Andrologia jest dziedziną medycyny, dotyczącą leczenia schorzeń męskiego układu płciowego. W kręgu zainteresowań andrologów mieszczą się szczególnie budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego, a także wszelkie nieprawidłowości związane z jego pracą. Choć wizyta u androloga często może wiązać się ze wstydem, warto się na nią udać, by sprawdzić stan układu rozrodczego i w niektórych sytuacjach w porę zapobiec rozwojowi typowych dla tego narządu chorób.

Zakres obowiązków androloga

Warto pamiętać, że zaburzenia układu płciowego mogą wystąpić na kilku podłożach (hormonalnym, naczyniowym, endokrynologicznym, operacyjnym), dlatego wiedza lekarza androloga jest pomocna w diagnozowaniu sporej liczby problemów męskiego układu rozrodczego. Androlog zajmuje się nie tylko ich diagnozowaniem, ale także leczeniem. Klasycznym przykładem leczenia, w którym androlog pełni kluczową rolę, jest andropauza lub problemy z płodnością.

Kiedy warto wybrać się do lekarza androloga?

Androlog służy pomocą mężczyznom w każdym wieku. Chłopcy w okresie dojrzewania mogą udać się do androloga, jeśli zachodzi u nich podejrzenie zaburzeń dojrzewania płciowego. Dorośli mężczyźni nie powinni długo zastanawiać się nad wizytą u androloga, kiedy mają szeroko pojęte problemy z płodnością (problemy z poczęcia dziecka, problemy z erekcją, przedwczesny wytrysk), a także widoczne zmiany zapalne w okolicy prącia oraz jąder, podejrzane guzki, przebarwienia, nadżerki, zgrubienia, wyciek z prącia, a także zaburzenia hormonalne.

Warto wybrać się do androloga, kiedy pojawia się spadek zainteresowania pożyciem seksualnym, a także spadek masy mięśniowej, obniżenie nastroju, pogorszenie zarostu oraz ból lub krwawienia w okolicy układu płciowego. Panowie powinni udać się do lekarza profilaktycznie, jeśli pochodzą z rodziny, w której mężczyźni mieli problemy zdrowotne z układem płciowego. Ponadto, wizyta u lekarza jest wskazana w przypadku nieprawidłowych wyników badań krwi, moczu oraz objawów andropauzy. Należy również pamiętać, że każdy mężczyzna po ukończeniu 45. roku życia powinien wykonać badanie prostaty oraz stężenie PSA (antygen specyficzny dla prostaty, z ang. prostate specific antigen), które pozwala wykryć raka prostaty we wczesnym stadium rozwoju.

Wizyta u androloga – jak przebiega? Jak się przygotować?

Wybierając się do androloga, należy zabrać ze sobą dokumentację medyczną, wyniki badań (morfologia, mocz i inne), a także ustalić listę spraw lub pytań, o które warto zadać lekarzowi i omówić je w trakcie wizyty. Przed wizytą powinno się zadbać o higienę miejsc intymnych.

Zazwyczaj leczenie prowadzone przez androloga obejmuje sporą liczbę badań, jednak zanim zdecyduje się on na rozpoczęcie terapii, przeprowadza szczegółowy wywiad. Rozmowa powinna dotyczyć całego życia i przebytych w jego trakcie chorób, infekcji, urazów, a także wykonanych zabiegów i operacji. Nie należy o niczym zapomnieć, ponieważ nawet drobne infekcje mogą okazać się kluczowe, np. w diagnozowaniu niepłodności. Lekarz powinien poznać także styl życia, jaki prowadzi osoba skarżąca się na problemy związane z układem rozrodczym (używki, nałogi, dieta, przyjmowanie leków, aktywność fizyczna). Wywiad przeprowadzony przez androloga umożliwia szczegółowe rozpoznanie problemu, z jakim boryka się mężczyzna. Aby dokładnie zdiagnozować kłopoty, androlog powinien dowiedzieć się możliwie jak najwięcej o problemach związanych z funkcjonowaniem układu płciowego, odczuwanych dolegliwościach, życiu seksualnym.

Badania, które wykonuje i zleca lekarz androlog

Po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego androlog powinien rozpocząć standardowe badania. Na początku dokonuje oceny ogólnego stanu zdrowia (stosunek tkanki tłuszczowej do masy mięśniowej, mutacja głosu, wielkość narządów płciowych, stan owłosienia), mierzy ciśnienie i tętno krwi i po tym przystąpuje do charakterystycznych dla niego procedur. Wśród nich wyróżnia się: ocenę prącia, badanie jąder (ich konsystencję i wielkość), najądrzy, powrózków nasiennych, ujścia zewnętrznego cewki moczowej. Jeśli u osoby z problemami układu rozrodczego dochodzi do krwawień z odbytnicy, obecności krwi w stolcu, anemii, niewyjaśnionego spadku masy ciała, zaburzenia wypróżnień, bólu brzucha i odbytu, lekarz powinien wykonać badanie per rectum. Polega ono na włożeniu palca do kanału odbytu, dzięki czemu można dokładnie ocenić potencjalne zmiany dna pęcherza moczowego, nasieniowodów, gruczołu krokowego i opuszki prącia. Badanie jest bezbolesne, ale nie należy do najprzyjemniejszych. Zazwyczaj trwa około kilku minut.

Lekarz androlog może zlecić także wykonanie badań, w tym m.in. morfologię, badanie moczu, poziomu cukru, cholesterolu, testosteronu, prolaktyny, a także badania prostaty. Czasami zaleca również przeprowadzenia ultrasonografię (USG) narządów płciowych, testy hormonalne, a także analizę spermy.