Arytmia to rodzaj zaburzenia rytmu pracy serca, czyli jego przyspieszenie, zwolnienie bądź nieregularność. Przyczyn arytmii jest wiele, najczęściej jednak jest ona wynikiem choroby niedokrwiennej serca, wad zastawkowych serca, innych wad wrodzonych serca, nadciśnienia tętniczego czy zaburzeń elektrolitowych. Rytm serca narzucany jest przez tzw. układ bodźco-przewodzący serca, który rozpoczyna się w węźle zatokowo-przedsionkowym, a następnie przez przedsionki i kolejne struktury tego układu impuls jest przewodzony do mięśni komór. Ognisko arytmii może powstać właściwie na każdym poziomie. Najczęstszy ich podział to arytmie nadkomorowe i komorowe.

Więcej o objawach arytmii serca dowiecie się z filmu:

Arytmia komorowa i nadkomorowa – przyczyny i patomechanizm

Arytmia serca może pojawiać się tylko napadowo bądź utrzymywać się przez dłuższy czas. Częstotliwość wykrywania arytmii stwierdza się częściej u ludzi starszych. Poza wiekiem do czynników ryzyka arytmii zalicza się: palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemię, cukrzycę typu 2, otyłość, wywiad rodzinny w kierunku chorób serca. Na rytm serca ma wpływ wiele przyjmowanych leków. Bardzo często zdarza się, że zaburzenia rytmu serca wynikają z zaburzeń gospodarki elektrolitowej.

Arytmią nie określa się przyspieszenia akcji serca związanej z wysiłkiem fizycznym (chyba że dochodzi do patologicznego wzrostu akcji serca) ani lekkiego zwolnienia podstawowej akcji serca u osób wytrenowanych.

Najczęstsze postacie arytmii to:

• skurcze dodatkowe komorowe,
  
• częstoskurcz komorowy,
  
• skurcze dodatkowe nadkomorowe,
  
• częstoskurcz nadkomorowy,
  
• przyspieszenie akcji serca (tachykardia),
  
• zwolnienie akcji serca (bradykardia),
  
• migotanie przedsionków.
  

Migotanie komór jest właściwie jedną z najgroźniejszych postaci arytmii komorowych, ponieważ w jej mechanizmie dochodzi do zatrzymania krążenia, a brak odpowiedniej reakcji i pomocy prowadzi do zgonu.

Objawy arytmii komorowych i nadkomorowych

Arytmie serca mogą nie dawać żadnych objawów i być rozpoznawane przypadkowo w wykonanym badaniu elektrokardiograficznym (EKG). Zaburzenia rytmu serca są odczuwane i interpretowane przez chorych w różny sposób. Najczęściej skarżą się oni na uczucie szybkiego, nierównego bicia serca. Bicie serca jest mocne i często nieprzyjemne. Niekiedy zaburzenie rytmu serca powoduje objawy w postaci kłucia w klatce piersiowej, szczególnie jeśli arytmia jest wygenerowana przez chorobę niedokrwienną. Osoby z arytmią nadkomorową, np. z migotaniem przedsionków w postaci utrwalonej, czasami nie odczuwają w ogóle żadnych dolegliwości. Jednak napadowe migotanie zdecydowanie jest przez chorych odczuwalne. Arytmie komorowe są bardzo niebezpieczne i częściej ich przebieg może stanowić zagrożenie dla życia pacjenta. Mogą pojawić się zimne poty, uczucie gorąca, duszność, osłabienie. Zdarza się także utrata przytomności, która może wiązać się z następczym zatrzymaniem krążenia i zgonem.

Polecamy: Arytmia - zaburzenia rytmu serca. Objawy, przyczyny, leczenie oraz skutki arytmii

Diagnostyka arytmii komorowych i nadkomorowych

Bardzo często zaburzenia rytmu serca upośledzają komfort życia, a także stanowią zagrożenie dla chorego. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie arytmii nadkomorowej bądź komorowej i podjęcie właściwego leczenia.

Celem określenia przyczyny arytmii wykonuje się badanie EKG. Ponadto pomocne są badanie rentgenowskie (RTG) klatki piersiowej i badanie echokardiograficzne. Niekiedy wystarczy pojedynczy zapis EKG, jeśli arytmia jest przewlekłym stanem. Jeśli natomiast jest napadowa, może być problem z uchwyceniem jej w pojedynczym zapisie EKG i w tym celu wykonuje się rejestr rytmu serca przez całą dobę metodą Holtera. Przy podejrzeniu chorób kardiologicznych, np. choroby niedokrwiennej, która generuje zaburzenia rytmu serca, można wykonać np. test wysiłkowy, a także koronarografię.

Do badań dodatkowych zalicza się badanie poziomu elektrolitów, funkcji nerek, parametrów krzepnięcia krwi. Należy też koniecznie zwrócić uwagę na przyjmowane przez pacjenta leki, ponieważ to one mogą stanowić przyczynę arytmii. Jeśli badania wykazują nawrotowe częstoskurcze nadkomorowe i komorowe, konieczne jest wysłanie chorego na specjalistyczne badania w wyspecjalizowanym ośrodku kardiologicznym.

Leczenie arytmii komorowych i nadkomorowych

Leczenie arytmii jest różne w zależności od rodzaju zaburzenia i nasilenia objawów u chorego. Najlepsze efekty leczenia osiąga się, kiedy podłożem arytmii jest odwracalna przyczyna, jak np. zaburzenia elektrolitowe, wady zastawkowe czy nadciśnienie tętnicze. Bez względu na przyczynę, konieczna w leczeniu arytmii jest zmiana trybu życia, właściwe odżywianie, walka z otyłością i nadwagą. Należy wyeliminować czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej i arytmii, czyli m.in. rzucić palenie, wdrożyć (w miarę możliwości i w przypadku braku przeciwwskazań) lekką lub umiarkowaną aktywność fizyczną, a także leczyć choroby podstawowe, jak cukrzyca, nadciśnienie czy hipercholesterolemia.

Do leków stosowanych w arytmii zalicza się amiodaron, beta-blokery, antagonistów wapnia czy glikozydy. Część chorych kwalifikowana jest do leczenia zabiegowego w postaci wszczepienia kardiowertera-defibrylatora, ablacji, zabiegów zastawek serca, leczenia zabiegowego choroby niedokrwiennej serca czy przeprowadzenia kardiowersji elektrycznej.

Ablacja to sposób na zbadanie serca. Na czym polega? Odpowiedź na filmie: