Bakterie w gardle to zjawisko fizjologiczne. Na skórze i błonach śluzowych całego ciała bytują bakterie stanowiące naturalną florę organizmu. Ich zadaniem jest chronić organizm przed wnikaniem chorobotwórczych patogenów. Gardło również skolonizowane jest przez różne bakterie. Wśród zapaleń bakteryjnych gardła najczęstszą przyczynę stanowią paciorkowcowe zapalenia gardła.

Bakterie w gardle – jakie występują?

Skład flory bakteryjnej człowieka jest zmienny i indywidualny. Wiele bakterii, jak np. paciorkowce zieleniejące, zasiedlają błony śluzowe jamy ustnej i gardła człowieka, nie stanowiąc zagrożenia. Są jednak bakterie chorobotwórcze, które występują wyłącznie w stanach patologii, czyli wywołują zapalenie gardła. Badaniem pozwalającym określić, jakie bakterie są w gardle, jest wymaz. Najczęściej wykonuje się wymaz z gardła na obecność Streptococcus pyogenes, czyli paciorkowca beta-hemolizującego grupy A, odpowiedzialnego za rozwój anginy ropnej. Do innych bakterii wywołujących choroby układu oddechowego zaliczają się:

• Streptococcus pneumoniae, czyli dwoinka zapalenia płuc, określana również mianem pneumokoka. Jest to bardzo groźna bakteria, szczególnie dla dzieci, osób starszych i z obniżoną odpornością;

• Haemophilus influenzae;

• Moraxella catarrhalis;

• Staphylococcus aureus.

Bakteryjne zapalenie gardła

Zarówno u dzieci, jak i u dorosłych bakteryjne zapalenie gardła jest rzadsze niż zapalenie wirusowe. Spośród bakterii w gardle najczęściej zapalenie gardła wywołują paciorkowce. Objawy to: gorączka, naloty na migdałkach podniebiennych, obrzęk i przekrwienie błon śluzowych w gardle, problemy z przełykaniem i ból gardła. W przeciwieństwie do zakażeń wirusowych, nie występują tu nieżyt nosa czy kaszel.

Bakterie w gardle a antybiotyk

Nie powinno się stosować antybiotyku, jeśli nie ma objawów klinicznych zakażenia bakteryjnego. Wykonanie samego wymazu z gardła bez wskaźników sugerujących bakteryjne zapalenie gardła może dawać wyniki fałszywie dodatnie, czyli wykazać obecność bakterii, które występują w gardle, jednak nie wywołują choroby. Antybiotyk powinno się stosować wyłącznie w potwierdzonych zakażeniach bakteryjnych bądź w sytuacjach klinicznych, kiedy wysoce prawdopodobne jest, że to właśnie bakteria w gardle wywołała chorobę. W przypadku zapalenia gardła można zastosować punktację w skali Centora/McIsaaca. Ocenia się następujące cechy:

• temperatura ciała >38°C (1 pkt);

• brak kaszlu (1 pkt);

• powiększenie węzłów chłonnych szyjnych (1 pkt);

• wysięk na migdałkach (1 pkt);

• wiek 3–14 lat (1 pkt);

• wiek >45 lat (-1 pkt).

Wynik 0–1 pkt wyklucza konieczność wykonywania badań bakteriologicznych, raczej skłania ku rozpoznaniu infekcji wirusowej i leczeniu objawowemu. Wynik 2–3 pkt kieruje na wykonanie szybkiego testu na obecność paciorkowca beta-hemolizującego grupy A. Jeśli taki test nie jest dostępny, lekarz powinien zlecić posiew wymazu z gardła i w zależności od wyniku podjąć odpowiednie leczenie. Wynik co najmniej 4 pkt obliguje do zastosowania antybiotyku.