkowita i przeciwciała przeciw HCV (wirusowi zapalenia wątroby typu C). Profil ten wykonywany jest najczęściej w celu wykrycia chorób i uszkodzeń wątroby.

• Profil sercowy

W badaniu biochemicznym wyróżnia się także profil sercowy, w którego skład wchodzi: kinaza fosfokreatynowa (CK), sód, potas, chlorki (elektrolity w surowicy) i troponina. Profil sercowy najczęściej wykonywany jest u osób z podejrzeniem niewydolności mięśnia sercowego, choroby wieńcowej, po zawale serca, a także w innych chorobach serca i układu krążenia.

• Profil nerkowy

Badanie krwi (biochemia) to również profil nerkowy, na który składają się badanie ogólne moczu, a także takie wskaźniki jak sód, potas, mocznik, kwas moczowy, kreatynina i białko całkowite w surowicy. Wykonuje się je w celu oceny pracy nerek – nie tylko w momencie podejrzenia choroby, ale również podczas leczenia (np. u osób dializowanych).

• Profil kostny

Badanie biochemiczne krwi wyróżnia także profil kostny, który ocenia poziom wapnia i fosforanów w surowicy, a także ALP. Zalecany jest osobom, które cierpią na przewlekłe choroby kości, nerek, tarczycy, układu nerwowego oraz przy niewyrównanej cukrzycy.

• Profil trzustkowy

Podczas badania biochemicznego można także wykonać profil trzustkowy, w którego skład wchodzą: amylaza i fosforany w surowicy, a także glukoza we krwi. Jego wykonanie zaleca się w chorobach trzustki, nerek, wątroby i cukrzycy.

Biochemia krwi może także zawierać profile specyficzne. W wielu przychodniach i laboratoriach można wykonać profil: kobiety w ciąży, przedoperacyjny, małego dziecka, przy antykoncepcji hormonalnej, alergiczny, reumatyczny, tarczycowy rozszerzony, a także kobiety i mężczyzny pod 40. roku życia. Warto jednak pamiętać, że w każdym z nich, zależnie od przychodni mogą znajdować się inne rodzaje badań.

Badanie biochemiczne krwi – jak się przygotować?

Biochemia krwi to proste badanie, nie oznacza to jednak, że można wykonać je bez przygotowania. Warto podkreślić, aby przed badaniem nic nie jeść – należy być na czczo. Ponadto, zależnie od wykonywanego profilu, należy liczyć się z dodatkowymi kryteriami. Wykonując profil ogólny, lipidowy bądź wątrobowy, należy pamiętać, aby dzień wcześniej nie objadać się, nie spożywać dań ciężkostrawnych, nadmiernie słodkich, nie pić alkoholu i mocnej kawy bądź herbaty. 

Warto pamiętać, aby na badanie stawić się minimum 8 godzin po zjedzonym ostatnim posiłku. Przed badaniem można wypić szklankę wody. Ponadto niektóre wartości zależne są od dobowego rytmu – upewnij się, czy w twoim przypadku pobranie krwi lepiej wykonać rano, w godzinach popołudniowych, czy może nie ma to znaczenia. Upewnij się także, czy stosowane przez ciebie leki nie będą zmieniały parametrów w badaniu – dowiedz się, czy w dniu badania nie należy ich odstawić. Porozmawiaj także ze specjalistą, czy podobnie w przypadku badania biochemicznego mogą działać dane witaminy bądź suplementy diety.

Pamiętaj, aby dzień przed badaniem nie zmieniać nawyków żywieniowych i stylu życia. W przeciwnym razie, wyniki mogą być zafałszowane.

Biochemia krwi – wyniki i interpretacja

Podczas wykonywania badania biochemii krwi interpretacja wyników zależna jest zawsze od laboratorium, w którym zostało ono przeprowadzone. Tak jak w przypadku większości badań laboratoryjnych, tak też przy biochemii krwi wyniki (normy) określane są indywidualnie przez laboratorium i zgodne z ich metodą pomiaru. Warto jednak pamiętać, że obecnie w większości przypadków bezpośrednio przy wynikach podane są normy – tym samym interpretacja wyników badania biochemicznego jest znacznie ułatwiona. Oczywiście nie oznacza to, że mając wyniki, nie należy ich skonsultować ze specjalistą. Należy wziąć pod uwagę, że tylko osoba z wiedzą medyczną dokona właściwej oceny wyników – parametry konkretnych wyników nierzadko są od siebie zależne, dlatego tylko specjalista może je właściwie zinterpretować.